Leishmaniasis

Ndinaya

• Kedu ụdị ụdị leishmaniasis?
• Ọkpụkpụ leishmaniasis
• Mucocutaneous leishmaniasis
• Visceral leishmaniasis
• Gịnị na-akpata leishmaniasis?
• Nye nọ n’ihe ize ndụ maka leishmaniasis?
• Ala
• Ọnọdụ akụ na ụba
• Ọrịa ndị ọzọ
• Kedu ihe mgbaàmà nke leishmaniasis?
• Ọkpụkpụ leishmaniasis
• Mucocutaneous leishmaniasis
• Visceral leishmaniasis
• Kedu ka esi amata leishmaniasis?
• Agchọpụta ọrịa leishmaniasis
• Na-achọpụta ọrịa leishmaniasis visceral
• Gịnị bụ ọgwụgwọ maka leishmaniasis?
• Ọkpụkpụ leishmaniasis
• Mucocutaneous leishmaniasis
• Visceral leishmaniasis
• Kedu nsogbu ndị nwere ike ibute leishmaniasis?
• Kedụ ka m ga - esi gbochie leishmaniasis?
• Kedu ihe bụ ogologo oge?

Kedu ihe bụ leishmaniasis?

Leishmaniasis bụ parasitic ọrịa kpatara site na Leishmania parasaiti. Ngwurugwu a na-ebi na ijiji ájá nje. Nwere ike ibute leishmaniasis site na aru nke ájá na-efe efe.

Aja na-efe efe na-ebu parasaiti a na mpaghara ebe okpomọkụ na okpuru mmiri. Ọrịa na-egbu egbu egbuola na mpaghara nke Asia, East Africa, na South America.

Mpaghara ndị metụtara ọrịa ahụ na-adịkarịpụrụ adịpụ ma na-agbanwe agbanwe, na-enweghị oke ego maka ịgwọ ọrịa a. Ndị dọkịta na-enweghị oke na-akpọ leishmaniasis otu n'ime ọrịa ndị kacha dị ize ndụ eleghara anya na-eleghara anya. Tù ahụ kwukwara na ọrịa a bụ nke abụọ na-akpata ịba naanị n'ihe na-akpata ọnwụ.

Kedu ụdị ụdị leishmaniasis?

Leishmaniasis na-abịa n’ụdị atọ: cutaneous, visceral, and mucocutaneous. Speciesdị dị iche iche nke Leishmania a na-ejikọta parasite na ụdị ọ bụla. Ndị ọkachamara kwenyere na ha dị ihe dị ka 20 Leishmania ụdị nke nwere ike ibunye mmadụ ọrịa ahụ.

Ọkpụkpụ leishmaniasis

Cutousous leishmaniasis na-ebute ọnya na akpụkpọ gị. Ọ bụ ụdị ụdị nke leishmaniasis. Ọgwụgwọ nwere ike ọ gaghị adị mkpa mgbe niile dabere na onye ahụ, mana ọ nwere ike ịme ngwa ngwa ma gbochie nsogbu.

Mucocutaneous leishmaniasis

Raredị ọrịa a na-adịghị ahụkebe, lehismaniasis nke mucocutaneous bụ nke ụdị parasaiti ahụ na-akpata ma nwee ike ime ọtụtụ ọnwa mgbe ọnya anụ ahụ gwọchara.

Withdị leishmaniasis a, nje ndị ahụ gbasara n’imi, akpịrị na ọnụ gị. Nke a nwere ike iduga mbibi nke akụkụ anụ ahụ nke akụkụ mucous ma ọ bụ nke zuru oke na mpaghara ndị ahụ.

Ọ bụ ezie na mucocutaneous leishmaniasis a na-ahụkarị dị ka mpaghara nke leishmaniasis nke cutaneous, ọ ka njọ. Ọ naghị agwọ onwe ya ma na-achọ ọgwụgwọ mgbe niile.

Visceral leishmaniasis

Visceral leishmaniasis bụ mgbe ụfọdụ a maara dị ka systemic leishmaniasis ma ọ bụ kala azar.

Ọ na-apụtakarị ọnwa abụọ ma ọ bụ asatọ mgbe ọ na-ata ahụhụ site na ijiji ájá. Ọ na-emebi ihe dị n’ime, dị ka spple na imeju gị. Ọ na-emetụta ụmị ọkpụkpụ gị, yana sistemu ọgụ gị site na mmebi akụkụ ndị a.

Ọnọdụ a fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọnwu ma ọ bụrụ na agwọghị ya.

Gịnị na-akpata leishmaniasis?

Leishmaniasis bụ n'ihi nje nje site na Leishmania umu. Sand ga - enweta leishmaniasis site n’ichi efe ure bu ọrịa.

Ngwurugwu ahụ na-aba ụba ma na-amụba n'ime ájá ụmụ nwanyị. Ahụhụ a na-arụsi ọrụ ike na gburugburu mmiri n'oge ọnwa na-ekpo ọkụ na n'abalị, site na mgbede ruo ụtụtụ. Anụ ụlọ, dịka nkịta, nwere ike ịbụ ebe nchekwa nke nje ahụ. Nnyefe nwere ike ime site na anụmanụ gaa na ájá gbagoro mmadụ.

Alsomụ mmadụ nwekwara ike ibunye nje dị n'etiti ibe ha site na mmịnye ọbara ma ọ bụ agịga na-ekerịta. N'akụkụ ụfọdụ nke ụwa, nnyefe nwekwara ike ịda site na mmadụ gaa na ájá gbagoro mmadụ.

Nye nọ n’ihe ize ndụ maka leishmaniasis?

Ala

A na - ahụ ọrịa ahụ n’ebe niile n’ụwa ma e wezụga Australia na Antarctica. Otú ọ dị, ihe dị ka 95 pasent nke ikpe ndị na-arịa ọrịa na-eme na:

• Amerika
• Etiti Asia
• Osimiri Mediterenian
• Middle East

Na 2015 karịrị nke okwu visceral mere na:

• Brazil
• Etiopia
• India
• Kenya
• Somalia
• South Sudan
• Sudan

Ọ bụrụ na ibi na ma ọ bụ gaa mpaghara ebe okpomọkụ ma ọ bụ okpuru mmiri nke mba na mpaghara ndị a, ị nọ n’ihe ize ndụ dị ukwuu ibute ọrịa ahụ. Ọnọdụ gburugburu ebe obibi na nke ihu igwe na-emetụta mgbasa nke ọrịa a n'ụzọ siri ike.

Ọnọdụ akụ na ụba

Dabere na, ịda ogbenye bụ ihe na-ekpebi ọrịa. Na mgbakwunye, leishmaniasis na-apụtakarị na mpaghara ebe ọnọdụ ndị a na-adịkarị:

• erighị ihe na-edozi ahụ
• ụnwụ
• enweghị ego
• mbugharị buru ibu nke ndị mmadụ kpatara site na mmepe obodo, ọnọdụ mberede, agha, mgbanwe gburugburu ebe obibi na mgbanwe ihu igwe

Ọrịa ndị ọzọ

Ndị mmadụ na-esighi ike na-alụso ọrịa ọgụ na-enwe ihe ize ndụ nke ọnọdụ a.

HIV nwere ike imetụta nnyefe nke leishmaniasis ma nwekwuo ohere nke visisral leishmaniasis. HIV na leishmaniasis na-emetụta sel ndị yiri ya nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ.

Ndị bu nje HIV nwekwara ọrịa leishmaniasis. Na mpaghara Etiopia, a na-eme atụmatụ na ọtụtụ ndị nwere leishmaniasis nwekwara HIV.

Kedu ihe mgbaàmà nke leishmaniasis?

Ndị mmadụ nwere ike iburu ụfọdụ ụdị Leishmania ke anyan ini ye unana udọn̄ọ. Mgbaàmà na-adabere n'ụdị ọrịa.

Ọkpụkpụ leishmaniasis

Ihe mgbaàmà kachasị nke ọnọdụ a bụ ọnya anụ ahụ na-enweghị mgbu. Ọrịa mgbaàmà nwere ike ịpụta izu ole na ole mgbe ofufe aja na-efe efe taa. Agbanyeghị, mgbe ụfọdụ mgbaàmà agaghị apụta ọnwa ma ọ bụ afọ.

Mucocutaneous leishmaniasis

N’ebe ndị mmadụ nọ n’ụdị afọ mucocutaneous ahụ, mgbaàmà na-apụtakarị n’otu afọ na ise mgbe ọnya akpụkpọ ahụ gasịrị. Ihe ndị a bụ ọnya dị n'ọnụ ha na imi ma ọ bụ n'egbugbere ọnụ ha.

Mgbaàmà ndị ọzọ nwere ike ịgụnye:

• imi ma ọ bụ imi imi
• imi imi
• ike iku ume

Visceral leishmaniasis

Mgbaàmà anaghị apụtakarị ọnwa ole na ole mgbe ọnya gbasịrị ya na ụdị leishmaniasis a. Ọtụtụ ikpe na-apụta ìhè ọnwa abụọ ma ọ bụ ọnwa isii ọrịa ahụ gachara. Ihe ịrịba ama na mgbaàmà ndị a gụnyere:

• ọnwụ ọnwụ
• adịghị ike
• ahụ ọkụ nke na-adịru ọtụtụ izu ma ọ bụ ọnwa
• amụbawanye
• imeju imeju
• belatara mmepụta nke mkpụrụ ndụ ọbara
• agba obara
• ọrịa ndị ọzọ
• fụrụ akpụ lymph ọnụ

Kedu ka esi amata leishmaniasis?

Ọ dị mkpa ịgwa dọkịta gị ma ọ bụrụ na ị bi ma ọ bụ gaa leta ebe a na-ahụkarị leishmaniasis. N'ụzọ ahụ, dọkịta gị ga-amata iji nwalee gị maka nje ahụ. Ọ bụrụ na ị nwere leishmaniasis, dọkịta gị ga-eji nyocha ndị ọzọ chọpụta ụdị nke Leishmania bụ ihe kpatara ya.

Agchọpụta ọrịa leishmaniasis

Dọkịta gị nwere ike were obere akpụkpọ ahụ maka biopsy site na ịkpụcha otu ọnya ahụ. Ha ga-achọkarị DNA, ma ọ bụ mkpụrụ ndụ ihe nketa nke parasaiti. Ha nwere ike iji usoro dị iche iche mata ụdị nje ndị ọzọ butere ọrịa ahụ.

Na-achọpụta ọrịa leishmaniasis visceral

Ọtụtụ oge, ndị mmadụ anaghị echeta ụta sitere na ájá ájá. Nke a nwere ike ime ka ọnọdụ ahụ sie ike ịchọpụta.

Akụkọ banyere ibi ndụ ma ọ bụ ime njem gaa mpaghara leishmaniasis na-enye aka. Dọkịta gị nwere ike ibu ụzọ nyocha ahụ iji chọpụta ma ọ bụ ọrịa imeju. Ha nwere ike mee biopsy ụmị biopsy ma ọ bụ were nnwale ọbara maka nyocha.

Otutu ule di iche iche enyere aka na nchoputa. Mpekere kemịkal pụrụ iche nke ụmị ọkpụkpụ nwere ike inyere aka chọpụta mkpụrụ ndụ mgbochi nje nke nje ahụ.

Gịnị bụ ọgwụgwọ maka leishmaniasis?

Antiparasitic ọgwụ, dị ka amphotericin B (Ambisome), na-agwọ ọnọdụ a. Dọkịta gị nwere ike ịkwado ọgwụgwọ ndị ọzọ dabere na ụdị leishmaniasis ị nwere.

Ọkpụkpụ leishmaniasis

Ọrịa ọnya ga-agwọ ọrịa na-enweghị ọgwụgwọ. Otú ọ dị, ọgwụgwọ pụrụ ime ka ọgwụgwọ dị ngwa, belata ụkọ, ma belata ihe ize ndụ nke ịrịa ọrịa ọzọ. Ọnya anụ ọ bụla nke na-ebute nkwarụ nwere ike ịchọ ịwa ahụ plastik.

Mucocutaneous leishmaniasis

Ihe ọnya ndị a anaghị agwọ ọrịa. Ha na-achọ ọgwụgwọ mgbe niile. Amphotericin Liposomal B na paromomycin nwere ike ịgwọ leishmaniasis mucocutane.

Visceral leishmaniasis

Ọrịa visceral na-achọ ọgwụgwọ mgbe niile. Ọtụtụ ọgwụ dị. Ọgwụ ndị a na-ejikarị agụnye sodium stibogluconate (Pentostam), amphotericin B, paromomycin, na miltefosine (Impavido).

Kedu nsogbu ndị nwere ike ibute leishmaniasis?

Ọrịa leishmaniasis nwere ike ịgụnye:

• agba obara
• ọrịa ndị ọzọ n'ihi usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na-esighị ike, nke nwere ike iyi ndụ egwu
• nkwarụ

Visceral leishmaniasis na-egbukarị n'ihi nsonaazụ ọ nwere n'ahụ akụkụ abụọ yana sistemu ọgụ gị. Ọ bụrụ na ị nwere HIV ma ọ bụ AIDS, ị nọ n'ọnọdụ dị elu karịa ịrịa ọrịa a. Inwe nje HIV ma ọ bụ ọrịa AIDS nwekwara ike mebie usoro nke leishmaniasis, yana ọgwụgwọ ya.

Kedụ ka m ga - esi gbochie leishmaniasis?

Enweghị ọgwụ mgbochi ma ọ bụ ọgwụ prophylactic dị. Nanị ụzọ a ga-esi gbochie leishmaniasis bụ izere ịbụ onye ájá na-ata arụ.

Soro usoro ndị a iji nyere aka gbochie ka ikuku ghara ịkụ gị:

• Yiri uwe na-ekpuchi akpụkpọ ahụ dị ka o kwere mee. Uwe ogologo ọkpa, uwe elu ogologo aka tinye n'ime ogologo ọkpa, na sọks dị elu na-atụ aro.
• Jiri ọgwụ ahụhụ na anụ ahụ ọ bụla ekpughere na nsọtụ nke uwe ogologo ọkpa gị na aka uwe gị. Ngwá ahụhụ kacha dị irè nwere DEET.
• Gba ụlọ ihi ụra n'ime ụlọ na ụmụ ahụhụ.
• Na-ehi ụra n’elu ụlọ ndị dị elu nke ụlọ. Insectsmụ ahụhụ ahụ adịghị mma.
• Zere n'èzí ahụ n'etiti mgbede na chi ọbụbọ. Nke a bụ oge ijiji na - akacha arụ ọrụ.
• Jiri ngebichi na ikuku ikuku n'ime ụlọ mgbe enwere ike. Iji fan nwere ike ime ka o siere ụmụ ahụhụ ahụ ike ifefe.
• Jiri akwa ụgbụ tinye n'ime akwa gị. Aja ijiji dị obere karịa anwụnta, n'ihi ya ị chọrọ ụgbụ a kpara akpa. Gba ụgbụ na ụmụ ahụhụ nwere pyrethroid ma ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume.

Zụta ụgbụ ụra, ụmụ ahụhụ, na ihe ndị na-asọ oyi tupu ịga ebe ndị nwere nnukwu nsogbu.

Kedu ihe bụ ogologo oge?

Akpịrị mgbu nwere ike ibute scars na nkwarụ na-adịgide adịgide. Ọgwụgwọ nwere ike belata oke ha.

Ọgwụ nwere ike ịgwọ ọrịa ahụ. Agbanyeghị, ọgwụgwọ kachasị dị irè mgbe amalitere tupu nnukwu mmebi nke usoro mgbochi gị emee.

Visceral leishmaniasis na-egbukarị n’ime afọ abụọ ma ọ bụrụ na anaghị agwọ ya nke ọma.