Otutu sclerosis

Multiple sclerosis (MS) bụ ọrịa autoimmune nke na - emetụta ụbụrụ na ọgidigi azụ (usoro ụjọ nke etiti).

MS na-emetụta ụmụ nwanyị karịa ụmụ nwoke. A na-ahụkarị ọrịa ahụ n'etiti afọ 20 ruo 40, mana enwere ike ịhụ ya n'oge ọ bụla.

A na-akpata MS site na mmebi nke n'ọbọ myelin. Ọbọ a bụ ihe mkpuchi na-agba gburugburu sel akwara. Mgbe akwara mkpuchi a mebiri emebi, akwara na-egosi nwayọ nwayọ ma ọ bụ kwụsị.

A na-akpata mmebi akwara site na mbufụt. Mbufụt na-apụta mgbe mkpụrụ ndụ nke onwe ya na-awakpo usoro ụjọ ahụ. Nke a nwere ike ime n'akụkụ akụkụ ụbụrụ ọ bụla, akwara ngwa anya, na ọgidigi azụ.

Amaghi ihe kpata MS. Echiche kachasị bụrụ na ọ bụ nje kpatara ya, nsogbu mkpụrụ ndụ ihe nketa, ma ọ bụ ha abụọ. Ihe ndị metụtara gburugburu ebe obibi nwekwara ike iso rụọ ọrụ.

O yikarịrị ka ị ga-etolite ọnọdụ a ma ọ bụrụ na ị nwere akụkọ ihe mere eme nke ezinụlọ MS ma ọ bụ na ị bi n'akụkụ nke ụwa ebe MS na-adịkarị.

Mgbaàmà dị iche iche n'ihi na ọnọdụ na oke ọgụ ọ bụla nwere ike ịdị iche. Mmegide ahụ nwere ike ịdịru ụbọchị, izu, ma ọ bụ ọnwa. Mwakpo na-esochi remissions. Ndị a bụ oge mbelata mgbaàmà ma ọ bụ enweghị mgbaàmà. Ahụ ikpo ọkụ, ịsa ahụ na-ekpo ọkụ, ikpughe anyanwụ, na nchekasị nwere ike ịkpalite ọgụ.

Ọ na-adịkarị maka ọrịa ịlaghachi (nlọghachi). Ọrịa ahụ nwekwara ike ịga n'ihu na-akawanye njọ n'enweghi mmiri.

Nerves n'akụkụ ọ bụla nke ụbụrụ ma ọ bụ ọkpụkpụ azụ nwere ike imebi. N'ihi nke a, mgbaàmà MS nwere ike ịpụta n'ọtụtụ akụkụ ahụ.

Mgbaàmà nke akwara:

• Loss nke itule
• Ọkpụkpụ akwara
• Ọnụ ọgụgụ ma ọ bụ ihe na-adịghị mma na mpaghara ọ bụla
• Nsogbu na-emegharị aka ma ọ bụ ụkwụ
• Nsogbu ije
• Nsogbu na nhazi na ime obere mmeghari
• Ma jijiji n’otu aka ma ọ bụ karịa
• Adịghị ike na otu ma ọ bụ karịa ogwe aka ma ọ bụ ụkwụ

Ihe mgbaàmà nke eriri afọ na eriri afọ:

• Enwe afọ na ntaneti
• Nsogbu amalite urinate
• Ugboro mkpa urinate
• Ọchịchọ siri ike ịmị mamịrị
• Mmamịrị (enweghi ike)

Anya mgbaàmà:

• Ọhụhụ ugboro abụọ
• Anya erughị ala
• Mmegharị anya a na-achịkwaghị achịkwa
• Ọhụụ ọhụụ (na-emetụtakarị otu anya n'otu oge)

Ọnụ ọgụgụ, ụfụ, ma ọ bụ ihe mgbu:

• Ihu mgbu
• Ọkpụkpụ akwara na-egbu mgbu
• Fụ, na-arị arị, ma ọ bụ mmetụta na-ere ọkụ na ogwe aka na ụkwụ

Brainbụrụ na mgbaàmà ndị ọzọ:

• Mbelata nke oge, enweghị uche, na ncheta ihe
• Uche siri ike na idozi nsogbu
• Da mba ma ọ bụ mmetụta nke mwute
• Ntughari na nsogbu itule
• Ntị ntị

Mmekọahụ mmekọahụ:

• Nsogbu banyere ere ere
• Nsogbu banyere mmanu mmamiri

Okwu na ilo ihe mgbaàmà:

• Okwu slurred ma obu nke siri ike nghọta
• Nsogbu na-elo na ilo

Ike ọgwụgwụ bụ ihe mgbaàmà zuru oke na nsogbu ka MS na-aga n'ihu. Ọ na-akakarị njọ na mgbede.

Mgbaàmà nke MS nwere ike iicomi nke ọtụtụ nsogbu ụjọ ndị ọzọ. A na-achọpụta MS site na ịchọpụta ma enwere ihe ịrịba ama nke ihe karịrị otu ọgụ na ụbụrụ ma ọ bụ ụbụrụ na site na ịchịkwa ọnọdụ ndị ọzọ.

Ndị mmadụ nwere ụdị MS a na - akpọ nlọghachi azụ - na - enyefe MS nwere akụkọ ihe mere eme ma ọ dịkarịa ala mwakpo abụọ kewapụrụ site na mgbaghara.

Na ndị ọzọ, ọrịa ahụ nwere ike jiri nwayọ na-akawanye njọ n'etiti ọgụ doro anya. A na-akpọ ụdị a MS na-aga n'ihu. Formdị jiri nwayọ nwayọ, mana enweghị mwakpo doro anya a na-akpọ MS na-aga n'ihu n'ihu.

Onye nlekọta ahụike nwere ike na-enyo MS ma ọ bụrụ na mbelata na ọrụ nke akụkụ abụọ dị iche iche nke sistemụ ụjọ (dị ka ihe na-adịghị mma) n'oge abụọ dị iche iche.

Nyochaa nke usoro ụjọ ahụ nwere ike igosi nbelata akwara ọrụ n'otu akụkụ ahụ. Ma ọ bụ arụ ọrụ irighiri akwara nwere ike gbasaa n'ọtụtụ akụkụ ahụ. Nke a nwere ike ịgụnye:

• Ọdịiche akwara na-adịghị mma
• Mbelata nke ịkwaga akụkụ ahụ
• Mbelata ma ọ bụ ihe na-adịghị mma
• Ọnwụ ndị ọzọ nke ụjọ usoro na-arụ ọrụ, dị ka ọhụụ

Nlere anya nwere ike igosi:

• Mmeghachi omume nke ụmụ akwụkwọ
• Mgbanwe na mpaghara anya ma ọ bụ mmegharị anya
• Mbelata nlere anya
• Nsogbu dị n'ime akụkụ nke anya
• Ntughari anya na-ebute mgbe anya na-agagharị

Ule iji nyochaa MS gụnyere:

• Nyocha ọbara iji wepụ ọnọdụ ndị ọzọ yiri MS.
• Mgbapu Lumbar (ọkpụkpụ azụ) maka ule cerebrospinal fluid (CSF), gụnyere CSF oligoclonal banding nwere ike ịdị mkpa.
• MRI nyocha nke ụbụrụ ma ọ bụ spain, ma ọ bụ ha abụọ dị mkpa iji nyere aka chọpụta ma soro MS.
• A naghị ejikarị ọmụmụ ihe ọmụmụ akwara (ule a na-akpalite, dị ka azịza a na-ahụ anya).

Enweghị ọgwụgwọ a maara maka MS n'oge a, mana enwere ọgwụgwọ nwere ike ime ka ọrịa ahụ belata. Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ ịkwụsị ọganihu, na-achịkwa mgbaàmà, ma nyere gị aka ịnọgide na-ebi ndụ dị mma.

A na-ewerekarị ọgwụ ogologo oge. Ndị a gụnyere:

• Ọgwụ iji belata ọrịa ahụ
• Steroid iji belata ogo ọgụ
• Ọgwụ iji chịkwaa mgbaàmà ndị dị ka spasms muscle, nsogbu urinary, ike ọgwụgwụ, ma ọ bụ nsogbu ọnọdụ uche

Ọgwụ na-adị irè maka ụdị nlọghachi azụ na-ebugharị karịa maka ụdị MS ndị ọzọ.

Ihe ndị a nwekwara ike inyere ndị nwere MS aka:

• Nlekọta anụ ahụ, ọgwụgwọ okwu, ọgwụgwọ ọrụ, na ndị otu nkwado
• Ngwa enyemaka, dị ka oche ndị ngwọrọ, oche ndina, oche ịsa ahụ, ndị na-aga ije, na ogwe mgbidi
• Usoro mmega ahụ emere atụmatụ n'oge nsogbu ahụ
• Ndụ dị mma, nwee ezigbo nri na ezigbo izu ike na izu ike
• Izere ike ọgwụgwụ, nchekasị, oké okpomọkụ, na ọrịa
• Mgbanwe n'ihe ị na-eri ma ọ bụ na-a drinkụ ma ọ bụrụ na enwere nsogbu ilo
• Ime mgbanwe gburugburu ụlọ iji gbochie ọdịda
• Ndị ọrụ na-elekọta mmadụ ma ọ bụ ndị ndụmọdụ ndụmọdụ ndị ọzọ iji nyere gị aka ịnagide nsogbu ahụ ma nweta enyemaka
• Vitamin D ma ọ bụ ihe mgbakwunye ndị ọzọ (buru ụzọ gwa onye na-eweta ọrụ gị)
• Mgbakwunye na ụzọ ndị ọzọ, dị ka acupuncture ma ọ bụ mmanya, iji nyere aka na nsogbu ahụ ike
• Ngwurugwu nwere ike belata ihe mgbu na spasticity na ụkwụ

Ibi na MS nwere ike ịbụ ihe ịma aka. Nwere ike belata nrụgide nke ọrịa site na isonye na otu nkwado MS. Kọrọ ndị ọzọ ihe ha na-eme na nsogbu niile nwere ike inyere gị aka ichewe naanị gị.

Nsonaazụ dị iche, ọ na-esikwa ike ịkọ.Ọ bụ ezie na nsogbu ahụ dị ogologo ndụ (na-adịghị ala ala) ma bụrụ nke a na-apụghị ịgwọta agagharị, ịdị ogologo ndụ nwere ike ịdị nkịtị ma ọ bụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nkịtị. Imirikiti ndị nwere MS na-arụ ọrụ ma na-arụ ọrụ na obere nkwarụ.

Ndị na-enwekarị echiche kacha mma bụ:

• Ndi nke nwanyi
• Ndị na-eto eto (ihe na-erughị afọ iri atọ) mgbe ọrịa ahụ malitere
• Ndị mmadụ na-anaghị enwekarị ọgụ
• Ndị mmadụ nwere ụdị ntighachi azụ
• Ndi mmadu nwere oria pere mpe na nyocha onyonyo

Ọnụ ọgụgụ nkwarụ na ahụ erughị ala na-adabere na:

• Ugboro ole na oke ọgụ ndị ahụ bụ
• Akụkụ nke usoro ụjọ nke etiti ọ bụla na-emetụta ọgụ ọ bụla

Imirikiti ndị mmadụ na-alaghachi na nkịtị ma ọ bụ nso-nkịtị ọrụ n'etiti ọgụ. N'ime oge, enwere nnukwu ọrụ na obere mmụba n'etiti ọgụ.

MS nwere ike ibute ihe ndị a:

• Nsogbu
• Nsogbu ilo
• Ike iche echiche
• Enweghi ike ilekọta onwe gị
• Mkpa maka bi catheter
• Osteoporosis ma ọ bụ obere ọkpụkpụ
• Nrụgide nrụgide
• Mmetụta nke ọgwụ eji agwọ ọrịa ahụ
• Urinary tract ọrịa

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ:

• Develop mepụtara mgbaàmà ọ bụla nke MS
• Mgbaàmà gị na-akawanye njọ, ọbụlagodi na ọgwụgwọ
• Ọnọdụ a na-akawanye njọ ruo n'ókè mgbe nlekọta ụlọ agaghịzi ekwe omume

MS; Ọrịa Demyelinating

• Ilekọta spasticity ma ọ bụ spasms
• Ọgwụgwụ - nlekọta onwe
• Mmemme nlekọta eriri afọ
• Otutu sclerosis - ihapu
• Na-egbochi ọnya afọ
• Nsogbu ilo

• Otutu sclerosis
• MRI nke ụbụrụ
• Usoro nhụjuanya nke etiti na usoro ụjọ nke elu
• Myelin na akwara usoro

Calabresi PA, otutu sclerosis na demyelinating ọnọdụ nke Central ụjọ usoro. Na: Goldman L, Schafer AI, eds. Ọgwụ Goldman-Cecil. Nke 26th. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 383.

Fabian MT, Krieger SC, Lublin FD. Otutu sclerosis na ọrịa ndị ọzọ na-emetụta ọrịa nke usoro ụjọ nke etiti. Na: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. Ọkpụkpụ Bradley na Clinical Practice. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 80.

Rae-Grant A, Day GS, Marrie RA, et al. Nchịkọta ụkpụrụ nduzi na-achịkọta: usoro ọgwụgwọ na-agbanwe usoro maka ndị okenye nwere ọtụtụ sclerosis: akụkọ banyere Nduzi Development, Dissemination, and Instplementation Sublọ Akwụkwọ nke American Academy of Neurology. Ọrịa. 2018; 90 (17): 777-788. PMID: 29686116 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29686116.