Ihe kpatara na ụfọdụ ndị mmadụ ji enwe mkpali karịa ndị ọzọ (na otu esi eme ka mgbatị ahụ gị dịkwuo elu)

Ndinaya

• Nke mbụ, chọpụta ebe obi gị dị
• Ọzọ, gafere ihe ị tụrụ anya ya
• N'ikpeazụ, tụgharịa ndọghachi azụ
• Ihe mkpali ngwa ngwa
• Nyochaa maka

Mkpali, ike ahụ dị omimi nke dị oke mkpa maka imezu ebumnuche gị, nwere ike bụrụ ihe na-akụda mmụọ naanị mgbe ịchọrọ ya. Ị na-agbalịsi ike ka ị nwere ike ịkpọ ya, na. . . ọ dịghị ihe. Mana ndị nyocha mechara mebie koodu mkpali wee chọpụta ngwaọrụ ga -enyere gị aka iwepụta ya.

Akụkụ ụbụrụ a na -ahụ maka mkpali na -achịkwa mkpali, dị ka ọmụmụ ọhụrụ si dị. Obere mpaghara a na neurotransmitters nke na-enyocha ma na-apụ na ya, na-enwe mmetụta siri ike ma ị na-eme ihe dị ka ịga mgbatị ahụ, rie nri nke ọma, ma ọ bụ felata, ndị ọkachamara kwuru. Igodo neurotransmitter dị mkpa na usoro a bụ dopamine. Mgbe ewepụtara ya na ngụkọta akwara, dopamine na -akpali mkpali ka ị wee nwee ike ime ihe ọ bụla ọ ga -ewe iji nweta ebumnuche, n'agbanyeghị nsogbu ọ bụla na -eguzo n'ụzọ gị, ka John Salamone, Ph.D., onye isi Behavioral na -ekwu. Ngalaba Neuroscience na Mahadum Connecticut. Salamone kọwara, "Dopamine na -enyere aka ijikọ ihe ndị sayensị na -akpọ anya uche. "Kwuo na ị na-anọdụ ala n'ụlọ n'ihe ndina gị na pajamas gị, na-eche na ị ga-emega ahụ n'ezie, dịka ọmụmaatụ. Dopamine bụ ihe na-enyere gị aka ime mkpebi na-arụsi ọrụ ike."

Ndị ọkà mmụta sayensị emewokwa nchọpụta ndị bụ́ isi banyere akụkụ mmetụta uche nke mkpali, bụ́ ndị dị nnọọ mkpa dị ka ihe ndị na-akpata hormonal, ka Peter Gröpel, Ph.D., bụ́ onye isi oche nkà mmụta sayensị egwuregwu na Mahadum Teknụzụ nke Munich na-ekwu. Nchọpụta ya gosiri na otu n'ime ndị na-ebu amụma siri ike ma ị ga-emezu ebumnuche bụ "ebumnuche ebumnobi" gị-ihe na-atọ gị ụtọ ma na-akwụghachi gị ụgwọ nke na ha na-akpachapụ anya akpa agwa gị.

Atọ n'ime ebumnobi na-apụtachaghị ìhè bụ ike, mmekọ, na mmezu, ka Hugo Kehr, Ph.D., onye so n'òtù nyocha nke Gröpel kwuru. Onye ọ bụla n'ime anyị na -akwagharị site na atọ ahụ ruo n'ókè ụfọdụ, mana ọtụtụ mmadụ na -amata otu karịa ndị ọzọ. Ndị ike na -akwalite na -enweta afọ ojuju site n'ịnọ n'ọkwa ọchịchị; ndị mmadụ na-akpali site na mmekọ na-enwe obi ụtọ na ha na ndị enyi na ezinụlọ nọ; na ndị a na-akwali site na mmezu ha na-enwe mmasị n'ịsọ mpi na imeri ihe ịma aka.

Ebumnobi gị doro anya bụ ihe na-amanye gị imezu ebumnuche, ọbụlagodi mgbe ọ ga-esi ike, Kehr kwuru. "Ọ bụrụ na ijighị ha, ọganihu gị ga -eji nwayọ nwayọ ma ọ bụ na ị gaghị eru ihe mgbaru ọsọ ma ọlị; ọbụlagodi na ị na -eme ya, ị gaghị enwe afọ ojuju ma ọ bụ nwee obi ụtọ maka ya," ka ọ kọwara. Dị ka ihe atụ, were ya na i nwere atụmatụ izute enyi gị n'ụlọ mgbatị ahụ n'oge awa nri ehihie gị. Ọ bụrụ na ị bụ onye na -achọ mmekọ, ọ ga -adịrị gị mfe ịbịarute ebe ahụ n'ihi na ị ma na ịnọkọ ọnụ ga -adị gị mma. Ọ bụrụ na ike ma ọ bụ ihe ọ rụpụtara na-edu gị, Otú ọ dị, ohere ịmekọrịta mmadụ nwere ike ọ gaghị enwe otu ihe ahụ, ma ị nwere ike ịnwe oge siri ike ịdọpụ onwe gị na tebụl gị.

Iji nweta ezi ike mkpali, ndị ọkachamara na-ekwu, ọ dị mkpa ka ị banye n'ime ma akụkụ akụkụ ahụ ya na nke uche. Atụmatụ ndị sayensị kwadoro ga-enyere gị aka ime nke ahụ.

Nke mbụ, chọpụta ebe obi gị dị

Ike, mmekọ, ma ọ bụ mmezu? I nwere ike iche na ị ma onye kacha agwa gị okwu, mana Kehr kwuru na ọ dị mgbagwoju anya karịa ịtụ nkọ. "Echiche gị na echiche gị anaghị enye ezigbo nduzi maka ihe na -akpali omume gị n'ezie," ka ọ kọwara. "Ha nwere ezi uche nke ukwuu. Iji ghọta ihe ebumnobi gị pụtara n'ezie, ị ga-adaba na mmetụta uche gị."

Ikiri anya bụ ụzọ kacha mma isi mee nke a. "Chee echiche banyere ọnọdụ nke ị nọ n'etiti nlebara anya, dị ka mgbe ị na-enye ihe ngosi," ka Kehr na-atụ aro. Lekwasị anya na nkọwa-ihe ị na-eyi, ihe ụlọ ahụ dị ka ya, na mmadụ ole nọ.

Mgbe ahụ jụọ onwe gị mmetụta gị. "Ọ bụrụ na ị nwere mmetụta mmetụta uche dị mma na ọnọdụ ahụ-ị na-enwe mmetụta siri ike na obi ike, kwuo - nke ahụ bụ ihe ịrịba ama na ike na-edu gị," Kehr na-akọwa. Ọ bụrụ na ị na -echegbu onwe gị ma ọ bụ na -anọpụ iche, a na -akpali gị site na mmekọ ma ọ bụ nweta ihe. Iji chọpụta ma ọ bụrụ na ị na-eme nke ọma, were anya gị hụ ka ị na-eme klas mmega ahụ siri ike ma ọ bụ na-agbasi mbọ ike iru oge ikpeazụ. Nke ahụ ọ na -eme gị ike? Ọ bụrụ na ọ bụghị, were anya gị hụ ka ị na -ezute ndị ọhụrụ na oriri ma ọ bụ mmemme ịkparịta ụka n'Ịntanet iji chọpụta ma ọ bụrụ na mmekọ na -akwali gị.

Ozugbo ị matara ihe na-eme gị, chepụta ụzọ isi jiri àgwà ahụ nyere gị aka iru ihe mgbaru ọsọ gị. Ọ bụrụ na ịchọrọ ibelata sweets na ebumnobi gị doro anya bụ njikọ, dịka ọmụmaatụ, kpọọ enyi ka ọ sonyere gị na detox sugar. Ọ bụrụ n'ịchọpụta n'ike, bido otu "enweghị shuga" na saịtị nsuso nri obodo dị ka MyFitnessPal.com, wee mee onwe gị onye ndu otu. Ma ọ bụrụ na ihe ọ rụzuru na-edu gị, gbaa onwe gị aka ka ị gaa ụbọchị ole na ole na-enweghị swiiti. Ozugbo i mechara ihe mgbaru ọsọ ahụ, gbalịa imebi ndekọ gị. (Psst ... Nke a bụ otu esi egbutu shuga.)

Iji ebumnobi gị eme ihe n'ụzọ dị otú a na-eme ka njem ahụ nwee mmetụta bara uru, nchọpụta na-egosi. N'ihi ya, ị ga-enwe ike ịrapara na ya.

Ọzọ, gafere ihe ị tụrụ anya ya

Dopamine, onye na -ahụ maka mgbasa ozi ụbụrụ gị, na -ama jijiji mgbe ọ bụla ihe dị mma karịa ka ị tụrụ anya ya ma ọ bụ nweta ụgwọ ọrụ a na -atụghị anya ya, ka Michael T. Treadway, Ph.D., osote prọfesọ na Ngalaba Psychology na Mahadum Emory kwuru. "Mgbe ihe dị mma karịa ka a tụrụ anya ya, dopamine na-ezigara ụbụrụ gị mgbaàmà nke na-ekwu, sị, 'Ịkwesịrị ịchọta otú ị ga-esi mee ka ọ mee ọzọ,'" Treadway na-akọwa.

Ka anyị kwuo na ị gara klaasị Spinning mbụ gị wee nweta mgbatị ahụ kacha elu nke ị hụtụrụla. Ọ ga-abụ na ị ga-enwe mmetụta ịla ọzọ. Nke ahụ bụ dopamine na-arụ ọrụ; ọ na-agwa ụbụrụ gị ka ọ ṅaa ntị ka ị nwee ike ịnụ ụtọ ịrụ ọrụ ugboro ugboro.

Nsogbu bụ, ị ga -amara ezi mmetụta ahụ ọsọ ọsọ, Treadway kwuru. Mgbe izu ole na ole gachara, ị ga-atụ anya ịgba ọsọ adrenaline. Ọkwa dopamine gị agaghị abawanye nke ukwuu na nzaghachi, ị ga -enwekwa obere ahụ ụtọ mgbe ọ bụla ị na -eche maka ịlaghachi azụ n'oche.

Ka ị wee nwee mkpali mgbe ahụ, ị ​​ga -ebuli onwe gị elu mgbe ụfọdụ, ka Robb Rutledge, Ph.D., onye otu onye isi nyocha na MaxPlanck Center for Computational Psychiatry and Aging Research na University College London kwuru. Yabụ tụgharịa nguzogide igwe kwụ otu ebe na klaasị Spinning na-esote ma ọ bụ soro onye nkuzi siri ike dee nnọkọ. Gbanwee usoro gị mgbe mgbatị ahụ gị na-adị mfe.N'ụzọ ahụ, a ga -ekwe gị nkwa na ị ga -eme ka mkpali gị dị elu.

N'ikpeazụ, tụgharịa ndọghachi azụ

"Ị ga-apụ n'ụzọ ụfọdụ-onye ọ bụla na-eme ya. Ma nke ahụ nwere ike inye ozi bara uru banyere otu esi agbanwe ihe ị na-eme ka ị nwee ihe ịga nke ọma n'oge ọzọ," ka Sona Dimidjian, Ph.D., na-ekwu. Onye prọfesọ na -ahụ maka akparamaagwa na neuroscience na Mahadum Colorado, Boulder.

Ọ bụrụ na izu nrụgide na-arụ ọrụ na-emebi atụmatụ gị ịga mgbatị ahụ, kama ịkụ onwe gị ihe, Dimidjian na-atụ aro ịnwale usoro TRAC. "Jụọ onwe gị: Gịnị kpatara ya? Gịnị bụ mmeghachi omume m? Gịnịkwa ka ọ rụpụtara?" ọ na -ekwu. Ya mere ma eleghị anya, a crazed workweek (trigger) mere ka ị na-aga n'ihu n'ihe ndina gị, otu iko mmanya n'aka, mgbe ị rutere n'ụlọ (nzaghachi), nke mere ka ị nwee mmetụta na-agbaze na ume ume (nsonaazụ).

Mgbe ahụ chọpụta ihe ị ga -eme n'ụzọ dị iche n'oge ọzọ, Dimidjian na -atụ aro. Ọ bụrụ na usoro mgbatị ahụ gị na -aga n'akụkụ mgbe ị na -echegbu onwe gị, kwadebe n'ihu maka izu ọrụ. Kweta na ị nwere ike ịdị ka ịwụgharị mgbatị ahụ gị, mana chetara onwe gị maka ike gwụrụ gị n'oge ikpeazụ ị mere nke ahụ, ma kwe nkwa ime opekata mpe ihe mmega ahụ nkeji iri abụọ ma ọ bụrụ na ịnweghị ike ịga mgbatị ahụ. Ịchọpụta otu esi agbagọ ọdịda na -ewusi mkpali ike ma na -abịaru gị nso karịa imezu ebumnuche gị.

Ihe mkpali ngwa ngwa

Ụzọ atọ iji nweta ọkụ ọkụ ngwa ngwa.

Sipjava: "Caffeine na-abawanye mmetụta nke dopamine, na-ebuli ike gị ozugbo na ịkwọ ụgbọala," ka ọkà mmụta akwara ozi John Salamone, Ph.D. na-ekwu. (Anyị nwere ụzọ okike iri iji kporie kọfị.)

Nwalee iwu nkeji abụọ: Akụkụ kacha sie ike na ọrụ ọ bụla bụ ịmalite ya. Iji gafere mkpali mbụ, James Clear, onye edemede nke Gbanwee àgwà gị, na -atụ aro itinye ya naanị nkeji abụọ. Chọrọ ime ya ugboro ugboro na mgbatị ahụ? Weta ụfọdụ uwe mgbatị ahụ mara mma. Na-agbalị ihicha nri gị? Chọọ ezi ntụziaka. Ike ị na -enweta n'ime otu ihe ahụ dị mfe ga -akpali gị ịga n'ihu.

Ịla azụ, agọnarị: Gwa onwe gị na ị ga -eri cupcake ahụ ma emechaa. Ọmụmụ na Akwụkwọ akụkọ nke Personality and Social Psychology chọpụtara na usoro a na-ewepụ ọnwụnwa n'oge. Ị ga -echefu maka iko achicha ahụ ma ọ bụ kwụsị inwe agụụ maka ya, na "mgbe e mesịrị" agaghị abịa.

Nyochaa maka