9 Ihe ịrịba ama na mgbaàmà nke ụkọ ọla

Ndinaya

• 1. Ike ọgwụgwụ na adịghị ike
• 2. Ugboro Udo
• 3. Ọkpụkpụ na-esighi ike ma na-emebi emebi
• 4. Nsogbu Icheta na Learningmụta
• 5. Nsogbu Ije Ije
• 6. Iche echiche nye Cold
• 7. Ikpa Icha
• 8. Isi Grey Isi
• 9. Ọhụụ ọhụụ
• Isi mmalite nke ọla kọpa
• Akụkụ nke oke ọla kọpa
• Isi Okwu

Ọla kọpa bụ ihe dị mkpa nwere ọtụtụ ọrụ dị n’ime ahụ.

Ọ na - enyere aka ịkwado ahụike dị mma, na - akwalite ọkpụkpụ siri ike ma sie ike ma hụ na usoro ụjọ gị na - arụ ọrụ nke ọma.

Ọ bụ ezie na ụkọ ọla kọpa dị ụkọ, ọ dị ka ọ bụ mmadụ ole na ole taa na-enweta ihe ịnweta. N'ezie, ihe ruru 25% nke ndị bi na America na Canada nwere ike ọ gaghị ezute oriri ọla kọpa akwadoro (1).

Consumracha ọla kọpa zuru ezu nwere ike imecha emecha dị ụkọ, nke nwere ike ịdị egwu.

Ihe ndị ọzọ na-akpata ụkọ ọla kọpa bụ ọrịa celiac, ịwa ahụ na-emetụta traktị na-eri nri ma na-erichapụ zinc nke ukwuu, ebe zinc na ọla kọpa na-asọ mpi

Lee ihe ịrịba ama 9 na mgbaàmà nke ụkọ ọla kọpa.

1. Ike ọgwụgwụ na adịghị ike

Ọla kọpa nwere ike ịbụ otu n’ime ọtụtụ ihe na-akpata ike ọgwụgwụ na ike ọgwụgwụ.

Ọla kọpa dị mkpa iji na-amịkọrọ eriri afọ site na eriri afọ ().

Mgbe ọkwa ọla kọpa dị ntakịrị, ahụ nwere ike ịmị obere ígwè. Nke a nwere ike ibute ụkọ anaemia nke iron, bụ ọnọdụ nke ahụ na-enweghị ike iburu oxygen zuru oke na anụ ahụ ya. Enweghị oxygen nwere ike ime ka ị daa mbà na ike gwụrụ ngwa ngwa.

Ọtụtụ nyocha ụmụ anụmanụ egosila na ụkọ ọla nwere ike ibute anaemia (,).

Ọzọkwa, mkpụrụ ndụ na-eji ọla kọpa emepụta adenosine triphosphate (ATP), bụ isi ihe na-enye ike. Nke a pụtara na ụkọ ọla kọpa nwere ike imetụta ogo ike gị, nke na-akwalite ọzọ ike ọgwụgwụ na adịghị ike (,).

Ọ dabara nke ọma, iri nri bara ụba nke ọla kọpa nwere ike inyere aka idozi anaemia nke ụkọ ọla kọpa kpatara ().

Ọla kọpa nwere ike ịkpata ụkọ ọbara anaemia ma ọ bụ mebie mmepụta ATP, na-ebute adịghị ike na ike ọgwụgwụ. N'ụzọ dị mma, enwere ike ịgbanwe nke a site na ịba ụba ọla kọpa.

2. Ugboro Udo

Ndị mmadụ na-arịa ọrịa nwere ike nwee ụkọ ọla kọpa.

Nke ahụ bụ n'ihi na ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa iji nọgide na-enwe usoro ahụ ike.

Mgbe ọla kọpa dị obere, ahụ gị nwere ike ịgbalị ịme sel ndị na-alụso ọrịa ọgụ. Nke a nwere ike belata oke ọnụ ọgụgụ ọbara ọcha gị, na-emebi ikike ahụ gị iji luso ọrịa ọgụ ().

Nnyocha e mere egosiwo na ụkọ ọla kọpa nwere ike belata mmepụta nke neutrophils, nke bụ sel ọbara ọcha nke na - arụ ọrụ dị ka usoro izizi nke ahụ (,).

N'ụzọ dị mma, iri nri ndị ọzọ nwere ọla kọpa nwere ike inye aka gbanwee mmetụta ndị a.

Ọla kọpa nwere ike ime ka ọ ghara ịna-alụso ọrịa ọgụ, nke nwere ike ime ka ndị mmadụ na-arịakarị ọrịa. Enwere ike gbanwee nke a site na ịba ụba ọla kọpa.

3. Ọkpụkpụ na-esighi ike ma na-emebi emebi

Osteoporosis bụ ọnọdụ nke ọkpụkpụ na-adịghị ike ma na-emebi emebi.

Ọ na-adịkarị na afọ, ọ jikọtara ya na ụkọ ọla kọpa ().

Dịka ọmụmaatụ, nnyocha nke ọmụmụ asatọ gụnyere ihe karịrị mmadụ 2,100 chọpụtara na ndị nwere osteoporosis nwere ọla kọpa dị ala karịa ndị toro eto ().

Ọla kọpa na-etinye aka na usoro ndị na -emepụta njikọ obe n'ime ọkpụkpụ gị. Njikọ ndị a na-eme ka ọkpụkpụ sie ike ma sie ike (,,).

Kedu ihe ọzọ, ọla kọpa na-agba ume ka ịmekwuo osteoblasts, nke bụ mkpụrụ ndụ na-enyere aka ịkpụzi ma wusi anụ ahụ ọkpụkpụ (, 15).

Ọla kọpa na-etinye aka na usoro nke na-enyere aka iwusi anụ ahụ ike. Ọla kọpa nwere ike ịkwalite osteoporosis, ọnọdụ nke olulu na porous.

4. Nsogbu Icheta na Learningmụta

Ọla kọpa nwere ike ime ka o sie ike mmụta na icheta.

Nke ahụ bụ n'ihi na ọla kọpa na-arụ ọrụ dị mkpa ụbụrụ na mmepe.

Enzyme nke na-enyere aka inye ụbụrụ ụbụrụ na-eji ọla kọpa eme ihe, na-enyere usoro nchekwa nke ụbụrụ aka na akara ngosi mgbaaka na ahụ ().

N'aka nke ọzọ, e jikọtara ụkọ ọla kọpa na ọrịa ndị na-egbochi mmepe ụbụrụ ma ọ bụ na-emetụta ikike ịmụ ihe na icheta, dịka ọrịa Alzheimer (,).

N'ụzọ na-akpali mmasị, otu nnyocha chọpụtara na ndị nwere Alzheimer nwere ruo 70% obere ọla kọpa na ụbụrụ ha, ma e jiri ya tụnyere ndị na-enweghị ọrịa ().

Ọla kọpa na-enyere aka ịhụ na ụbụrụ kacha arụ ọrụ na mmepe. N'ihi ya, enweghị ike ọla kọpa nwere ike ịkpata nsogbu na mmụta na ebe nchekwa.

5. Nsogbu Ije Ije

Ndị nwere ụkọ ọla nwere ike isiri ha ike ijegharị nke ọma (,).

Enzymes na-eji ọla kọpa iji nọgide na-enwe ezigbo ahụike nke ọkpụkpụ azụ. Enfọdụ enzymes na-enyere ikpuchi eriri afọ, yabụ enwere ike ịghachite akara n'etiti ụbụrụ na ahụ ().

Ọla kọpa nwere ike ime ka enzymes ndị a ghara ịrụ ọrụ nke ọma, na-ebute obere mkpuchi ọgidigi azụ. Nke a, n'aka nke ya, na-akpata mgbaàmà ka a ghara ịnyefe ya nke ọma (,).

N'ezie, ọmụmụ ụmụ anụmanụ achọpụtala na ụkọ ọla nwere ike belata mkpuchi ụbụrụ dị ka 56% ().

Ije ije na-achịkwa ihe mgbaàmà n’agbata ụbụrụ na ahụ. Ebe ọ bụ na ihe mgbaàmà ndị a na-emetụta, ụkọ ọla kọpa nwere ike ime ka ị ghara ịhazi ihe na enweghị ike (,).

Enzymes nke na-enyere aka na-ejigide ọla kọpa na-enyere aka ịnọgide na-enwe usoro ụjọ ụjọ, na-eme ka e ziga akara na-arụ ọrụ nke ọma na site na ụbụrụ. A erughi nwere ike imebi ma ọ bụ na-egbu oge mgbaàmà ndị a, na-eme ka mwepu nke ịhazi ma ọ bụ enweghị ntụkwasị obi mgbe ị na-eje ije.

6. Iche echiche nye Cold

Ndị nwere ụkọ ọla kọpa nwere ike ịnwe mmetụta dị nro karịa oyi.

Ọla kọpa, yana mineral ndị ọzọ dị ka zinc, na-enyere aka ịnọgide na-arụ ọrụ nke ọma.

Nnyocha egosiwo na ogo T3 na T4 nke homonụ thyroid nwere njikọ chiri anya na ọkwa ọla kọpa. Mgbe ọkwa ọla kọpa dị obere, ogo hormone gị dara. N'ihi ya, thyroid gland nwere ike ọ gaghị arụ ọrụ nke ọma. (24, 25).

Nyere na thyroid gland na-enyere aka ịhazi metabolism gị na mmepụta okpomọkụ, obere ogo gị thyroid nwere ike ime ka obi jọọ gị ala karịa (26,).

N'ezie, a na-eme atụmatụ na ihe karịrị 80% nke ndị nwere obere thyroid hormone na-enwe mmetụta dị nro banyere oyi oyi ().

Ọla kọpa na-enyere aka hụ na ogo ahụike nke thyroid. Homonụ ndị a na-enyere aka ịhazi metabolism gị na ahụ ọkụ gị. N'ihi ya, enweghi ike ọla kọpa nwere ike ime ka ị jụ oyi.

7. Ikpa Icha

Agba akpụkpọ bụ nke melanin pigmenti na-ekpebisi ike.

Ndị nwere akpụkpọ anụ ọkụ na-enwekarị obere ihe pere mpe, pere mpe ma na-acha ọkụ ọkụ karịa ndị nwere akpụkpọ ojii ().

N'ụzọ na-akpali mmasị, a na-eji ọla kọpa eme ihe site na enzyme nke na-emepụta melanin. Yabụ, ụkọ ọla kọpa nwere ike imetụta nrụpụta ụcha a, na-eme ka akpụkpọ ahụ cha cha (,).

Agbanyeghị, ọ dị mkpa iji nyocha nke mmadụ na-enyocha njikọ dị n'etiti ụcha akpụkpọ ahụ na ụkọ ọla kọpa.

Enzyme nke na-eme melanin na-eji ọla kọpa, ihe na-ekpebi ụcha akpụkpọ ahụ. Ọla kọpa nwere ike ime ka akpụkpọ ahụ cha cha cha.

8. Isi Grey Isi

Agba ntutu na-emetụtakwa pigmenti melanin.

Nyere na ọkwa ọla kọpa dị ala nwere ike imetụta melanin e guzobere, ụkọ ọla kọpa nwere ike ibute isi awọ n'isi awọ,,

Ọ bụ ezie na enwere nyocha banyere ụkọ ọla kọpa na melanin pigmentation formation, o siri ike mmụta ọ bụla elelela njikọ dị n'etiti ụkọ ọla kọpa na isi awọ. Nnyocha ndị mmadụ na-eme na mpaghara a ga-enyere aka ịkọwa njikọ dị n'etiti abụọ.

Dị ka agba anụ ahụ, agba ntutu bụ melanin, nke chọrọ ọla kọpa. Nke a pụtara na ụkọ ọla kọpa nwere ike ịkwalite isi awọ.

9. Ọhụụ ọhụụ

Ọhụụ ọhụụ bụ ọnọdụ dị njọ nke nwere ike ịpụta na ụkọ ọla kọpa ogologo oge,,,.

Ọtụtụ enzymes na-eji ọla kọpa enyere aka na sistem ụjọ ahụ na-arụ ọrụ nke ọma. Nke a pụtara na ụkọ ọla kọpa nwere ike ịkpata nsogbu na usoro ụjọ ahụ, gụnyere ọhụụ ọhụụ (36).

O yiri ka ọhụụ nke ọhụụ n'ihi ụkọ ọla kọpa na-adịkarị n'etiti ndị mmadụ ịwa ahụ na akụkụ nri ha, dị ka ịwa ahụ na-agbawa afọ. Nke a bụ n'ihi na ịwa ahụ ndị a nwere ike belata ike ahụ iji banye ọla kọpa ().

Ọ bụ ezie na enwere ụfọdụ ihe akaebe na ọhụụ ọhụụ nke enweghị ọla kọpa na-agbanwe agbanwe, nchọpụta ndị ọzọ egosighi enweghị ọhụụ ọhụụ mgbe ịbawanye ụba ọla kọpa (,).

Ọla kọpa nwere ike ime ka mmadụ ghara ịhụ ụzọ. Nke a bụ n'ihi na ọhụụ gị nwere njikọ chiri anya na sistem ụjọ gị, nke dabere na ọla kọpa.

Isi mmalite nke ọla kọpa

Obi dị m ụtọ na ụkọ ọla kọpa dị ụkọ, ebe ọ bụ na ọtụtụ nri nwere ezigbo ọla kọpa.

Tụkwasị na nke a, ị ga-achọ obere ọla kọpa iji nweta ihe oriri a na-atụ aro kwa ụbọchị (RDI) nke 0.9 mg kwa ụbọchị ().

Nri ndị a bụ ezigbo ọla kọpa (39):

Naanị iri ụfọdụ n'ime nri ndị a n'izu ọ bụla kwesịrị inye gị ọla kọpa zuru oke iji mee ka ogo ọbara dị mma.

Ọ dịkwa mma ịmara na ị nwere ike nweta ọla kọpa naanị site na ị drinkingụ mmiri pọmpụ, ebe a na-ahụkarị ọla kọpa na pipụ na-ebute mmiri n'ụlọ gị. Nke ahụ kwuru, ego ọla kọpa a hụrụ na mmiri pọmpụ pere ezigbo mpe, yabụ na ị ga-eri ọtụtụ nri ọla kọpa bara ụba.

A na-ahụ ọla kọpa n'ọtụtụ nri ndị dị mkpa, nke mere na anaghị adịkarị ụkọ. Iri nri kwesịrị ekwesị ga-enyere gị aka ịchọta ego a na-atụ aro kwa ụbọchị.

Akụkụ nke oke ọla kọpa

Ọ bụ ezie na ọla kọpa dị mkpa maka ahụike kachasị mma, naanị ị ga-eri obere ego kwa ụbọchị.

Iri oke ọla kọpa nwere ike ibute nsị ọla kọpa, nke bụ ụdị nsị ọla.

Ọkpụkpụ nsị nke ọla kọpa nwere ike ịnwe mmetụta na-adịghị mma ma nwee ike ịnwụ, gụnyere (,):

• Ọgbụgbọ
• Akpịrị (nri ma ọ bụ ọbara)
• Afọ ọsịsa
• Afọ mgbu
• Oji, "chere" oche
• Isi ọwụwa
• Ike iku ume
• Ugboro obula
• Ọbara mgbali elu
• Coma
• Yellow akpụkpọ (jaundice)
• Akụrụ mmebi
• Imebi emebi

Agbanyeghị, ọ dị oke obere iri ọla kọpa na-egbu egbu site na nri oge niile.

Kama, ọ na-eme ma ọ bụrụ na ekpughere gị nri na mmiri rụrụ arụ ma ọ bụ na-arụ ọrụ na gburugburu ebe nwere nnukwu ọla kọpa (,).

Ọ bụ ezie na nsị nke ọla kọpa dị obere, mmetụta ndị dị na ya nwere ike ịdị oke egwu. Mgbu a na-eme mgbe ị na-ekpughere nri na mmiri nke ọla kọpa merụrụ ma ọ bụ na-arụ ọrụ na gburugburu ebe obibi nke nnukwu ọla kọpa.

Isi Okwu

Ọla kọpa dị ụkọ, ebe ọtụtụ ihe oriri na-enye ihe ịnweta.

Ọ bụrụ na ị na-echegbu onwe gị gbasara ọkwa ọla kọpa gị, ọ kacha mma ka gị na dọkịta gị kwurịta okwu. Ha ga-ahụ ma ọ bụrụ na ị nọ n'ihe ize ndụ nke ụkọ ọla kọpa ma nwee ike ịnwale ogo ọla kọpa ọbara gị.

Nanị iri nri kwesịrị ekwesị kwesịrị inyere gị aka igbo mkpa ọla kọpa gị kwa ụbọchị.

Ka o sina dị, a na-eme atụmatụ na ihe ruru otu ụzọ n’ụzọ anọ nke ndị America na Canada anaghị eri oke ọla kọpa, nke nwere ike ịbawanye ohere nke enweghị ọla kọpa.

Ihe ịrịba ama na mgbaàmà ndị a na-ahụkarị nke ọla kọpa gụnyere ike ọgwụgwụ na adịghị ike, ọrịa na-abịakarị, ọkpụkpụ na-esighị ike, nsogbu na ncheta na mmụta, ihe isi ike na-agagharị, mmụba nke oyi, ịcha ọcha, isi awọ na-achabeghị anya na ịhụ ụzọ.

Obi dị m ụtọ na ịba ụba ọla kọpa kwesịrị ịgbazi ọtụtụ n'ime ihe ịrịba ama na mgbaàmà ndị a.