Ọrịa Celiac: Ihe karịrị Gluten Intolerance
Ndinaya
- Kedu ihe mgbaàmà nke ọrịa celiac?
- Celiac ọrịa mgbaàmà na ụmụaka
- Celiac ọrịa mgbaàmà na ndị okenye
- Nye nọ n'ihe ize ndụ maka ọrịa celiac?
- Kedu ka esi achọpụta ọrịa celiac?
- Kedu ka esi agwọ ọrịa celiac?
- Nlekọta nri maka ndị nwere ọrịa celiac
Gịnị bụ ọrịa celiac?
Ọrịa Celiac bụ ọrịa na-agbari nri nke mmeghachi omume na-adịghị mma nke gluten. A makwaara oria Celiac dika:
- sprue
- nontropical sprue
- gluten-sensitive enteropathy
Gluten bụ protein a hụrụ na nri e ji ọka wit, ọka bali, rye, na triticale mee. A na-ahụkwa ya n’ime oat emere n’ọrụ na-edozi ahịhịa ndị ọzọ. Enwere ike ịchọta gluten na ọgwụ ụfọdụ, vitamin, na lipstick. Gluten ekweghị, nke a makwaara dị ka gluten sensitivity, bụ nke anụ ahụ na-enweghị ike igwu ma ọ bụ mebie gluten. Fọdụ ndị na-ekweghị na gluten nwere mmetụta dị nro na gluten, ebe ndị ọzọ nwere ọrịa celiac nke bụ nsogbu autoimmune.
Na ọrịa celiac, mmeghachi omume nke gluten na-emepụta toxins nke na-ebibi villi. Villi bụ obere mkpịsị aka dị ka mkpịsị aka n'ime obere eriri afọ. Mgbe villi mebiri emebi, ahụ ya agaghị enwe ike ịmị nri ndị na-edozi ahụ. Nke a nwere ike ibute erighị ihe na-edozi ahụ na nsogbu ahụike ndị ọzọ siri ike, gụnyere mmebi nsị na-adịgide adịgide.
Dabere na National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, ihe dị ka 1 na 141 ndị America nwere ọrịa celiac. Ndị nwere ọrịa celiac kwesịrị iwepụ ụdị gluten niile na nri ha. Nke a gụnyere ọtụtụ ngwaahịa achịcha, achịcha, biya, na nri ebe enwere ike iji gluten mee ihe dị ka ihe na-eme ka ahụ sie ike.
Kedu ihe mgbaàmà nke ọrịa celiac?
Ihe mgbaàmà nke ọrịa Celiac na-agụnyekarị eriri afọ na usoro nri, mana ha nwekwara ike imetụta akụkụ ndị ọzọ. Childrenmụaka na ndị okenye nwere ụdị mgbaàmà dị iche.
Celiac ọrịa mgbaàmà na ụmụaka
Mụaka nwere ọrịa celiac nwere ike ịnwe ike ọgwụgwụ na mgbakasị. Ha nwekwara ike ịdị obere karịa otú ha na-emebu ma ha egbutụ oge ha. Ihe mgbaàmà ndị ọzọ gụnyere:
- ọnwụ ọnwụ
- agbọ agbọ
- eriri afọ
- afọ mgbu
- ọnyụnyụ afọ ntachi ma ọ bụ afọ ntachi
- icha mmirimmiri, nke mara abuba, stool na-esi isi
Celiac ọrịa mgbaàmà na ndị okenye
Ndị okenye nwere ọrịa celiac nwere ike ịnwe mgbaàmà mgbaze. Ọtụtụ oge, agbanyeghị, ihe mgbaàmà na-emetụtakwa akụkụ ahụ ndị ọzọ. Mgbaàmà ndị a nwere ike ịgụnye:
- ụkọ ụkọ iron
- nkwonkwo mgbu na nkwesi ike
- adịghị ike, ọkpụkpụ na-emebi emebi
- ike ọgwụgwụ
- ọdịdọ
- nsogbu akpukpo aru
- mkpọtụ na ịpịgharị aka na ụkwụ
- ezé ma ọ bụ enamel ọnwụ
- ọnya dị ọcha n'ime ọnụ
- oge ufodu oge
- ọmụmụ na ime ọpụpụ
Dermatitis herpetiformis (DH) bụ ihe mgbaàmà ọzọ nke ọrịa celiac. DH bụ ihe ọkụkụ na-acha akpụkpọ anụ na-acha ọkụ nke mejupụtara. Ọ nwere ike itolite na ikpere aka, ụkwụ, na ikpere. DH na-emetụta ihe dị ka pasent 15 ruo 25 nke ndị nwere ọrịa celiac. Ndị na-enweta DH anaghị enwekarị mgbaàmà mgbaze.
Ọ dị mkpa iburu n'uche na mgbaàmà nwere ike ịdịgasị iche site na mmadụ gaa na mmadụ dabere na ihe dị iche iche, gụnyere:
- ogologo oge otu onye nyere ara ka ara
- afọ nke mmadụ malitere iri nri
- ego ole mmadụ na-eri
- oke nke nsia nsia
Fọdụ ndị nwere ọrịa celiac enweghị mgbaàmà ọ bụla. Agbanyeghị, ha ka nwere ike ibute nsogbu dị ogologo oge n'ihi ọrịa ha.
Hazie dọkịta gị ozugbo ma ọ bụrụ na ị na-enyo na gị ma ọ bụ nwa gị nwere ọrịa celiac. Mgbe nchoputa na ọgwụgwọ na-egbu oge, nsogbu nwere ike ịpụta.
Nye nọ n'ihe ize ndụ maka ọrịa celiac?
Celiac ọrịa na-efe na ezinụlọ. Dabere na Mahadum Medical Center nke Chicago, ndị mmadụ nwere ohere 1 n'ime 22 nke ịrịa ọrịa celiac ma ọ bụrụ na nne ma ọ bụ nna ha ma ọ bụ nwanne ha nwere ọnọdụ ahụ.
Ndị nwere ọrịa autoimmune ndị ọzọ na ụfọdụ nsogbu mkpụrụ ndụ ihe nketa nwekwara ike ịrịa ọrịa celiac. Conditionsfọdụ ọnọdụ metụtara ọrịa celiac gụnyere:
- lupus
- ọrịa ogbu na nkwonkwo
- pịnye 1 ọrịa shuga
- ọrịa thyroid
- autoimmune ọrịa imeju
- Ọrịa Addison
- Ọrịa Sjogren
- Ọrịa Down
- Ọrịa Turner
- ekweghị lactose
- eriri afọ
- eriri afọ lymphoma
Kedu ka esi achọpụta ọrịa celiac?
Nchoputa amalite site na nyocha ahu na akuko banyere aru ike.
Ndị dọkịta ga-emekwa nyocha dị iche iche iji nyere aka kwado nchoputa. Ndị nwere ọrịa celiac na-enwekarị ọgwụ antiendomysium (EMA) na ọgwụ mgbochi transglutaminase (tTGA). Enwere ike ịchọpụta ihe ndị a site na nyocha ọbara. Ule bu ihe kwesiri ntukwasi obi mgbe emere ha mgbe gluten ka no na nri.
Nnwale ọbara na-agụnyekarị:
- ọbara zuru ezu (CBC)
- ule imeju imeju
- ule cholesterol
- alkaline phosphatase larịị ule
- ọbara albumin ule
N'ime ndị nwere DH, biopsy akpụkpọ ahụ nwekwara ike inyere ndị dọkịta aka ịchọpụta ọrịa celiac. N'oge a na-egbu anụ ahụ, dọkịta ga-ewepụ obere iberibe anụ ahụ maka nyocha ya na microscope. Ọ bụrụ na nyocha anụ ahụ na nyocha ọbara na-egosi ọrịa celiac, ihe dị n'ime anụ ahụ adịghị mkpa.
N'ọnọdụ ebe nyocha ọbara ma ọ bụ nsonaazụ anụ ahụ adịghị arụpụta, enwere ike iji endoscopy dị elu iji nwalee ọrịa celiac. N’oge endoscopy nke dị n’elu, eriri dị mkpa a na-akpọ endoscope na-agba n’ime ọnụ ma banye n’ime eriri afọ. Otu obere igwefoto a na-etinye na endoscope na - eme ka dọkịta nyochaa eriri afọ ma chọpụta maka mmebi nke villi. Dọkịta ahụ nwekwara ike ịme biopsy intestinal, nke gụnyere iwepụ ihe nlele anụ ahụ site na eriri afọ maka nyocha.
Kedu ka esi agwọ ọrịa celiac?
Nanị ụzọ ị ga-esi gwọọ ọrịa celiac bụ iwepu gluten na nri gị kpamkpam. Nke a na-eme ka eriri afọ nke ahụ nwee ike ịgwọ na ịmalite ịmịkọrọ nri na-edozi ahụ nke ọma. Dọkịta gị ga-akụziri gị otu ị ga - esi gbochie gluten mgbe ị na - eso nri na - edozi ahụ. Ha ga-enye gị ntụziaka banyere otu esi agụ nri na aha ngwaahịa ka ị nwee ike ịmata ihe ọ bụla nwere gluten.
Mgbaàmà nwere ike ịbawanye mma n'ime ụbọchị nke wepụ gluten na nri. Otú ọ dị, ị gaghị akwụsị iri nri ruo mgbe a chọpụtara nchoputa. Iwepụ gluten n'oge na-adịghị anya nwere ike igbochi nsonaazụ ule ma duga nchoputa na-ezighi ezi.
Nlekọta nri maka ndị nwere ọrịa celiac
Nọgide na-eri nri na-enweghị nri gluten adịghị mfe. N'ụzọ dị mma, ọtụtụ ụlọ ọrụ na-emepụta ngwaahịa ndị na-enweghị gluten, nke a pụrụ ịchọta na ụlọ ahịa nri dị iche iche na ụlọ ahịa nri pụrụ iche. Ihe mmado na ngwaahịa ndị a ga-ekwu "enweghị gluten."
Ọ bụrụ na ị nwere ọrịa celiac, ọ dị mkpa ịmata ụdị nri dị mma. Nke a bụ usoro nduzi nke usoro nri nwere ike inyere gị aka ikpebi ihe ị ga-eri na ihe ị ga-ezere.
Zere ihe ndị a:
- ọka wit
- asụpe
- rye
- ọka bali
- triticale
- bulgur
- durum
- farina
- ntụ ọka graham
- semolina
Zere belụsọ ma akara ahụ kwuru na enweghị gluten:
- biya
- achịcha
- achicha na achịcha
- swiiti
- ọka
- kuki
- ndị na-agbawa agbawa
- croutons
- gravies
- eomi anụ ma ọ bụ azụ
- otis
- onyinye
- Nri ehihie, soseji, na nkịta na-ekpo ọkụ
- akwa salad
- sauces (gunyere soy sauce)
- anụ ọkụkọ na-egbu onwe ya
- ofe
Can nwere ike iri nri ndị a na-enweghị gluten na starches:
- buckwheat
- ọka
- kwere
- arrowroot
- ọka
- ntụ e ji osikapa, soy, ọka, poteto, ma ọ bụ agwa mee
- achịcha ọka dị ọcha
- quinoa
- osikapa
- tapioca
Ahụ ike, nri na-enweghị gluten gụnyere:
- anụ ọhụrụ, azụ̀, na anụ ọkụkọ ndị a na-ejighị bred, tee, ma ọ bụ sie
- mkpụrụ osisi
- ọtụtụ mmiri ara ehi
- akwụkwọ nri starchy dị ka peas, poteto, gụnyere poteto ụtọ, na ọka
- osikapa, agwa, na lentil
- akwụkwọ nri
- mmanya, mmanya na-egbu egbu, ciders, na mmụọ
Mgbaàmà gị kwesịrị ịka mma n'ime ụbọchị ole na ole ruo izu ole na ole ịme mgbanwe ndị a. N'ime ụmụaka, eriri afọ na-agakarị agwọ n'ime ọnwa atọ ruo ọnwa isii.Ọrịa eriri afọ nwere ike were ọtụtụ afọ na ndị okenye. Ozugbo eriri afọ gwọọ ọrịa, ahụ ga-enwe ike ịmịkọrọ nri na-edozi ahụ.