Nkewa aortic

Aortic dissection bụ ọnọdụ dị oke njọ ebe enwere akwa na mgbidi nke nnukwu artery na-ebu ọbara site na obi (aorta). Ka adọka na-agbatị tinyere na mgbidi nke aorta, ọbara nwere ike ịba n'etiti etiti nke mgbidi arịa ọbara (nkesa). Nke a nwere ike ibute nkwụsịtụ ma ọ bụ belata ọbara (ischemia) na akụkụ ahụ.

Mgbe ọ hapụrụ obi, aorta na-ebu ụzọ gafee obi site na isi (isi anụ ahụ na-arị elu). Ọ na-ehulata ma ọ bụ arches, n'ikpeazụ ọ na-agbada site na obi na afọ (mgbada aorta).

Aortic dissection na-abụkarị n'ihi na dọkatụrụ adọka ma ọ bụ mmebi nke mgbidi dị n'ime aorta. Nke a na-abụkarị akụkụ akụ (thoracic) nke akwara, mana ọ nwekwara ike ịpụta na aorta afọ.

Mgbe akwa dọkara, ọ na-emepụta ọwa 2:

• Otu ọbara na-aga n'ihu na ya
• Ọzọ ebe ọbara na-anọ

Ọ bụrụ na ọwa nwere ọbara na-abụghị njem na-ebuwanye ibu, ọ nwere ike ịkwanye na ngalaba ndị ọzọ nke aorta. Nke a nwere ike belata ngalaba ndị ọzọ ma belata nrugharị ọbara na-agafe na ha.

Nkesa nke aortic nwekwara ike ibute aorta (aneurysm) na-ezighi ezi ma ọ bụ ballooning.

A maghị ihe kpatara ya, mana ihe egwu ndị ọzọ gụnyere:

• Agka nká
• Ọrịa Atherosclerosis
• Ihe ojoo n’adighi obi, dika iti ihe akuku ugba nke ugbo ala n’oge ihe mberede
• Ọbara mgbali elu

Ihe ndị ọzọ nwere nsogbu na ọnọdụ metụtara aortic dissection gụnyere:

• Bicuspid aortic valvụ
• Coarctation (warara) nke aorta
• Nsogbu anụ ahụ jikọtara (dị ka ọrịa Marfan na Ehlers-Danlos syndrome) na ọrịa mkpụrụ ndụ na-adịghị ahụkebe
• Surgerywa ahụ ma ọ bụ usoro obi
• Ime afọ ime
• Ọzịza nke arịa ọbara n'ihi ọnọdụ ndị dị ka arteritis na syphilis

Nkesa aortic na eme dika ihe dika 2 n’ime mmadu 10,000 obula. Ọ nwere ike ịmetụta onye ọ bụla, mana a na-ahụkarị ya na ụmụ nwoke dị afọ 40 ruo 70.

N'ọtụtụ ọnọdụ, ihe mgbaàmà ahụ na-amalite na mberede, ma na-agụnye oke mgbu obi. Mgbu ahụ nwere ike ịdị ka nkụchi obi.

• A pụrụ ịkọwa ihe mgbu dị ka nkọ, ịdụ mma, adọka, ma ọ bụ dọka adọ.
• A na-eche ya n'okpuru ọkpụkpụ obi, wee gaa n'okpuru ubu ubu ma ọ bụ azụ.
• Mgbu nwere ike ịkwaga n'ubu, olu, ogwe aka, agba, afọ, ma ọ bụ hips.
• Mgbu ahụ gbanwere ọnọdụ, na-agagharịkarị na ogwe aka na ụkwụ ka nsị aortic na-akawanye njọ.

Mgbaàmà na-ebute site na mbelata nke ọbara na-asọba n'akụkụ ahụ ọzọ, ma nwee ike ịgụnye:

• Nchegbu na mmetụta nke mbibi
• Da mbà ma ọ bụ anya ntughari
• Oke sweating (akpụkpọ clammy)
• Ọgbọ na ọgbụgbọ
• Icha dị ọcha (pallor)
• Otito, adịghị ike usu
• Iku ume iku ume na nsogbu iku ume mgbe ịgha ụgha (orthopnea)

Mgbaàmà ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Mgbu afọ
• Ọrịa strok
• Difficulties eloda isi ike site na nrụgide na akpịrị

Onye nlekọta ahụike ga-ewere akụkọ ihe mere eme nke ezinụlọ gị wee jiri stethoscope gee obi gị, ngụgụ, na afọ gị ntị. Ule ahụ nwere ike ịchọta:

• Ntamu "na-ada ụda" banyere aorta, ntamu obi, ma ọ bụ ụda na-adịghị mma
• Esemokwu dị n’etiti aka nri na aka ekpe, ma ọ bụ n’etiti ogwe aka na ụkwụ
• Ọbara mgbali elu
• Ihe ịrịba ama ndị yiri nkụchi obi
• Ihe ịrịba ama nke ujo, ma jiri ọbara mgbali nkịtị

Aortic dissection ma ọ bụ aortic aneurysm nwere ike hụrụ na:

• Aortic angiography
• Igbe x-ray
• Obi MRI
• CT scan nke obi na agba
• Doppler ultrasonography (mgbe ụfọdụ a rụrụ)
• Ihe omumu
• Transesophageal echocardiogram (TEE)

Arụ ọrụ ọbara iji wezuga nkụchi obi dị mkpa.

Ọkpụkpụ aortic bụ ọnọdụ na-eyi ndụ egwu ma chọọ ka edozi ya ozugbo.

• A na-eji ịwa ahụ nke na-eme n'akụkụ akụkụ nke aorta nke na-ahapụ obi (ịrịgo) na ịwa ahụ.
• Enwere ike iji ịwa ahụ na-eme n'akụkụ ndị ọzọ nke aorta (na-agbadata) iji ịwa ahụ ma ọ bụ ọgwụ.

Enwere ike iji usoro abụọ maka ịwa ahụ:

• Standardkpụrụ, ịwa ahụ na-emeghe. Nke a na-achọ ịwa ahụ ịwa ahụ nke a na-eme n'ime obi ma ọ bụ afọ.
• Mmezi akwara ozi ọma. Nke a na ịwa ahụ na-eme na-enweghị ihe ọ bụla isi ịwa ahụ mbepụ.

Enwere ike ide ọgwụ ndị na-eme ka ọbara mgbali elu belata. Enwere ike inye ọgwụ ndị a site na akwara (intravenously). Beta-blockers bụ ọgwụ ndị mbụ ịhọrọ. A na-achọkarị ndị na-egbochi ihe mgbu dị ike.

Ọ bụrụ na valvụ aortic mebiri, achọrọ valvụ. Ọ bụrụ na akwara obi ejirila, akwara na-eme ihe.

Aortic nkesa na-eyi ndụ egwu. Enwere ike ijikwa ọnọdụ ahụ site na ịwa ahụ ma ọ bụrụ na emere ya tupu aorta agbawa. Ihe na-erughị ọkara nke ndị ọrịa gbawara agbawa na-adị ndụ.

Ndị lanarịrị ga-achọ ndụ ogologo oge, ọgwụgwọ na-eme ihe ike nke ọbara mgbali elu. Ọ ga-adị ha mkpa iji nlezianya nyocha CT kwa ọnwa ole na ole iji nyochaa aorta.

Mgbapu oria aicic nwere ike belata ma obu kwusi obara na otutu akuku aru. Nke a nwere ike ibute nsogbu dị mkpụmkpụ ma ọ bụ ogologo oge, ma ọ bụ mmebi nke:

• Inbụrụ
• Obi
• Eriri afọ ma ọ bụ afọ
• Akụrụ
• Kwụ

Ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà nke nkesa aortic ma ọ bụ nnukwu mgbu obi, kpọọ 911 ma ọ bụ nọmba mberede mpaghara gị, ma ọ bụ gaa na ụlọ mberede ngwa ngwa o kwere mee.

Enweghị ike igbochi ọtụtụ nsogbu nke ọgbụgba afọ.

Ihe ị ga - eme iji belata ihe egwu gị gụnyere:

• Na-emeso na ịchịkwa harden nke akwara (atherosclerosis)
• Debe ọbara mgbali elu n'okpuru nchịkwa, ọkachasị ma ọ bụrụ na ị nọ n'ihe ize ndụ maka mgbasa
• Prekpachapụrụ anya iji gbochie mmerụ ahụ nwere ike ịkpata mkparịta ụka
• Ọ bụrụ n ’ị chọpụtala n’ ọrịa Marfan ma ọ bụ Ehlers-Danlos syndrome, na-ahụ na ị na-esochi ndị na-eweta ọrụ gị anya

Aortic aneurysm - nkesa; Obi mgbu - mkpụmkpụ aortic; Thoracic aortic aneurysm - nkwuputa

• Aortic mgbawa - x-ray
• Ọrịa Aortic
• Nkewa aortic

Braverman AC, Schermerhorn M. Ọrịa nke aorta. Na: Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Mann, DL, Tomaselli GF, Braunwald E, eds. Ọrịa Obi Braunwald: Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọgwụ Ọrịa Cardiovascular. Nke 11. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 63.

Nkume, MF, Cambria RP. Aortic dissection: epidemiology, pathophysiology, usoro ogwu, na nlekọta ogwu na ogwu. Na: Sidawy AN, Perler BA, eds. Herwa Ahụ nke Vascular Rutherford na ọgwụgwọ Endovascular. Agba nke 9. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: Isi nke 81.

Lederle FA. Ọrịa nke aorta. Na: Goldman L, Schafer AI, eds. Ọgwụ Goldman-Cecil. Nke 26th. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi nke 69.