Endometriosis

Endometriosis na-eme mgbe mkpụrụ ndụ si n’ụkpa akpa nwa gị (akpanwa) toro n’akụkụ ndị ọzọ nke ahụ gị. Nke a nwere ike ibute ihe mgbu, ọbara ọgbụgba siri ike, ọbara ọgbụgba n’agbata oge, na nsogbu ịtụrụ ime (infertility).

Kwa ọnwa, ovaries nwanyị na-emepụta homonụ nke na - agwa mkpụrụ ndụ ndị na - etinye n’ime akpanwa ka ha too ma buru oke ibu. Eriri akpa gị na-awụpụ mkpụrụ ndụ ndị a yana ọbara na anụ ahụ site na ikpu gị mgbe ị nwere oge.

Endometriosis na-eme mgbe mkpụrụ ndụ ndị a na-etolite n'èzí akpanwa n'akụkụ ndị ọzọ nke ahụ gị. Tissuedị a nwere ike itinye na gị:

• Ovaries
• Tubes nke Fallopian
• Eriri afọ
• Rectum
• Eriri afo
• Agbanye nke mpaghara pelvic gị

Ọ nwere ike na-eto eto na akụkụ ndị ọzọ nke ahụ, kwa.

Ọganihu ndị a na-adị n'ahụ gị, dị ka mkpụrụ ndụ dị na mkpuchi nke akpanwa gị, ihe ndị a na-emeghachi omume na homonụ site na ovaries gị. Nke a nwere ike ime ka ị nwe mgbu n'oge ọnwa tupu mmalite nke oge gị. N'ime oge, uto ahụ nwere ike itinyekwu anụ ahụ na ọbara. Uto nwekwara ike ibilite n'ime afọ na pelvis na-eduga na mgbu pelvic na-adịghị ala ala, usoro dị arọ, na ịmụ nwa.

Onweghi onye ma ihe n’eme endometriosis. Otu echiche bụ na mgbe ị nwetara oge gị, mkpụrụ ndụ nwere ike ịlaghachi azụ site na tubụ fallopian n'ime pelvis. Ozugbo ahụ, mkpụrụ ndụ na-etolite ma too. Otú ọ dị, oge a na-aga azụ na-apụta n'ọtụtụ ụmụ nwanyị. Usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nwere ike ịrụ ọrụ na-akpata endometriosis na ụmụ nwanyị nwere ọnọdụ ahụ.

Endometriosis bụ ihe nkịtị. Ọ na - eme n'ihe dịka 10% nke ụmụnwaanyị ịmụ nwa. Mgbe ụfọdụ, ọ nwere ike ịdị na ezinụlọ. Endometriosis nwere ike ibido mgbe nwanyị malitere inwe nsọ nsọ. Otú ọ dị, a naghị achọpụta ya ruo mgbe afọ 25 ruo 35.

O yikarịrị ka ị ga-azụlite endometriosis ma ọ bụrụ na:

• Nwee nne ma ọ bụ nwanne nwanyị nwere endometriosis
• Amalitere oge gị n'oge ị dị obere
• Enweghi umu
• Nwee oge ugboro ugboro, ma ọ bụ na ha dị 7 ma ọ bụ karịa ụbọchị

Mgbu bụ ihe mgbaàmà bụ isi nke endometriosis. Nwere ike ịnwe:

• Oge na-egbu mgbu - Mgbu ma ọ bụ ihe mgbu n’ime afọ gị nwere ike ịmalite otu izu ma ọ bụ abụọ tupu oge gị. Cramps nwere ike ịdị otu ebe ma site na dull to oké.
• Mgbu n'oge ma ọ bụ mgbe enwere mmekọahụ.
• Mgbu na urination.
• Mgbu na eriri afọ.
• Ọnwụ pelvic ogologo oge ma ọ bụ obere mgbu nwere ike ime n'oge ọ bụla wee dịruo ọnwa isii ma ọ bụ karịa.

Ihe mgbaàmà ndị ọzọ nke endometriosis gụnyere:

• Ọbara nsọ ọbara dị nsọ ma ọ bụ ọbara ọgbụgba n’agbata oge
• Infertility (nsogbu inweta ma ọ bụ nọrọ ime)

May gaghị enwe ihe mgbaàmà ọ bụla. Womenfọdụ ụmụ nwanyị nwere ọtụtụ anụ ahụ na pelvis anaghị enwe ihe mgbu ma ọlị, ebe ụfọdụ ụmụ nwanyị nwere ọrịa na-adịchaghị ala nwere nnukwu ihe mgbu.

Onye nlekọta ahụike gị ga-eme nyocha anụ ahụ, gụnyere ule pelvic. Nwere ike ịnwe otu n'ime ule ndị a iji nyere aka chọpụta ọrịa ahụ:

• Transvaginal ultrasound
• Pelvic laparoscopy
• Ihe ntanetị na-eme magnet (MRI)

Mụta otu esi ejikwa mgbaàmà gị nwere ike ime ka ọ dịrị gị mfe ibi na endometriosis.

Kedu ụdị ọgwụgwọ ị nwere dabere na:

• Afọ gị
• Ogo nke mgbaàmà gị
• Ogo nke ọrịa ahụ
• Ma ị chọrọ ụmụaka n'ọdịnihu

Enweghị ọgwụgwọ maka endometriosis ugbu a. Enwere nhọrọ ọgwụgwọ dị iche iche.

IHE OZI KWURU

Ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà nwayọ, ịnwere ike ijikwa ihe mgbochi na ihe mgbu:

• Usoro mmega ahụ na izu ike.
• Ihe mgbochi ihe mgbu - ndị a gụnyere ibuprofen (Advil), naproxen (Aleve), na acetaminophen (Tylenol).
• Ndị na-agwọ ọgwụ ndenye ọgwụ, ọ bụrụ na ọ dị mkpa, maka ihe mgbu ka njọ.
• Nyocha oge niile kwa ọnwa isii ruo ọnwa iri na abụọ ka dọkịta gị nwee ike ịtụle ọrịa ahụ.

AHR H ORLỌ

Ọgwụ ndị a nwere ike ịkwụsị endometriosis ịba njọ. Enwere ike inye ha dị ka ọgwụ, ọgwụ ịgba, ma ọ bụ gbaa. Naanị ụmụ nwanyị ndị na-anaghị anwa ime ime kwesịrị ịnwe ọgwụgwọ a. Typesfọdụ ụdị ọgwụgwọ hormone ga-egbochi gị ịtụrụ ime mgbe ị na-a takingụ ọgwụ ahụ.

Mkpụrụ ọgwụ ịmụ nwa - Site na usoro ọgwụgwọ a, ị na-ewere ọgwụ mgbochi hormone (ọ bụghị ọgwụ na-adịghị arụ ọrụ ma ọ bụ ọgwụ placebo) maka ọnwa 6 ruo 9 na-aga n'ihu. Akingụ ọgwụ ndị a na-ebelata ọtụtụ mgbaàmà. Agbanyeghị, ọ naghị emeso mmebi ọ bụla dakwasịrịrị.

Progesterone ọgwụ, injections, IUD - ọgwụgwọ a na - enyere aka ịbelata uto. Mmetụta ndị nwere ike ịgụnye uru bara ụba na ịda mba.

Gonadotropin-agonist ọgwụ - Ọgwụ ndị a na - egbochi ovaries gị ịmịpụta estrogen. Nke a na-ebute ọnọdụ ịha ahụ nwoke ma ọ bụ nwanyị. Mmetụta na-agụnye mgbu ọkụ, ikpu ikpu, na mgbanwe ọnọdụ. Ọgwụgwọ na-ejedebe na ọnwa 6 n'ihi na ọ nwere ike ime ka ọkpụkpụ gị daa mbà. Onye na-eweta gị nwere ike inye gị obere ogwu ọgwụ iji belata mgbaàmà n'oge ọgwụgwọ a. A maara nke a dị ka 'add-back' ọgwụgwọ. O nwekwara ike inye aka kpuchido ọkpụkpụ ọkpụkpụ, ma ọ bụghị na-ebute uto nke endometriosis.

Gonadotropin- antagonist na nkà mmụta ọgwụ - Nri onu ogwu a na enyere aka imeputa estrogen nke na eme ka nwoke di ka nwoke ma obu nwanyi na-ejikwa uto nke ihe omimi nke na eme ka enweghi ihe ojoo na ike.

SGW. AH.

Onye na-eweta gị nwere ike ịkwado ịwa ahụ ma ọ bụrụ na ịnwee nnukwu ihe mgbu nke na-anaghị adị mma na ọgwụgwọ ndị ọzọ.

• Laparoscopy na-enyere aka ịchọpụta ọrịa ahụ yana nwekwara ike iwepụ uto na anụ ahụ. Maka na ọ bụ naanị obere ịkpụ n’afọ ka ị ga - eme, ị ga - agwọ ngwa ngwa karịa ụdị ịwa ahụ ndị ọzọ.
• Laparotomy gụnyere ime mbepụ ukwu (afọ) n’ime afọ gị iji wepụsị etolite etolite etolite. Nke a bụ nnukwu ịwa ahụ, ya mere ọgwụgwọ na-ewe ogologo oge.
• Laparoscopy ma ọ bụ laparotomy nwere ike ịbụ ezigbo nhọrọ ma ọ bụrụ na ịchọrọ ịtụrụ ime, n'ihi na ha na-agwọ ọrịa ahụ ma na-ahapụ akụkụ ahụ gị.
• Hysterectomy bụ ịwa ahụ iji wepu akpanwa gị, tubes, na ovaries. Iwepu ma ovaries gị wepụrụ pụtara ịbanye na nsọ nwanyị. Ga-arụ ọrụ ịwa a naanị ma ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà siri ike nke na-adịghị mma na ọgwụgwọ ndị ọzọ yana achọghị ịmụ ụmụ n'ọdịnihu.

Enweghị ọgwụgwọ maka endometriosis. Usoro ọgwụgwọ hormone nwere ike inyere aka belata mgbaàmà, mana mgbaàmà na-alọghachi mgbe a kwụsịrị ọgwụgwọ. Usoro ọgwụgwọ nwere ike inye aka belata mgbaàmà maka ọtụtụ afọ. Nnansa yi, mmabun binom anya adwenemyare bi a ɛma nipadua mu nkwammoaa mu dɛmdi a ɛtew mogya so.

Ozugbo ịbanye na nsọ nwanyị, endometriosis enweghị ike ibute nsogbu.

Endometriosis nwere ike ibute nsogbu na ịtụrụ ime. Agbanyeghị, imirikiti ụmụ nwanyị nwere obere mgbaàmà ka nwere ike ịtụrụ ime. Laparoscopy iji wepu uto na anụ ahụ nwere ike inyere gị aka imezi ohere ị nwere ịtụrụ ime. Ọ bụrụ na ọ bụghị, ị nwere ike ịchọ ịtụle ọgwụgwọ ọmụmụ.

Nsogbu ndị ọzọ nke endometriosis gụnyere:

• Ihe mgbu pelvic ogologo oge nke na-egbochi mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ọrụ
• Nnukwu cysts na ovaries na pelvis nwere ike gbasaa (mgbawa)

N'ọnọdụ ndị na-adịkarịghị, anụ ahụ endometriosis nwere ike igbochi eriri afọ ma ọ bụ urinary tract.

Ọ dịkarịsịrị obere, ọrịa kansa nwere ike ịmalite na akụkụ nke uto anụ ahụ mgbe emechara ahụ.

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ:

• Have nwere ihe mgbaàmà nke endometriosis
• Inwe isi awọ ma ọ bụ isi isi n'ihi oke ọbara nke ịhụ nsọ gị
• A na-agwọ azụ mgbu ma ọ bụ ihe mgbaàmà ndị ọzọ na-abịaghachi mgbe ọrịa endometriosis gasịrị

Nwere ike chọọ nyocha maka endometriosis ma ọ bụrụ na:

• Mama gị ma ọ bụ nwanne gị nwaanyị nwere ọrịa a
• Nweghị ike ịtụrụ ime mgbe ị gbalịrị 1 afọ

Ngwunye ọgwụ ọmụmụ nwere ike inye aka gbochie ma ọ bụ belata mmepe nke endometriosis. Mkpụrụ ọgwụ ịmụ nwa ejiri dị ka ọgwụgwọ maka endometriosis na-arụ ọrụ kachasị mma mgbe a na-ewere ya mgbe niile ma ghara ịkwụsị ikwe ka oge ịhụ nsọ. Enwere ike iji ha maka ụmụ agbọghọ na ngwụcha oge uto ma ọ bụ n'oge 20s nwere oge na-egbu mgbu nke nwere ike ịbụ n'ihi endometriosis.

Pelvic mgbu - endometriosis; Endometrioma

• Hysterectomy - abdominal - ihapu
• Hysterectomy - laparoscopic - ihapu
• Hysterectomy - mmamiri - nhapu

• Pelvic laparoscopy
• Endometriosis
• Oge nke ịhụ nsọ

Advincula A, Truong M, Lobo RA. Endometriosis: etiology, pathology, nchoputa, njikwa. Na: Lobo RA, Gershenson DM, Lentz GM, Valea FA, eds. Gynecology zuru ezu. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi 19.

Brown J, Crawford TJ, Datta S, Prentice A. Mgbochi ọgwụ ọnụ maka ihe mgbu metụtara endometriosis. Cochrane Database Syst Mkpu. 2018; 5 (5): CD001019. PMID: 29786828 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29786828/.

Zondervan KT, Becker CM, Missmer Nne. Endometriosis. N Engl J Ahụike. 2020; 382 (13): 1244-1256. PMID: 32212520 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32212520/.