Cachexia

Ndinaya

• Nchịkọta
• Otu nke cachexia
• Cachexia na ọrịa kansa
• Ihe kpatara ya na ọnọdụ ndị metụtara ya
• Mgbaàmà
• Nhọrọ ọgwụgwọ
• Nsogbu
• Echiche

Nchịkọta

Cachexia (akpọ akpọ kuh-KEK-see-uh) bụ nsogbu “itufu” nke na-akpata oke nhalata ahụ na ahụ ike, ma nwee ike ịgụnye ọnwụ nke abụba anụ ahụ. Ọrịa a na-emetụta ndị nọ n'ọgwụgwụ nke ọrịa ndị siri ike dịka kansa, HIV ma ọ bụ AIDS, COPD, ọrịa akụrụ, na nkụda mmụọ obi (CHF).

“Cachexia” sitere n'okwu Grik "kakos" na "hexis," nke pụtara "ọnọdụ ọjọọ."

Ihe dị iche n’etiti cachexia na ụdị ibu ibu ndị ọzọ bụ na ọ naghị akwado ya. Ndị na-etolite ya anaghị efufu n'ihi na ha na-anwa ịbelata nri ma ọ bụ mmega ahụ. Ha na-efufu n'ihi na ha anaghị eri nke ọma n'ihi ọtụtụ ebumnuche. N'otu oge ahụ, mgbanwe metabolism ha na-agbanwe, nke na-eme ka ahụ ha daa nke ukwuu. Ma mbufụt na ihe ndị etuto ahụ mepụtara nwere ike imetụta agụụ ma mee ka ahụ gbaa calorie ọkụ karịa ngwa ngwa.

Ndị na-eme nchọpụta kwenyere na cachexia bụ akụkụ nke nzaghachi nke anụ ahụ iji lụso ọrịa ọgụ. Iji nwetakwu ume iji gbanye ụbụrụ ụbụrụ mgbe ụlọ oriri na-edozi ahụ dị ala, ahụ na-agbari akwara na abụba.

Onye nwere cachexia anaghị efukarị ibu. Ha na-esighi ike ma na - esighi ike nke na ahụ ha na - ebute ọrịa, nke na - eme ka ha nwee ike ịnwụ site na ọnọdụ ha. Nanị ịnweta nri na-edozi ahụ ma ọ bụ calorie ezughị ezu iji gbanwee cachexia.

Otu nke cachexia

Cachexia nwere uzo ato ato:

• Precachexia akọwapụtara dị ka ọghọm ruru pesenti ise nke ibu gị mgbe ị na-arịa ọrịa ma ọ bụ ọrịa a ma ama. Ọ na-esonyere ụkọ agụụ, mbufụt, na mgbanwe nke metabolism.
• Cachexia bụ ọnwụ nke ihe karịrị 5 pasent nke ịdị arọ nke ahụ gị karịa ọnwa 12 ma ọ bụ obere, mgbe ị na-anwa ịkwụsị ibu na ị nwere ọrịa ma ọ bụ ọrịa mara. Ọtụtụ nchịkọta ndị ọzọ gụnyere ọnwụ nke ike ahụ ike, agụụ na-ebelata, ike ọgwụgwụ, na mbufụt.
• Refractory cachexia metụtara ndị nwere ọrịa kansa. Ọ bụ ọnwụ nha, ọnwụ ahụ ike, arụ ọrụ, yana ịghara ịzaghachi ọgwụgwọ kansa.

Cachexia na ọrịa kansa

Ruo ndị nwere ọrịa cancer na-egbu oge nwere ọrịa cachexia. Ndị nọ nso na ọrịa kansa na-anwụ site n'ọrịa a.

Mkpụrụ ndụ tumo na-ewepụta ihe na-ebelata agụụ. Ọrịa cancer na ọgwụgwọ ya nwekwara ike ịkpata oke ọgbụgbọ ma ọ bụ mebie usoro nri, na-eme ka o sie ike iri na ịmị nri.

Dị ka ahụ na-enweta obere nri, ọ na-ere abụba na akwara. Mkpụrụ ndụ cancer na-eji ihe ole na ole edozi edozi ka ha nyere iji dịrị ndụ ma mụbaa.

Ihe kpatara ya na ọnọdụ ndị metụtara ya

Cachexia na-eme n'ọgwụgwụ nke ọnọdụ siri ike dịka:

• kansa
• congestive heart failure (CHF)
• na-adịghị ala ala na-egbochi ọrịa akpa ume (COPD)
• ọrịa akụrụ na-adịghị ala ala
• ọrịa cystic
• ọrịa ogbu na nkwonkwo

Kedu otu cachexia nkịtị si dị iche dabere na ọrịa ahụ. Ọ na-emetụta:

• nke ndị mmadụ nwere nkụda mmụọ ma ọ bụ COPD
• Ruo pasent 80 nke ndị nwere ọrịa afọ na ọrịa GI ndị ọzọ dị elu
• Ruo ndị nwere ọrịa cancer akpa ume

Mgbaàmà

Ndị mmadụ na cachexia na-efu ibu na oke akwara. Lookfọdụ ndị dịka ndị na-edozi ahụ. Ndị ọzọ yiri ka ọ̀ bụ ịdị arọ ha otú kwesịrịnụ.

Iji chọpụta ọrịa cachexia, ọ ga-abụrịrị na ọ dịkarịa ala, pasent 5 nke ahụ gị ga-efunahụ n’ime ọnwa 12 gara aga ma ọ bụ karịa, ma nwee ọrịa ma ọ bụ ọrịa a maara. Ikwesiri inwe ma ọ dịkarịa ala atọ n'ime nchọpụta ndị a:

• belatara ike ahụ
• ike ọgwụgwụ
• ọnwụ agụụ (anorexia)
• obere okpu na-enweghị oke nchịkọta (ngụkọta oge dabere na ibu gị, abụba ahụ, na ịdị elu ya)
• elu nke mbufụt mata site ule ọbara
• anaemia (obere mkpụrụ ndụ ọbara uhie)
• ala nke protein, albumin

Nhọrọ ọgwụgwọ

Enweghị ọgwụgwọ ọ bụla ma ọ bụ ụzọ iji gbanwee cachexia. Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ iji melite mgbaàmà na ịdị mma nke ndụ.

Usoro ọgwụgwọ ugbu a maka cachexia gụnyere:

• nri na-akpali akpali dị ka megestrol acetate (Megace)
• ọgwụ, dị ka dronabinol (Marinol), iji meziwanye ọgbụgbọ, agụụ, na ọnọdụ
• ọgwụ ndị na-ebelata mbufụt
• nri na-agbanwe, ihe mgbakwunye na-edozi ahụ
• mmegharị ahụ

Nsogbu

Cachexia dị ezigbo njọ. Ọ nwere ike ịmegharị ọgwụgwọ maka ọnọdụ nke kpatara ya ma belata mmeghachi omume gị na ọgwụgwọ ahụ. Ndị nwere ọrịa kansa nke nwere ọrịa cachexia anaghị enwe ike ịnagide ọgwụ na usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ ha chọrọ iji dịrị ndụ.

N'ihi nsogbu ndị a, ndị nwere cachexia nwere obere ndụ. Ha nwekwara echiche ka njọ.

Echiche

Enweghị ọgwụgwọ maka cachexia ugbu a. Otú ọ dị, ndị na-eme nchọpụta na-amụtakwu banyere usoro ndị na-akpata ya. Ihe ha chọpụtara emewo ka nnyocha banyere ọgwụ ọhụrụ iji mebie usoro ịla n’iyi.

Ọtụtụ nnyocha enyochawo ihe ndị na-echebe ma ọ bụ wughachi akwara ma mee ka uru dịkwuo arọ. na-elekwasị anya na igbochi ndị na-edozi proteinin na myostatin, nke na-egbochi mọzụlụ itolite.