Ọbara mgbali elu

Ọbara akpa ume bụ ọbara mgbali elu na akwara akwara nke ngụgụ. Ọ na-eme ka akụkụ aka nri nke obi na-arụ ọrụ karịa ka ọ na-adị.

Akụkụ aka nri nke obi na-awụpụta ọbara n’akpa ume, ebe ọ na-ekuru oxygen. Ọbara na-alaghachi n'akụkụ aka ekpe nke obi, ebe a na-agbanye ya n'akụkụ ahụ ọzọ.

Mgbe obere akwara (akụkụ ọbara) nke ngụgụ na-adị warara, ha enweghị ike iburu oke ọbara. Mgbe nke a mere, nrụgide na-arị elu. A na-akpọ nke a ọbara mgbali akpa ume.

Obi kwesiri ịrụsi ọrụ ike ịmanye ọbara site na arịa megide nrụgide a. N'ime oge, nke a na - eme ka akụkụ aka nri obi buru ibu. A na-akpọ ọnọdụ a nkụda obi n'akụkụ aka nri, ma ọ bụ cor pulmonale.

Ọbara akpa ume nwere ike kpatara site na:

• Ọrịa autoimmune nke na-emebi akpa ume, dị ka scleroderma na ọrịa ogbu na nkwonkwo
• Mmebi iwu nke obi
• Mgbochi ọbara n'ime akpa ume (akpa ume)
• Obi mgbawa
• Ọrịa obi
• Nje HIV
• Obere oxygen dị n'ọbara ruo ogologo oge (adịghị ala ala)
• Ọrịa akpa ume, dị ka COPD ma ọ bụ eriri akpa ume ma ọ bụ ọnọdụ ọ bụla ọzọ na-adịghị ala ala
• Ọgwụ (dịka ọmụmaatụ, ụfọdụ ọgwụ nri)
• Nsogbu ụra na-egbochi mmadụ

N’ọnọdụ ndị na-adịkarị ụkọ, amabeghị ihe na-akpata ọbara mgbali elu nke akpa ume. Na nke a, a na-akpọ ọnọdụ ahụ idiopathic pulmonary arterial hypertension (IPAH). Idiopathic pụtara na-amaghị ihe kpatara ọrịa. IPAH na-emetụta ụmụ nwanyị karịa ụmụ nwoke.

Ọ bụrụ na ọ bụ ọbara ọgbụgba ma ọ bụ ọnọdụ ahụike mara kpatara ọbara mgbali, a na-akpọ ya ọbara mgbali nke abụọ.

Iku ume ọkụ ọkụ ma ọ bụ isi ike n’oge ọrụ na-abụkarị ihe mgbaàmà mbụ. Obi ngwa ngwa (palpitations) nwere ike ịdị. Ka oge na-aga, ihe mgbaàmà na-eme site na obere ọrụ ma ọ bụ ọbụna mgbe ị na-ezu ike.

Mgbaàmà ndị ọzọ gụnyere:

• Ankwụ na nkwonkwo ụkwụ
• Agba Bluish nke egbugbere ọnụ ma ọ bụ akpụkpọ (cyanosis)
• Obi mgbu ma ọ bụ nrụgide, na-abụkarị n'ihu igbe
• Ntughari ma ọ bụ nkụda mmụọ
• Ike ọgwụgwụ
• Ibawanye afo
• Adịghị ike

Ndị mmadụ nwere ọbara mgbali elu na-enwekarị ihe mgbaàmà na-abịa ma na-aga. Ha na-akọ ezigbo ụbọchị na ụbọchị ọjọọ.

Onye nlekọta ahụike gị ga-eme nyocha anụ ahụ wee jụọ maka ihe mgbaàmà gị. Ule ahụ nwere ike ịchọta:

• Ọdachi obi na-ada ụda
• Mmetụta nke usu karịrị nke breastbone
• Obi na-atamu ntamu na aka nri nke obi
• Nnukwu veins karịa n'olu
• Ọzịza ụkwụ
• Imeju na splin ọzịza
• Nkịtị ume na-ada ma ọ bụrụ na ọbara mgbali elu bụ idiopathic ma ọ bụ n'ihi ọrịa obi na-efe efe
• Nme iku ume na-ada ma ọ bụrụ na ọbara mgbali elu sitere na ọrịa akpa ume ndị ọzọ
  

Na mmalite nke ọrịa, ule nwere ike ịbụ nkịtị ma ọ bụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ nkịtị. Ọnọdụ a nwere ike were ọtụtụ ọnwa iji chọpụta. Asthma na ọrịa ndị ọzọ nwere ike ibute mgbaàmà yiri nke a ma ọ ga - ewepụrịrị ya.

Ule ndị a pụrụ inye iwu gụnyere:

• Nyocha ọbara
• Cardiac catheterization
• Igbe x-ray
• Nyocha CT nke igbe
• Ihe omumu
• ECG
• Ume ọrụ ule
• Nyocha nuklia nuklia
• Akpa ume arteriogram
• Nnwale nnwale 6 nkeji
• Ọmụmụ ụra
• Ule iji lelee nsogbu autoimmune

Enweghị ọgwụgwọ maka ọbara mgbali elu. Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ ịchịkwa mgbaàmà ma gbochie mmebi akpa ume karịa. Ọ dị mkpa ịgwọ ọrịa ahụike na-ebute ọbara mgbali akpa ume, dịka nsogbu ụra na-egbochi ime ihe, ọnọdụ akpa ume, na nsogbu valvụ obi.

Ọtụtụ nhọrọ ọgwụgwọ maka ọbara mgbali elu ọbara dị. Ọ bụrụ na edere gị ọgwụ, enwere ike iji ọnụ (ọnụ) were ha, nata ya akwara (intravenous, ma ọ bụ IV), ma ọ bụ kuo ume (inhaled).

Onye na-eweta gị ga - ekpebi ụdị ọgwụ ga - akara gị mma. A ga-enyocha gị anya n'oge ọgwụgwọ ka ị lelee mmetụta ndị na-adịghị mma na iji hụ ka ị na-aza ọgwụ ahụ. Akwụsịla ị takingụ ọgwụ na-ekwughị onye na-enye gị ọrụ.

Usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• Ndị na-edozi ọbara iji belata ihe ize ndụ nke mkpụkọ ọbara, karịsịa ma ọ bụrụ na ị nwere IPAH
• Oxygen ọgwụgwọ n'ụlọ
• Ugbo, ma obu ufodu, imeghari obi-ma oburu na ogwu adighi aru

Ndụmọdụ ndị ọzọ dị mkpa ịgbaso:

• Zere ime ime
• Zere ime ihe omume siri ike na ibuli ihe
• Zere njem gaa ebe ndị dị elu
• Were ọgwụ mgbochi ọrịa kwa afọ, yana ọgwụ mgbochi ndị ọzọ dịka ọgwụ mgbochi oyi baa
• Kwụsị ise siga

Otú ị na-eme nke ọma dabere na ihe kpatara ọnọdụ ahụ. Ọgwụ maka IPAH nwere ike inye aka belata ọrịa ahụ.

Ka ọrịa ahụ na-akawanye njọ, ọ ga-adị mkpa ka ị gbanwee ụlọ gị ka o nyere gị aka ịgagharị n’ụlọ gị.

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ:

• Malitere ịmalite iku ume dị mkpụmkpụ mgbe ị na-arụ ọrụ
• Iku ume iku ume na-akawanye njọ
• Develop na-etolite mgbu obi
• Develop na-emepe mgbaàmà ndị ọzọ

Pulmonary arterial ọbara mgbali; Sporandonna akpa ume ọbara mgbali elu; Ezinaụlọ ọbara mgbali elu; Idiopathic pulmonary ọbara mgbali elu; Primary akpa ume ọbara; PPH; Secondary akpa ume ọbara mgbali; Cor pulmonale - ọbara mgbali elu

• Usoro iku ume
• Primary akpa ume ọbara
• Heart-lung transplant - usoro

Chin K, Channick RN. Ọbara akpa ume. Na: Broaddus VC, Mason RJ, Ernst JD, et al, eds. Akwụkwọ ọgụgụ Murray na Nadel nke Medicine Respiratory. Nke isii. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016: isi 58.

Mclaughlin VV, Humbert M. Pulmonary ọbara mgbali elu. Na: Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Braunwald E, eds. Ọrịa Obi Braunwald: Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọgwụ Ọrịa Cardiovascular. Nke 11. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 85.