Ọrịa Lyme

Ọrịa Lyme bụ ọrịa nje na-agbasa site na aru nke otu ụdị akọrọ.

Ọrịa nje a na-akpọ nje na-akpata Borrelia burgdorferi (B burgdorferi). Akọrọ na-acha uhie uhie (nke a na-akpọkwa akọrọ mgbada) nwere ike iburu nje ndị a. Ọ bụghị ụdị akọrọ niile nwere ike ibu nje ndị a. A na-akpọ akọrọ akaghị aka na nymphs, ha dịkwa oke ntụtụ. Nymphs na-eburu nje bacteria mgbe ha na-eri nri na obere bekee, dị ka ụmụ oke, nje B burgdorferi. Nwere ike ịrịa ọrịa naanị ma ọ bụrụ na akọrọ ọrịa rie gị.

A na - ebute ọrịa Lyme na United States na 1977 n'obodo Old Lyme, Connecticut. Otu ọrịa ahụ na-eme n’ọtụtụ ebe na Europe na Eshia. Na United States, ọtụtụ ọrịa ọrịa Lyme na-ebute n'akụkụ ndị a:

• Ugwu ugwu ọwụwa anyanwụ, site na Virginia ruo Maine
• North-Central na-ekwu, ukwuu n'ime ke Wisconsin na Minnesota
• West Coast, tumadi na northwest

O nwere uzo ato nke oria Lyme.

• A na-akpọ ọkwa nke 1 ọrịa Lyme n'oge a. Nje bacteria agbasabeghị n'ime ahụ niile.
• A na-akpọ ọkwa nke abụọ ọrịa Lyme na-ekesa n'oge. Nje bacteria amalitela ịgbasa n'ime ahụ.
• A na-akpọ ọkwa nke atọ ọrịa Lyme ekesala. Nje bacteria agbasaala ahụ dum.

Ihe egwu maka oria Lyme gụnyere:

• Ime ihe na mpụga nke na-eme ka ekpughe ya (dịka ọmụmaatụ, ịkọ ugbo, ịchụ nta, ma ọ bụ njem njem) na mpaghara ebe ọrịa Lyme na-apụta
• Inwe anu ulo nwere ike ibu akọrọ na-ebute ya n’ụlọ
• Ije ije na ahihia di elu na ebe oria Lyme di

Eziokwu ndị dị mkpa gbasara ụtarị akwara na ọrịa Lyme:

• A ga-etinye akọrọ n'ahụ gị ruo awa 24 ruo 36 iji gbasaa nje bacteria na ọbara gị.
• Blacklegged akọrọ nwere ike pere mpe nke na ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume ịhụ. Ọtụtụ ndị mmadụ na-arịa ọrịa Lyme anaghị ahụkarị ma ọ bụ metụta akọrọ n'ahụ ha.
• Otutu ndi akuru na-aru adighi oria Lyme.

Mgbaàmà nke ọrịa Lyme na-ebute n'oge (usoro 1) na-amalite ụbọchị ma ọ bụ izu mgbe ọrịa gachara. Ha yiri flu na nwere ike ịgụnye:

• Ahụ ọkụ na akpata oyi
• Ọrịa na-arịa ọrịa
• Isi ọwụwa
• Nkwonkwo mgbu
• Mgbu mgbu
• Igba olu

Enwere ike ịnwe ọkụ "anya oke ehi", ebe dị larịị ma ọ bụ nke dịtụ elu na saịtị nke uru ahụ. Ọtụtụ mgbe enwere uzo dị n'etiti. Ọ nwere ike buru ibu ma gbasaa na nha. A na-akpọ ọkụ ọkụ a erythema migrans. Na-enweghị ọgwụgwọ, ọ nwere ike ịdịru izu anọ ma ọ bụ karịa.

Mgbaàmà nwere ike ịbịa. N’enweghị ọgwụgwọ, nje ndị ahụ pụrụ ịgbasa n’uche, obi, na nkwonkwo.

Mgbaàmà nke oria Lyme na-ekesa n'oge (agba 2) nwere ike ime izu ruo ọnwa mgbe akọrọ riri, ma nwere ike ịgụnye:

• Ọnụ ọgụgụ ma ọ bụ ihe mgbu na mpaghara akwara
• Ahụ mkpọnwụ ma ọ bụ adịghị ike nke uru nke ihu
• Nsogbu obi, di ka obi o beo obi (obi uto), obi mgbu, ma obu iku ume

Mgbaàmà nke ọrịa na-agbasa n'oge na-ekesa ọrịa Lyme (nke atọ) nwere ike ịpụta ọnwa ma ọ bụ afọ mgbe ọrịa ahụ gachara. Ihe mgbaàmà kachasị bụ akwara na nkwonkwo nkwonkwo. Mgbaàmà ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Mmegharị ahụ ike na-adịghị mma
• Ọzịza nkwonkwo
• Ike adịghị ike
• Ọnụ ọgụgụ na nsị
• Nsogbu banyere ikwu okwu
• Iche nsogbu (cognitive) nsogbu

Enwere ike nyocha ọbara iji chọpụta ihe na-alụso nje nje na-akpata ọrịa Lyme ọgụ. Ndị a na-ejikarị eme ihe bụ ELISA maka ule ọrịa Lyme. A na-eme nyocha nnwapụta iji gosipụta nsonaazụ ELISA. Otú ọ dị, mara na nrịanrịa mbụ nke ọrịa, ule ọbara nwere ike ịbụ ihe nkịtị. Ọzọkwa, ọ bụrụ na e jiri ọgwụ nje gwọọ gị ná mmalite oge, ahụ́ gị nwere ike ọ gaghị emepụta ihe ndị na-alụso ọrịa ọgụ nke nyocha ọbara na-achọpụta.

N'ebe ọrịa Lyme na-adịkarị, onye na-elekọta ahụike gị nwere ike ịchọpụta ọrịa Lyme na-ekesa n'oge (Oge 2) na-enweghị nyocha ụlọ nyocha ọ bụla.

Nyocha ndị ọzọ enwere ike ịme mgbe ọrịa ahụ gbasaa gụnyere:

• Igwe ọkụ
• Echocardiogram iji lee obi
• MRI nke ụbụrụ
• Ọkpụkpụ azụ (mgbapụta lumbar iji nyochaa mmiri ọgwụ)

Ndị mmadụ tara akọrọ kwesịrị ileru anya maka ọ dịkarịa ala ụbọchị 30 iji hụ ma ọnya ma ọ bụ ihe mgbaàmà na-etolite.

Enwere ike inye mmadụ otu mkpụrụ ọgwụ ọgwụ ọgwụ doxycycline ngwa ngwa akọrọ ya, mgbe ọnọdụ ndị a niile bụ eziokwu:

• Onye ahụ nwere akọrọ nke nwere ike ibute ọrịa Lyme na-agbakwunye na ahụ ya. Nke a na-apụtakarị na nọọsụ ma ọ bụ dọkịta elere anya wee chọpụta akọrọ.
• Echere na akọrọ ahụ agbakwunyela onye ahụ ma ọ dịkarịa ala awa 36.
• Onye ahụ nwere ike ịmalite ị takingụ ọgwụ mgbochi n'ime awa 72 nke iwepụ akọrọ.
• Onye ahụ dị afọ asatọ ma ọ bụ karịa, ọ naghị atụ ime ma ọ bụ nye nwa ara.
• Mpaghara nke akọrọ na-ebu B burgdorferi dị 20% ma ọ bụ karịa.

A na-eji usoro 10 mee ihe ruo izu 4 nke ọgwụ nje iji gwọọ ndị mmadụ chọpụtara na ha nwere ọrịa Lyme, dabere na nhọrọ ọgwụ:

• Nhọrọ nke ọgwụ nje na-adabere na ọkwa nke ọrịa na mgbaàmà ya.
• Nhọrọ ndị a na-emekarị gụnyere doxycycline, amoxicillin, azithromycin, cefuroxime, na ceftriaxone.

A na-ede ọgwụ ọgwụ mgbu, dịka ibuprofen, mgbe ụfọdụ maka isi ike.

Ọ bụrụ na achọpụta na mmalite, enwere ike iji ọgwụ nje na-agwọ ọrịa Lyme. Enweghị ọgwụgwọ, nsogbu ndị metụtara nkwonkwo, obi, na ụjọ nwere ike ime. Mana mgbaàmà ndị a ka nwere ọgwụgwọ.

N'ọnọdụ ndị na-adịghị ahụkebe, mmadụ na-anọgide na-enwe mgbaàmà na-egbochi ndụ kwa ụbọchị mgbe a gwọchara ya na ọgwụ nje. Nke a makwaara dị ka ọrịa post-Lyme ọrịa. Ihe kpatara ọrịa a amaghị.

Mgbaàmà nke na-eme mgbe a kwụsịrị ọgwụ nje nwere ike ọ gaghị abụ ihe ịrịba ama nke ọrịa na-arụ ọrụ na ọ nwere ike ọ gaghị azaghachi ọgwụgwọ ọgwụ nje.

Oge nke 3, ma ọ bụ na-ekesa mbubreyo, ọrịa Lyme nwere ike ibute nsị nkwonkwo ogologo oge (ọrịa ogbu na nkwonkwo Lyme) na nsogbu ụda obi. Problemsbụrụ na usoro nsogbu ụjọ nwekwara ike, ma nwee ike ịgụnye:

• Mbelata nke ịta ahụhụ
• Nsogbu ncheta
• Mmebi akwara
• Ọnụ ọgụgụ
• Mgbu
• Ahụ mkpọnwụ nke uru ihu
• Nsogbu ihi ụra
• Nsogbu ọhụụ

Kpọọ onye na-ahụ maka ọrụ gị ma ọ bụrụ na ịnwee:

• Akwa buru ibu, na-acha uhie uhie, na-agbasawanye gbasaa nke nwere ike ịdị ka anya oke ehi.
• Mgbe ọ riri akọrọ ma mebie adịghị ike, ụfụ, nro, ma ọ bụ nsogbu obi.
• Mgbaàmà nke ọrịa Lyme, ọkachasị ma ọ bụrụ na ekpughere gị na akọrọ.

Kpachara anya iji zere ọtịta ata. Kpachapụ anya n'oge ọnwa na-ekpo ọkụ. Mgbe o kwere omume, zere ịgagharị ma ọ bụ ịgagharị n'oké ọhịa na ebe nwere ahịhịa dị elu.

Ọ bụrụ n’ịga ije ma ọ bụ bulie ije na mpaghara ndị a, were usoro iji gbochie ata aru:

• Yiri uwe na-acha ọkụ ka ọ bụrụ na akọrọ dakwasị gị, a ga-ahụ ha ma wepụ ha.
• Yiri uwe ogologo na ogologo ọkpa na ụkwụ ogologo na-abanye na sọks gị.
• Were akpụkpọ anụ ihe, dị ka DEET ma ọ bụ permethrin kpuchie anụ ahụ na uwe gị. Soro ntuziaka na akpa.
• Mgbe ịlaghachisịrị n'ụlọ, yipụ uwe gị ma nyochaa ebe niile gbasara akpụkpọ ahụ, gụnyere ntutu gị. Sụọ ozugbo enwere ike ịsacha akọrọ ọ bụla a na-adịghị ahụ anya.

Ọ bụrụ na akọrọ akara gị, soro usoro ndị a iji wepụ ya:

• Jide akọrọ ahụ n'akụkụ isi ya ma ọ bụ ọnụ ya na tweezers. EJIla mkpịsị aka aka gị ọtọ. Ọ bụrụ na ọ dị mkpa, jiri akwa ma ọ bụ akwa nhicha ahụ.
• Were nwayọ nwayọ kwụpụta ya. Zere ịpịa ma ọ bụ gwerie akọrọ. Kpachara anya ịhapụ ịhapụ isi na akpụkpọ ahụ.
• Hichaa ebe ahụ nke ọma na ncha na mmiri. Sikọọkwa aka gị nke ọma.
• Chekwaa akọrọ n'ime ite.
• Jiri nlezianya na-esote izu na-abịa ma ọ bụ abụọ maka akara ngosi nke ọrịa Lyme.
• Ọ bụrụ na enweghị ike iwepụ akụkụ niile nke akọrọ ahụ, nweta enyemaka ahụike. Wetara dọkịta gị akọrọ n'ime ite ahụ.

Borreliosis; Ọrịa Bannwarth

• Ọrịa Lyme - ihe ị ga-ajụ dọkịta gị

• Okpukpo oria nke oria - Borrelia burgdorferi
• Akọrọ - mgbada tinyekwara anụahụ
• Ọrịa Lyme - Borrelia burgdorferi organism
• Akọrọ, mgbada - okenye nwanyị
• Ọrịa Lyme
• Ọrịa Lyme - erythema migrans
• Tertiary ọrịa lyme

Websitelọ ọrụ maka ebe nrụọrụ weebụ na-achịkwa Ọrịa. Ọrịa Lyme. www.cdc.gov/lyme. Emelitere December 16, 2019. Nabata April 7, 2020.

Steere AC. Ọrịa Lyme (Lyme borreliosis) n'ihi Borrelia burgdorferi. Na: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ, eds. Mandell, Douglas, na Bennett cikpụrụ na Omume nke Ọrịa Na-efe Ọrịa. Agba nke 9. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 241.

Wormser GP. Ọrịa Lyme. Na: Goldman L, Schafer AI, eds. Ọgwụ Goldman-Cecil. Nke 26th. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 305.