Encephalitis

Encephalitis bụ mgbakasị na ọzịza (mbufụt) nke ụbụrụ, ọtụtụ mgbe n'ihi ọrịa.

Encephalitis bụ ọnọdụ na-adịghị ahụkebe. Ọ na - apụtakarị na afọ mbụ nke ndụ ma na - agbadata na afọ. Mụaka na-eto eto na ndị okenye nwere ike nwee nsogbu dị oke njọ.

Encephalitis na-ebutekarị nje virus. Ọtụtụ ụdị nje nwere ike ibute ya.Ngosipụta nwere ike ime site na:

• Iku ume ụmụ irighiri mmiri si imi, ọnụ, ma ọ bụ akpịrị site na onye bu ọrịa ahụ
• Emerụ nri ma ọ bụ ihe ọ drinkụ drinkụ
• Anwụnta, akọrọ, na ụmụ ahụhụ ndị ọzọ na-ata ahụhụ
• Skin kọntaktị

Nje virus dị iche iche na-eme na ọnọdụ dị iche iche. Ọtụtụ ikpe na-eme n'oge oge ụfọdụ.

Encephalitis nke nje herpes simplex kpatara bụ isi ihe kpatara nsogbu kachasị njọ na afọ niile, gụnyere ụmụ amụrụ ọhụrụ.

Vaccingba ọgwụ mgbochi ọrịa emeela ka encephalitis belata n'ihi ụfọdụ nje, gụnyere:

• Measia
• Mumps
• Ọrịa Polio
• Rabies
• Rubella
• Varicella (ọkụkọ)

Nje virus ndị ọzọ na - akpata encephalitis gụnyere:

• Adenovirus
• Coxsackievirus
• Cytomegalovirus
• Eastern equine encephalitis nje
• Echovirus
• Encephalitis Japanese, nke na-eme na Asia
• Ọrịa West Nile

Mgbe nje virus ahụ banyere n’ime ahụ, akwara ụbụrụ na-aza aza. Ọzịza a nwere ike ibibi mkpụrụ ndụ akwara, ma mee ka ọbara ọgbụgba na ụbụrụ na ụbụrụ mebie.

Ihe ndị ọzọ na - akpata encephalitis nwere ike ịgụnye:

• Ọrịa nfụkasị na ọgwụ mgbochi
• Ọrịa autoimmune
• Nje bacteria dị ka ọrịa Lyme, syphilis, na ụkwara nta
• Parasites dị ka roundworms, cysticercosis, na toxoplasmosis na ndị nwere ọrịa HIV / AIDS na ndị ọzọ nwere usoro mgbochi adịghị ike
• Mmetụta nke kansa

Fọdụ ndị mmadụ nwere ike ịnwe ihe mgbaàmà nke ọrịa oyi ma ọ bụ afọ tupu mgbaàmà encephalitis amalite.

Mgbe ọrịa a adịghị oke oke, ihe mgbaàmà ahụ nwere ike ịdị ka nke ọrịa ndị ọzọ:

• Ahụ ọkụ nke na-adịchaghị elu
• Obere isi ọwụwa
• Ike dị ala na agụụ na-adịghị mma

Mgbaàmà ndị ọzọ gụnyere:

• Ntughari, njigide adịghị ike
• Mgbaghari, aghara
• Ụra
• Iwe ma ọ bụ iwe ọkụ na-adịghị mma
• Nghọta ìhè
• Nnukwu olu na azụ (mgbe ụfọdụ)
• Akpịrị

Mgbaàmà na ụmụ amụrụ ọhụrụ na obere ụmụ aka nwere ike ọ gaghị adị mfe ịchọpụta:

• Isi ekwe ekwe
• Iwe na ịkwa ákwá ọtụtụ mgbe (mgbaàmà ndị a nwere ike ịka njọ mgbe a na-ekuru nwa ahụ)
• Ogbenye nri
• Ebe dị nro n’elu isi nwere ike ịpịpụkwuo
• Akpịrị

Ihe mgbaàmà mberede:

• Enweghi uche, nzaghachi na-adịghị mma, nzuzu, coma
• Adịghị ike ma ọ bụ nkwarụ
• Ọdịdọ
• Oké isi ọwụwa
• Mgbanwe mberede nke ọrụ uche, dị ka mbadamba mmụọ, imebi ihe, ncheta ihe, ma ọ bụ enweghị mmasị n'ihe omume ndị a na-eme kwa ụbọchị

Onye nlekọta ahụike ga-eme nyocha anụ ahụ ma jụọ maka ihe mgbaàmà.

Ule nke enwere ike ime gunyere:

• Brain MRI
• CT scan nke isi
• Ihe ntinye onyonyo na - eme ka otu foto (SPECT)
• Omenala nke mmiri ọmụmụ (CSF), ọbara, ma ọ bụ mmamịrị (agbanyeghị, ule a adịkarịghị aba uru)
• Electroencephalogram (EEG)
• Oghere Lumbar na nyocha CSF
• Ule nke na-achọpụta ihe nje na-akpata nje (ule serology)
• Nyocha nke na - achọpụta obere nje DNA (polymerase chain reaction - PCR)

Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ inye nkwado nkwado (izu ike, nri, mmiri) iji nyere ahụ aka ịlụso ọrịa ahụ ọgụ, na iji belata mgbaàmà.

Ọgwụ nwere ike ịgụnye:

• Ọgwụ nje, ma ọ bụrụ na nje kpatara nje ahụ
• Ọgwụ nje, ma ọ bụrụ na nje bacteria bụ ihe kpatara ya
• Ọgwụ antiseizure iji gbochie ọnya
• Steroid iji belata ụbụrụ ọzịza
• Sedatives maka mgbakasị ma ọ bụ erughị ala
• Acetaminophen maka ahụ ọkụ na isi ọwụwa

Ọ bụrụ na arụ ọrụ ụbụrụ na-emetụta nke ukwuu, ọgwụgwọ anụ ahụ na usoro ọgwụgwọ okwu nwere ike ịdị mkpa mgbe njikwa ọrịa ahụ.

Nsonaazụ dị iche. Ọnọdụ ụfọdụ dị nwayọọ ma dị mkpụmkpụ, mmadụ na-agbakekwa n'ụzọ zuru ezu. Ọnọdụ ndị ọzọ dị njọ, na nsogbu na-adịgide adịgide ma ọ bụ ọnwụ ga-ekwe omume.

Nnukwu oge na-anọkarị otu izu na izu abụọ. Ahụ ọkụ na mgbaàmà jiri nke nta nke nta ma ọ bụ na-apụ n'anya na mberede. Fọdụ ndị mmadụ nwere ike were ọtụtụ ọnwa iji gbakee n'ụzọ zuru ezu.

Mbibi ụbụrụ na-adịgide adịgide nwere ike ịdapụta n'okwu siri ike nke encephalitis. Ọ nwere ike imetụta:

• Ntị
• Nchekwa
• Njikwa akwara
• Mmetụta
• Okwu
• Ọhụụ

Gaa na ụlọ mberede ma ọ bụ kpọọ nọmba mberede obodo (dịka 911) ma ọ bụrụ na inwere:

• Mberede ọkụ
• Ihe mgbaàmà ndị ọzọ nke encephalitis

Childrenmụaka na ndị okenye kwesịrị izere ịkpọtụrụ onye ọ bụla nwere encephalitis.

Rollingchịkwa anwụnta (anwụnta na-ata ahụhụ nwere ike ibunye ụfọdụ nje) nwere ike belata ohere nke ụfọdụ ọrịa nwere ike ibute encephalitis.

• Tinye ọgwụ mgbochi ahụhụ nwere kemịkalụ, DEET mgbe ị na-apụ n'èzí (mana EJIla ngwaahịa DEET na ụmụ aka obere karịa ọnwa 2).
• Wepu mmiri obula nke mmiri guzo ọtọ (dika taya ochie, kom kom, ọwa mmiri, na ọdọ mmiri ọdọ mmiri).
• Yiri uwe ogologo na uwe ogologo ọkpa mgbe ị nọ n’èzí, ọkachasị mgbe chi jiri.

Childrenmụaka na ndị okenye kwesịrị inweta ọgwụ mgbochi oge niile maka nje nwere ike ibute ọrịa encephalitis. Ndị mmadụ kwesịrị ịnata ọgwụ mgbochi kpọmkwem ma ọ bụrụ na ha na-aga ebe dịka akụkụ nke Eshia, ebe a hụrụ encephalitis ndị Japan.

Animalsmụ anụmanụ na-egbochi ọrịa ọgwụ iji gbochie encephalitis nke nje na-akpata.

• Ventriculoperitoneal shunt - igbapu

Bloch KC, Glaser CA, Tunkel AR. Encephalitis na myelitis. Na: Cohen J, Powderly WG, Opal SM, eds. Ọrịa Na-efe Ọrịa. Agba nke anọ. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi 20.

Bronstein DE, Glaser, CA. Encephalitis na meningoencephalitis. Na: Cherry JD, Harrison GJ, Kaplan SL, Steinbach WJ, Hotez PJ, eds. Akwụkwọ Feigin na Cherry nke Ọrịa Pediatric Infectious Diseases. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 36.

Lissauer T, Carroll W. Ọrịa na ọgụ. Na: Lissauer T, Carroll W, eds. Akwụkwọ Akwụkwọ Nlereanya nke Paediatrics. Nke 5. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018: isi 15.