Pertussis

Pertussis bụ ọrịa nje na-efe efe nke na-ebute ụkwara na-enweghị ike ịchịkwa, ụkwara ike. Ukwara ahụ nwere ike ime ka o sie ike iku ume. A na-anụkarị ụda “whooping” miri emi mgbe mmadụ na-anwa iku ume.

Pertussis, ma ọ bụ ụkwara olu, bụ ọrịa na-efe efe nke elu. Ihe kpatara ya bụ Bordetella akpa ụra nje. Ọ bụ ajọ ọrịa nwere ike ịmetụta ndị ọgbọ ọ bụla ma bute nkwarụ na-adịgide adịgide na ụmụ aka, na ọbụnadị ọnwụ.

Mgbe onye bu nje ahụ huru uzere ma ọ bụ ụkwara, obere irighiri ụmụ nje ndị nwere nje bacteria na-agagharị n’ikuku. Ọrịa na-agbasa site na mmadụ gaa na onye ọzọ.

Mgbaàmà nke ọrịa na-ewekarị izu isii, mana ọ nwere ike ịdịruo dị ka izu 10.

Mgbaàmà mbụ yiri nke oyi. N'ọtụtụ ọnọdụ, ha na-etolite ihe dị ka otu izu mgbe ha gachara nje.

Ọnọdụ dị njọ nke ụkwara na-amalite ihe dị ka ụbọchị iri ruo ụbọchị iri na abụọ. N'ime ụmụ ọhụrụ na obere ụmụaka, ụkwara ahụ na-ejedebe mkpọtụ "whoop" mgbe ụfọdụ. A na-eme ụda ahụ mgbe mmadụ na-anwa iku ume. Noiseda nke na-adaghị ụkọ na-eto eto na-eto eto n’etiti ụmụ aka nọ n’etiti ọnwa isii na obere ụmụaka ma ọ bụ ndị okenye.

Spkwara ụkwara pụrụ ime ka mmadụ agbọ agbọ ma ọ bụ mee ka onye ahụ gharazie ịma onwe ya nke ọma. A ga-atụle Pertussis mgbe niile mgbe agbọ na-eme na ụkwara. Mụaka, ịkingụ ọgwụ na iku ume ogologo oge na-eku ume.

Ihe mgbaàmà ndị ọzọ:

• Imu imi
• Obere ahụ ọkụ, 102 Celsius F (38.9 ° C) ma ọ bụ ala
• Afọ ọsịsa

Nchoputa mbu bu ihe kari na ihe mgbaàmà. Otú ọ dị, mgbe mgbaàmà ndị ahụ na-apụtaghị ìhè, pertussis nwere ike isi ike ịchọpụta. N'ime ụmụaka, ị nwere ike ịkọwa ihe mgbaàmà site na oyi baa.

Iji mara nke ọma, onye na-ahụ maka ahụike nwere ike were ihe imi sitere na mmiri imi. A na-ezigara ihe nlele ahụ na ụlọ nyocha wee nwalee maka pertussis. Ọ bụ ezie na nke a nwere ike inye nchoputa ziri ezi, ule ahụ na-ewe oge. Imirikiti oge, a na-ebido ọgwụgwọ tupu nsonaazụ ahụ eruo.

Fọdụ ndị mmadụ nwere ike ịnwale ọbara zuru oke nke na-egosi ọnụ ọgụgụ buru ibu nke lymphocytes.

Ọ bụrụ na ịmalite n'oge zuru oke, ọgwụ nje dị ka erythromycin nwere ike ime ka mgbaàmà ahụ pụọ ngwa ngwa. N'ụzọ dị mwute, a na-achọpụta na ọtụtụ mmadụ egbu oge, mgbe ọgwụ nje anaghị adị irè. Agbanyeghị, ọgwụ ndị ahụ nwere ike inye aka belata ike mmadụ nwere ịgbasa ọrịa ahụ na ndị ọzọ.

Antsmụaka na-erughi ọnwa 18 chọrọ nlekọta oge niile n'ihi na iku ume ha nwere ike ịkwụsị nwa oge n'oge ụkwara. Shouldmụaka nwere ọrịa siri ike kwesiri ịga ụlọ ọgwụ.

Enwere ike iji ụlọ ntu oxygen nwere oke iru mmiri mee ihe.

Enwere ike ịnye mmiri mmiri site na akwara ma ọ bụrụ na ụkwara ụkwara dị oke oke iji gbochie onye ahụ ị drinkingụ mmiri ọfụma.

Enwere ike ịgwọta ọgwụ (ọgwụ ga-eme ka ị hie ụra) maka ụmụaka.

Ngwakọta ụkwara, atụmanya, na ndị na-ebelata ume anaghị enyere gị aka. A gaghị eji ọgwụ ndị a eme ihe.

N'ime ụmụaka toro eto, atụmanya na-adịkarị mma. Antsmụaka nwere nsogbu dị ukwuu nke ịnwụ, ma chọọ nlezianya anya.

Nsogbu nwere ike ịgụnye:

• Ọrịa oyi
• Ọgba aghara
• Ọdịdọ ọrịa (na-adịgide adịgide)
• Ọbara imi
• Ọrịa ntị
• Mbibi ụbụrụ site na enweghi ikuku oxygen
• Ọbara ọgbụgba na ụbụrụ (ụbụrụ ụbụrụ)
• Nkwarụ ọgụgụ isi
• Jiri nwayọ nwayọ ma ọ bụ kwụsị iku ume (apnea)
• Ọnwụ

Kpọọ onye na-eweta ọrụ gị ma ọ bụrụ na gị ma ọ bụ nwa gị amalite mgbaàmà nke pertussis.

Kpọọ 911 ma ọ bụ gaa na ụlọ mberede ma ọ bụrụ na onye ahụ nwere otu n'ime mgbaàmà ndị a:

• Agba akpụkpọ Bluish, nke na-egosi enweghị oxygen
• Oge nke iku ume (apnea)
• Ọdịdọ ma ọ bụ nkwarụ
• Ahụ ọkụ
• Ọrịa na-aga n'ihu
• Akpịrị ịkpọ nkụ

Vaccingba ọgwụ mgbochi DTaP, otu n'ime ọgwụ mgbochi ọgwụ mgbochi ụmụaka, na-echekwa ụmụaka megide ọrịa pertussis. Enwere ike inye ụmụ aka ọgwụ mgbochi DTaP n'enweghị nsogbu. A na-akwado ọgwụ mgbochi DTaP ise. A na-enyekarị ha ụmụaka dị n’agbata ọnwa abụọ, ọnwa anọ, ọnwa isii, ọnwa iri na ise rue iri na asatọ, na afọ 4 ruo 6.

Ekwesịrị inye ọgwụ mgbochi TdaP mgbe ọ dị afọ 11 ma ọ bụ 12.

N'oge ntiwapụ nke pertussis, ụmụaka na-enweghị ọgwụ n'okpuru afọ 7 ekwesịghị ịga ụlọ akwụkwọ ma ọ bụ nzukọ ọha. Ha kwesịkwara ịnọpụ iche n’ebe onye ọ bụla mara ma ọ bụ na-enyo enyo na ọ bu nje ahụ. Nke a ga-adịgide ruo ụbọchị iri na anọ mgbe ikpe ikpe ikpeazụ gachara.

A na-atụ aro ka ndị toro eto dị afọ iri na itoolu ma ọ bụ karịa nweta ọgwụ 1 nke ọgwụ mgbochi TdaP megide pertussis.

TdaP dị mkpa karịsịa nye ndị ọkachamara nlekọta ahụike na onye ọ bụla nwere mmekọrịta chiri anya na nwata nke na-erughị ọnwa 12.

Womenmụ nwanyị dị ime kwesịrị ị nweta ọgwụ TdaP n'oge ọ bụla afọ ime n'etiti izu 27 na 36 nke afọ ime, iji chebe nwa amụrụ ọhụrụ pụọ na pertussis.

Ukwara-nta

• Usoro iku ume

Kim DK, Hunter P. Kọmitii Advisory na Omume Mgbochi Ọgwụ na-atụ aro usoro ịgba ọgwụ mgbochi maka ndị okenye dị afọ 19 ma ọ bụ karịa - United States, 2019. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2019; 68 (5): 115-118. PMID: 30730868 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30730868.

Robinson CL, Bernstein H, Romero JR, Szilagyi P; Nke a Kọmitii Advisory on Practices ịgba ọgwụ mgbochi (ACIP) /mụaka / lesmụaka Immunisation Work Group. Kọmitii Advisory na Omume ọgwụ mgbochi na-atụ aro usoro ịgba ọgwụ mgbochi maka ụmụaka na ndị nọ n'afọ iri na ụma dị afọ 18 ma ọ bụ nwata - United States, 2019. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2019; 68 (5): 112-114. PMID: 30730870 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30730870.

Souder E, Ogologo SS. Akpọnwụ (Bordetella pertussis na Bordetella parapertussis na-agwọ ọrịa). Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 224.

Websitelọ Ọrụ United States na forlọ Ọrụ Maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa. Nkwupụta ozi ọgwụ mgbochi: ọgwụ mgbochi Tdap (tetanus, diphtheria na pertussis). www.cdc.gov/vaccines/hcp/vis/vis-statements/tdap.pdf. Emelitere February 24, 2015. Nabata September 5, 2019.