Shingles

Shingles (herpes zoster) bụ ihe mgbu, na-afụ ụfụ akpụkpọ ahụ. Ọ bụ nje virus varicella-zoster na-akpata ya, onye otu ezinụlọ herpes nke nje virus. Nke a bụ nje na-ebutekwa ọrịa chickenpox.

Mgbe inwetara chickenpox, ahụ gị agaghị ewepụ nje ahụ. Kama nke ahụ, nje ahụ na-anọgide n'ime ahụ mana ọ naghị arụ ọrụ (ọ na-ehi ụra) na irighiri akwara ụfọdụ na ahụ. Shingles na-eme mgbe nje ahụ na-arụ ọrụ ọzọ na akwara ndị a mgbe ọtụtụ afọ gasịrị. Ọtụtụ mmadụ nwere ụdịrị nwayọọ nwayọọ nke chickenpox nke na ha amaghị na ha bu ọrịa ahụ.

Ihe kpatara nje ahụ jiri na-arụ ọrụ na mberede apụtaghị nke ọma. Ọ na-abụkarị naanị otu ọgụ na-ada.

Shingles nwere ike itolite na ọgbọ ọ bụla. O yikarịrị ka ị ga-azụlite ọnọdụ ahụ ma ọ bụrụ:

• Are gafeela afọ iri isii
• Had nwere chickenpox tupu ị gbaa afọ 1
• Ọgwụ ma ọ bụ ọrịa gị na-ebelata usoro ahụ́ ji alụso ọrịa ọgụ

Ọ bụrụ na onye toro eto ma ọ bụ nwatakịrị nwere mmetụta ọgbụgba na shingles ma ọ nweghị ọkụkọ dị ka nwatakịrị ma ọ bụ nweta ọgwụ mgbochi chickenpox, ha nwere ike ịmalite chickenpox, ọ bụghị shingles.

Ihe mgbaàmà mbụ na-abụkarị mgbu, nsị, ma ọ bụ ọkụ nke na-eme n'otu akụkụ ahụ. Mgbu na ọkụ nwere ike ịdị njọ ma na-adịkarị tupu ọkụ ọ bụla apụta.

Uhie na-acha uhie uhie na anụ ahụ, na-esochi obere blisters, na-etolite n'ọtụtụ mmadụ:

• Ọbara ndị ahụ na-agbaji, na-akpụ obere ọnya nke na-amalite ịkpọ nkụ ma na-eme ihe na-eme ka ọ daa. The crusts ada ke 2 na 3 izu. Arkọ ụkọ bụ obere.
• Ọrịrị ahụ na-agụnyekarị ebe dị warara site na spain gbara gburugburu ruo n'ihu afọ ma ọ bụ igbe.
• Akpịrị ahụ nwere ike ịgụnye ihu, anya, ọnụ, na ntị.

Mgbaàmà ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Ahụ ọkụ na akpata oyi
• Ọrịa na-arịa ọrịa
• Isi ọwụwa
• Nkwonkwo mgbu
• Ọzịza aza (ọnya lymph)

May nwekwara ike ịnwe mgbu, adịghị ike ahụ ike, na ọkụ ọkụ metụtara akụkụ dị iche iche nke ihu gị ma ọ bụrụ na shingles emetụta akwara na ihu gị. Ihe mgbaàmà ya nwere ike ịgụnye:

• O siri ike ịkwaga ụfọdụ akwara na ihu
• Nkpuchi nkuanya (ptosis)
• Ntị ntị
• Ọnwụ nke mmegharị anya
• Detuo nsogbu
• Nsogbu ọhụụ

Onye na-ahụ maka ahụike gị nwere ike ime nchoputa site na ịlele akpụkpọ gị wee jụọ maka akụkọ gbasara ahụike gị.

Nyocha anaghị adịkarị mkpa, mana ọ nwere ike ịgụnye ịlele anụ ahụ iji hụ ma ọ bụrụ na akpụkpọ ahụ nwere nje ahụ.

Nnwale ọbara nwere ike igosi mmụba nke mkpụrụ ndụ ọbara ọcha na nje na-alụso nje ọgụ ọgụ. Mana ule ndị ahụ enweghị ike ikwenye na ọkụ ọkụ ahụ bụ n'ihi shingles.

Onye na-enye gị ọgwụ nwere ike idepụta ọgwụ ga-alụso nje virus ọgụ, nke a na-akpọ ọgwụ antiviral. Ọgwụ a na-enyere aka belata ihe mgbu, gbochie nsogbu, ma belata ọrịa ahụ.

Ọgwụ ndị a kachasị dị irè mgbe amalitere n'ime awa iri asaa na abụọ mgbe mbụ ị nụrụ ụfụ ma ọ bụ gbaa ọkụ. Ọ kachasị mma ịmalite iburu ha tupu ọnya apụta. A na-enyekarị ọgwụ n'ụdị ọgwụ. Fọdụ ndị mmadụ nwere ike ịnata ọgwụ ahụ site na akwara (site na IV).

Enwere ike iji ọgwụ siri ike na-eme ihe mgbochi akpọrọ corticosteroids, dị ka prednisone, iji belata ọzịza na mgbu.Ọgwụ ndị a anaghị arụ ọrụ n’ime mmadụ niile.

Ọgwụ ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Antihistamines iji belata itching (were ọnụ ma ọ bụ tinye ya na akpụkpọ ahụ)
• Ọgwụ mgbu
• Zostrix, ude nwere capsaicin (wepụ nke ose) iji belata ihe mgbu

Soro ntuziaka nke onye nyere gị banyere otu esi elekọta onwe gị n'ụlọ.

Ihe ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Ilekọta akpụkpọ ahụ gị site na itinye compresses dị jụụ, mmiri iji belata ihe mgbu, na ịsa ahụ baths
• Na-ehi ụra ruo mgbe ahụ ọkụ ga-agbada

Zere ndị mmadụ mgbe ọnyá gị na-agbapụta ka ị ghara ibunye ndị na-enwetụbeghị ọrịa kịtịkpa - ọkachasị ụmụ nwanyị dị ime.

Herpes zoster na-apụkarị na izu 2 ruo 3 ma ọ naghị alaghachi. Ọ bụrụ na nje ahụ na-emetụta irighiri akwara na-ejikwa mmegharị ahụ (akwara moto), ịnwere ike ịnwe adịghị ike ma ọ bụ na-adịgide adịgide ma ọ bụ ahụ mkpọnwụ.

Mgbe ụfọdụ ihe mgbu na mpaghara ebe shingles mere nwere ike ịdịgide site na ọnwa ruo afọ. A na-akpọ mgbu a postherpetic neuralgia.

Ọ na - eme mgbe akwara mebiri emebi mgbe ntiwapụ nke shingles gasịrị. Mgbu sitere na nwayọọ ruo oke njọ. Neuralgia Postherpetic nwere ike ime na ndị karịrị afọ 60.

Nsogbu nwere ike ịgụnye:

• Mwakpo ọzọ nke shingles
• Nje ọrịa nje na-efe efe
• Ichi ìsì (ọ bụrụ na shingles emee n'anya)
• Ntị
• Ofufe Ọrịa, gụnyere encephalitis nke sepsis (ọrịa ọbara) na ndị nwere usoro mgbochi adịghị ike
• Ọrịa Ramsay Hunt ma ọ bụrụ na shingles emetụta akwara nke ihu ma ọ bụ ntị

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà nke shingles, ọkachasị ma ọ bụrụ na ike adịghị ike gị ma ọ bụ ọ bụrụ na mgbaàmà gị agaa ma ọ bụ ka njọ. Shingles nke na - emetụta anya nwere ike ibute ìsì mgbe niile ma ọ bụrụ na ịnataghị nlekọta ahụike mberede.

Emetụla ahụ ọkụ na ọnya na ndị nwere shingles ma ọ bụ ọkụkọkọ ma ọ bụrụ na ịnwetụbeghị kịtịkpa ma ọ bụ ọgwụ mgbochi chickenpox.

Ogwu ogwu shingles abuo adi ogwu na adi ndu. Mgbochi mgbochi shingles dị iche na ogwu ogwu. Ndị agadi na-anata ọgwụ mgbochi shingles anaghị enwekarị nsogbu site na ọnọdụ ahụ.

Herpes zoster - shingles

• Herpes zoster (shingles) na azụ
• Okenye dermatome
• Shingles
• Herpes zoster (shingles) - mmechi mmebi
• Herpes zoster (shingles) na olu na agba
• Herpes zoster (shingles) na aka
• Herpes zoster (shingles) kesara

Dinulos JGH. Warts, herpes simplex, na ọrịa nje ndị ọzọ. Na: Dinulos JGH, ed. Ọrịa Clinical Dermatology. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021: isi 12.

Nnenna Onyekwere Chickenpox na herpes zoster (nje varicella-zoster). Na: Bennett JE, Dolin R, Blaser MJ, eds. Mandell, Douglas, na Bennett Prinkpụrụ na Omume nke Ọrịa Na-efe Ọrịa. Agba nke 9. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 136.