Jaundice na ara ara

Jaundice bụ ọnọdụ nke na - eme ka akpụkpọ anụ na ọcha nke anya gbanwee odo. Enwere nsogbu abuo enwere ike ibute umu amụrụ ohuru inara mmiri ara.

• Ọ bụrụ na jaundice hụrụ mgbe izu mbụ nke ndụ n'ime nwa a na-enye nwa ara bụ onye na-enwe ezi ahụ ike, enwere ike ịkpọ ọnọdụ ahụ "jaundice ara ara."
• Mgbe ụfọdụ, jaundice na-eme mgbe nwa gị anaghị enweta mmiri ara ara, kama isite na mmiri ara ara n'onwe ya. A na-akpọ nke a ara jaundice.

Bilirubin bụ ihe na-acha odo odo nke e mepụtara ka anụ ahụ na - emegharị mkpụrụ ndụ ọbara uhie ochie. Imeju na-enyere aka imebi bilirubin ka ewepụrụ ya ahụ ya na stool.

Ọ nwere ike bụrụ ihe kwesịrị ekwesị nye ụmụ amụrụ ọhụrụ ka ọ bụrụ obere aja odo n’etiti ụbọchị mbụ na nke ise nke ndụ. Agba na-abụkarị elu karịa ụbọchị 3 ma ọ bụ 4.

Ara ara jaundice hụrụ mgbe izu mbụ nke ndụ gasịrị. O nwere ike ịbụ:

• Ihe ndị dị na mmiri ara nne na-enyere nwa aka ịmịnye bilirubin site na eriri afọ
• Ihe ndị na - eme ka ụfọdụ protein n'ime imeju nwa ghara ịgbari bilirubin

Mgbe ụfọdụ, jaundice na-eme mgbe nwa gị anaghị enweta mmiri ara ara, kama isite na mmiri ara ara n'onwe ya. Kinddị jaundice a dị iche n’ihi na ọ na-ebido n’ụbọchị mbụ nke ndụ. A na-akpọ ya "ọrịa jaundice na-enye nwa ara", "jaundice na-enyeghị nri ara", ma ọ bụ ọbụna "jaundice agụụ."

• Iesmụaka amụrụ n’oge (tupu izu 37 ma ọ bụ 38) anaghị enwekarị ike iri nri nke ọma.
• Failuregba ara ara ma ọ bụ jaundice na-enyeghị nri ara nwekwara ike ime mgbe edozila nri site na elekere (dịka, kwa elekere atọ ọ bụla maka nkeji 10) ma ọ bụ mgbe enyere ụmụ ọhụrụ gosipụtara akara agụụ.

Ara jaundice nwere ike ịfe na ezinụlọ. Ọ na - adịkarị dịka ọ na - adịkarị na nwoke na nwanyị ma na - emetụta ihe dịka otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ụmụ amụrụ ọhụrụ na - enweta naanị mmiri ara nne ha.

Akpụkpọ ahụ nwa gị, na ikekwe ọcha nke anya (sclerae), ga-acha odo odo.

Nyocha ụlọ nyocha nke enwere ike ịme gụnyere:

• Bilirubin larịị (ngụkọta na kpọmkwem)
• Ọbara na-acha ọbara ọbara iji leba anya n’ụdị na nha cell
• Blooddị ọbara
• Ọnwụ ọbara zuru ezu
• Reticulocyte count (nọmba nke obere mkpụrụ ndụ uhie uhie)

N'ọnọdụ ụfọdụ, enwere ike ịnwale nyocha ọbara iji chọpụta glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD). G6PD bụ protein nke na - enyere sel ọbara uhie aka ịrụ ọrụ nke ọma.

A na-eme nyocha ndị a iji jide n'aka na ọ nweghị ndị ọzọ, ihe egwu dị egwu nke jaundice.

Nnwale ọzọ enwere ike ịtụle gụnyere ịkwụsị ara na inye usoro maka awa 12 ruo 24. Emere nke a iji hụ ma ọkwa bilirubin na-agbada. Nnwale a anaghị adị mkpa mgbe niile.

Ọgwụgwọ ga-adabere na:

• Ọnọdụ bilirubin nwa gị, nke na-ebili elu n’izu mbụ nke ndụ
• Kedu otu ogo bilirubin si arị elu
• Ma nwa gị ọ mụrụ n’oge
• Otu nwa gị si eri nri
• Afọ ole nwa gị dị ugbu a

Ọtụtụ mgbe, ọkwa bilirubin bụ ihe kwesịrị ekwesị maka afọ nwata. Mụ amụrụ ọhụrụ nwere ọkwa dị elu karịa ụmụaka toro eto na ndị okenye. N'okwu a, enweghị ọgwụgwọ achọrọ, ma e wezụga nsochi dị nso.

Can nwere ike igbochi ụdị jaundice nke obere ara na-akpata site na ijide n'aka na nwa gị na-enweta mmiri ara ehi zuru oke.

• Na-eri nri ugboro iri ruo iri na abụọ kwa ụbọchị, bido n’ụbọchị mbụ. Nri mgbe ọ bụla nwa mụrụ anya, na-ackingụ aka, ma na-a smụ egbugbere ọnụ. Otu a ka ụmụ ọhụrụ si eme ka ị mara na agụụ na-agụ ha.
• Ọ bụrụ na ichere ruo mgbe nwa gị ga-ebe ákwá, nri agaghị aga nke ọma.
• Nye ụmụ ọhụrụ oge na - akparaghị ókè n’arụ ara ọ bụla, ọ bụrụhaala na ha na - a suụ ara ma na-elo mmiri mgbe niile. Babiesmụ ọhụrụ zuru ezu ga-atụ jụụ, ghara ịtọghe aka ha, ma lakpuo ụra.

Ọ bụrụ na ara adịghị aga nke ọma, nweta enyemaka site na lactation ọkachamara ma ọ bụ dọkịta gị ozugbo o kwere omume. Iesmụaka amụrụ tupu izu 37 ma ọ bụ 38 na-achọkarị enyemaka ọzọ. Ndị nne ha na-achọkarị igosipụta ma ọ bụ imepụta mmiri ara ehi zuru oke mgbe ha na-amụ ịzụ ara.

Nọọsụ ma ọ bụ na-agbapụta mmiri ugboro ugboro (ihe dị ka ugboro iri na abụọ n'ụbọchị) ga-eme ka mmiri ara ehi nwatakịrị ahụ na-abawanye. Ha nwere ike ime ka ọkwa bilirubin belata.

Jụọ dọkịta gị tupu ị kpebie ịnye usoro ọmụmụ nwa ọhụrụ gị.

• Ọ kachasị mma ịnọgide na-enye nwa ara. Mụ ọhụrụ chọrọ mmiri ara nne ha. N’agbanyeghi na nwatakiri juputara na usoro nwere ike ghara ichota, inye nri n’ulo nwere ike ime ka i me obere mmiri ara.
• Ọ bụrụ na mmiri ara ehi dị obere n'ihi na agụụ nwa adịghị ala (dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na amụrụ nwa n'oge), ịnwere ike iji usoro maka obere oge. Ikwesiri iji mgbapụta iji nyere aka mee ka mmiri ara ara ruo mgbe nwa ọhụrụ ga-enwe ike ịzụ nwa.
• Itinye oge “akpụkpọ anụahụ” nwekwara ike inyere ụmụ aka aka ịzụ nri nke ọma ma nyere nne aka ịmekwu mmiri ara ehi.

N'ọnọdụ ụfọdụ, ọ bụrụ na ụmụ ọhụrụ enweghị ike iri nri nke ọma, a na-enye mmiri mmiri site na akwara iji nyere aka mee ka mmiri mmiri ha bawanye na obere bilirubin.

Iji nyere aka kwatuo bilirubin ma ọ bụrụ na ọ dị oke elu, enwere ike itinye nwa gị n'okpuru ọkụ na-acha anụnụ anụnụ (phototherapy). Nwere ike ịme phototherapy n'ụlọ.

Nwa ahụ kwesịrị ịgbake nke ọma site na nlekota na ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị. Jaundice kwesịrị ịpụ site na izu iri na abụọ nke ndụ.

Na ezi mmiri ara ehi jaundice, enweghi nsogbu na otutu ikpe. Agbanyeghị, ụmụ ọhụrụ nwere ogo bilirubin dị oke elu nke anaghị enweta ezigbo ọgwụgwọ nwere ike ịnwe nsonazụ siri ike.

Kpọọ onye nlekọta ahụike gị ozugbo ọ bụrụ na ị na-enye nwa ara na akpụkpọ anụ ma ọ bụ anya nwa gị na-acha odo odo (jaundiced).

Enweghi ike igbochi jaundice mmiri ara, ọ naghị emerụ ahụ. Ma mgbe agba nwa dị odo, ị ga-enwerịrị nyocha bilirubin nke nwa ahụ ozugbo. Ọ bụrụ na ọkwa bilirubin dị elu, ọ dị mkpa ijide n'aka na enweghị nsogbu ahụike ndị ọzọ.

Hyperbilirubinemia - mmiri ara ara; Ara ara ehi jaundice; Ara ịba ara jaundice

• Nwa ohuru jaundice - ihapu

• Bili ọkụ
• Jaundiced nwa ọhụrụ
• Nwa jaundice

Furman L, Schanler RJ. Ara ara. Na: Gleason CA, Juul SE, eds. Ọrịa Avery nke Nwa amụrụ ọhụrụ. Nke iri. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018: isi 67.

Holmes AV, McLeod AY, Bunik M. ABM Clinical Protocol # 5: nlekọta ara na-enye nwa ara na nne na nwa ọhụrụ na oge, nyochagharị 2013. Ara Ugbo. Ọrịa. 2013; 8 (6): 469-473. PMID: 24320091 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24320091.

Lawrence RA, Lawrence RM. Infmụaka na-enye ara ara nwere nsogbu. Na: Lawrence RA, Lawrence RM, eds. Ara: Ntuziaka maka Ahụike Ahụike. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 14.

Newton ER. Nmek ara na ara ara. Na: Gabbe SG, Niebyl JR, Simpson JL, et al, eds. Obstetrics: Ime nke Nsogbu na Nsogbu. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi 24.