Ego Ole Ka Ahụ Dị Na Ahụ Mmadụ?

Ndinaya

• Afọ na ahụ
• Nhazi nke usoro ụjọ
• Akwara Cranial
• Ọkpụkpụ akwara
• Ya mere, ole irighiri akwara niile ọnụ?
• Gịnị mejupụtara sel akwara?
• Gịnị ka irighiri akwara na-eme?
• Ogologo oge ọ dị mkpa?
• Ihe ọchị banyere usoro ụjọ
• 1. Enwere ike tụọ ihe eletrik nke akwara
• 2. Mkpali akwara bu ngwa ngwa
• 3. Neurons anaghi enweta nkewa sel
• 4. actually naghị eji naanị 10 pasent nke ụbụrụ gị
• 5. brainbụrụ gị jiri ike dị ukwuu
• 6. Isi okpokoro isi gị abụghị nanị ihe na-echebe ụbụrụ gị
• 7. I nwere otutu igwe akwara mbufe ozi
• 8. possiblezọ ndị a ga-esi mezie usoro ụjọ ụjọ dị iche iche
• 9. kpalite akwara vagus nwere ike inye aka na akwụkwụ na ịda mba
• 10. E nwere otu irighiri akwara jikọtara ya na anụ abụba
• 11. Ndi sayensi kere akwara chebere na aka
• Isi okwu

Usoro ụjọ gị bụ netwọk nkwukọrịta isi gị. Tinyere usoro endocrine gị, ọ na-achịkwa ma na-echekwa ọrụ dị iche iche nke ahụ gị. Ọzọkwa, ọ na-enyere gị aka ịmekọrịta gburugburu gị.

Usoro ụjọ gị nwere netwọk nke irighiri akwara na akwara ozi nke na-ebu ozi na ụbụrụ na ụbụrụ na akụkụ ahụ ndị ọzọ.

A irighiri akwara bụ ùkwù eriri ndị na-anabata ma na-eziga ozi n’etiti ahụ na ụbụrụ. Ozi ndị a na-ezipụ site na mgbanwe kemịkal na eletriki na mkpụrụ ndụ, nke akpọrọ akwara ozi, nke mejupụtara akwara ozi.

Yabụ, ole n'ime irighiri akwara ndị a dị n'ahụ gị? Ọ bụ ezie na ọ dịghị onye maara kpọmkwem, ọ dị mma ịsị na ụmụ mmadụ nwere ọtụtụ narị irighiri akwara - na ọtụtụ ijeri akwara! - site n’elu isi anyị ruo n’isi mkpịsị ụkwụ anyị.

Gụkwuo ka ị mụtakwuo banyere akwara ọnụ na ịkpọ aha akwara na spain, yana ihe akwara ozi mejupụtara, yana ụfọdụ ihe ọchị banyere usoro ụjọ gị.

Afọ na ahụ

Nhazi nke usoro ụjọ

Usoro ụjọ gị nwere nkewa abụọ:

• Usoro nchebe nke etiti (CNS): CNS bụ ebe iwu na-achịkwa ahụ ma mejupụta ụbụrụ gị na ọgidigi azụ. A na-echebe ụbụrụ n'ime okpokoro isi gị mgbe vertebra gị na-echebe eriri afọ gị.
• Sistemụ ụjọ (PNS): PNS nwere irighiri akwara na-esite na CNS gị. Ajọ bụ ụyọkọ axons ndị na-arụkọ ọrụ ọnụ iji nyefe ihe ngosi.

PNS nwere ike ịmalite imebiwanye na nkewa na nkewa moto:

• Nankewa sensory na-ezipu ozi site na n'ime na n'èzí ahụ gị na CNS gị. Nke a nwere ike ịgụnye ihe dịka mmetụta nke ụfụ, isi, na nlegharị anya.
• Nankewa moto na-enweta akara site na CNS nke na-eme ka ihe mee. Omume ndị a nwere ike ịbụ nke afọ ofufo, dịka ịmegharị ogwe aka gị, ma ọ bụ nkwenye dị ka mkpịsị akwara nke na-enyere aka ịkwaga nri site na akụkụ nri gị.

Akwara Cranial

Akwara akwara bụ akụkụ nke PNS gị. Have nwere irighiri akwara iri abụọ na abụọ.

Ahụ akwara anụ ahụ nwere ike ịnwe ọrụ sensory, ọrụ moto, ma ọ bụ ha abụọ. Ọmụmaatụ:

• Nervebụrụ olfactory nwere ọrụ sensory. Ọ na-ezipụ ozi banyere ụbụrụ na ụbụrụ.
• Oculomotor akwara nwere ọrụ moto. Ọ na-achịkwa mmegharị anya gị.
• Ihu ihu nwere mmetụta abụọ na arụ ọrụ moto. Ọ na - ezipụ mmetụta dị ụtọ n’ire gị ma na - achịkwa ijikwa ụfọdụ akwara na ihu gị.

Mkpụrụ obi na-amalite n'ụbụrụ ma na-aga n'isi gị, ihu gị, na olu gị. Ewezuga nke a bụ akwara vagus, nke bụ akwara cranial. Ejikọtara ya na ọtụtụ akụkụ ahụ gụnyere akpịrị, obi, na akụkụ nri.

Ọkpụkpụ akwara

Ọkpụkpụ akwara na-esokwa akụkụ PNS gị. Ha na-ewepụsị gị ọgidigi azụ. I nwere 31 ụzọ abụọ nke irighiri akwara. Ha na-agbakọta site na mpaghara nke ọkpụkpụ azụ ha jikọtara.

Ọkpụkpụ akwara na-arụ ọrụ sensory na moto.Nke ahụ pụtara na ha nwere ike izipu ozi sensory na CNS yana nyefee iwu site na CNS na mpụta gị.

A na-ejikọkwa akwara azụ na dermatomes. Ihe omuma bu uzo di iche iche nke aru site na otu akwara ogwu. Niile ma otu n'ime irighiri akwara gị na-enyefe ihe ọmụma sensory site na mpaghara a laghachi na CNS.

Ya mere, ole irighiri akwara niile ọnụ?

E nwere ọtụtụ narị akwara akụkụ ahụ gị niile. Ọtụtụ irighiri akwara na-eweta mmetụ sitere na akpụkpọ ahụ na akụkụ dị n'ime ya jikọrọ ọnụ wee ghọọ alaka sensory nke irighiri akwara na akwara azụ.

Akụkụ moto nke irighiri akwara na akwara azụ na-ekewa obere irighiri akwara nke na-ekewa ọbụna obere irighiri akwara. Ya mere otu akwara azụ ma ọ bụ akwara cranial nwere ike kewaa n'ime ebe ọ bụla site na 2 ruo 30 akwara akụkụ.

Gịnị mejupụtara sel akwara?

Akwara gị na-arụ ọrụ iji duzie akwara. Ha nwere uzo ato:

• Ahụ sel: Yiri sel ndị ọzọ dị n'ahụ gị, mpaghara a nwere ihe dị iche iche dị na mkpụrụ ndụ dịka oghere.
• Dendrites: Dendrites bụ mgbakwunye site na sel ahụ. Ha na-enweta akara sitere na akwara ozi ndị ọzọ. Ọnụ ọgụgụ nke dendrites na neuron nwere ike ịdị iche.
• Axon: Axon na-arụkwa ọrụ site na sel ahụ. Ọ na-adịkarị ogologo karịa dendrites ma na-eburu mgbaàmà site na sel ahụ ebe mkpụrụ ndụ akwara ndị ọzọ nwere ike ịnata ha. Axons na-ekpuchikarị ihe a na-akpọ myelin, nke na-enyere aka ichebe ma kpoo axon.

Nanị ụbụrụ gị nwere ihe dị ka ijeri 100 (ọ bụ ezie na otu onye na-eme nchọpụta na-arụ ụka na ọnụ ọgụgụ ahụ dị nso).

Gịnị ka irighiri akwara na-eme?

Yabụ kedu ka akwara ozi si arụ ọrụ? Ka anyị nyochaa otu ụdị neuron na-egosi n'okpuru:

1. Mgbe akwara ozi na-egosi akwara ozi ọzọ, a na-ezigara ihe ọkụ eletrik ogologo axon ahụ.
2. Na ngwụsị nke axon ahụ, a na-agbanwe mgbaàmà eletriki n'ime mgbaàmà kemịkal. Nke a na - eduga na mwepụta nke ụmụ irighiri ihe a na - akpọ neurotransmitters.
3. Ndị na-ahụ maka ntanetị ahụ na-edozi ọdịiche ahụ, nke a na-akpọ synapse, n'etiti axon na dendrites nke na-esote neuron.
4. Mgbe ndị na-ahụ maka ntanetị na-ejikọta na dendrites nke na-esote neuron, a na-agbanwe ihe mgbaàmà chemical ahụ n'ime akara eletriki ma na-agagharị ogologo nke neuron ahụ.

Nerves nwere ọtụtụ axons ndị na-arụkọ ọrụ ọnụ iji kwado nkwurịta okwu n'etiti CNS na PNS. Ọ dị mkpa iburu n'uche na "akwara elu" na-ezo aka na PNS. A na-akpọ ngwugwu Axon "traktị" na CNS.

Mgbe irighiri akwara mebiri emebi ma ọ bụ na ọ naghị egosi nke ọma, nsogbu akwara nwere ike ịkpata. Enwere ọrịa dịgasị iche iche na-arịa ọrịa akwara ozi na ha nwere ọtụtụ ihe kpatara ya. Fọdụ ndị ị maara nke ọma gụnyere:

• akwụkwụ na-adọ
• otutu sclerosis
• Ọrịa Parkinson
• Ọrịa Alzheimer

Ogologo oge ọ dị mkpa?

Ogologo nke axon neuron nwere ike ịdị iche. Fọdụ nwere ike ịdị obere ma ndị ọzọ nwere ike iru.

N'otu aka ahụ, akwara nwere ike ịdị iche na nha dị ka nke ọma. Ka PNS gị na-apụ, akwara gị na-adịkarị obere.

Akwara sciatic bụ ahụ gị. Ọ na-amalite n’azụ ala gị ma na-aga n’ikiri ụkwụ gị.

O nwere ike ịbụ na ị nụla banyere otu ọnọdụ a na-akpọ sciatica nke ihe mgbu na-egbu mgbu na-esite na ala azụ gị na ụkwụ gị. Nke a na - eme mgbe a na - egbochi ma ọ bụ na-emegharị akwara sciatic.

Ihe ọchị banyere usoro ụjọ

Gaa n'ihu na-agụ n'okpuru maka ụfọdụ ihe ngwa ngwa ọchị banyere usoro ụjọ gị.

1. Enwere ike tụọ ihe eletrik nke akwara

N'ezie, n'oge mkpali akwara, ngbanwe ngbanwe nke na-eme n'ofe akpụkpọ ahụ axon.

2. Mkpali akwara bu ngwa ngwa

Ha nwere ike ịga njem na ọsọ nke ruru.

3. Neurons anaghi enweta nkewa sel

Nke ahụ pụtara na ọ bụrụ na e bibie ha enweghị ike dochie ha. Nke ahụ bụ otu n’ime ihe kpatara mmerụ ahụ nke usoro ụjọ ji dị njọ.

4. actually naghị eji naanị 10 pasent nke ụbụrụ gị

E kewara ụbụrụ gị n’ime akụkụ dị iche iche, nke ọ bụla nwere ọrụ dị iche iche. Mmekọrịta nke ọrụ ndị a na-enyere anyị aka ịghọta ma meghachi omume na ntanetị na mpụga.

5. brainbụrụ gị jiri ike dị ukwuu

Bụrụ gị dị ihe dị ka pound atọ. Nke a pere mpe ma e jiri ya tụnyere ogo ahụ gị dum, mana dịka Smithsonian Institute si kwuo, ụbụrụ gị na-enweta pasent 20 nke ikuku oxygen na ọbara gị.

6. Isi okpokoro isi gị abụghị nanị ihe na-echebe ụbụrụ gị

Ihe mgbochi pụrụ iche akpọrọ ụbụrụ ụbụrụ na-egbochi ihe ndị na-emerụ ahụ n'ime ọbara ịbanye na ụbụrụ gị.

7. I nwere otutu igwe akwara mbufe ozi

Kemgbe nchọpụta neurotransmitter mbụ a chọpụtara na 1926, ihe karịrị 100 ihe etinyela na ntinye mgbaàmà n'etiti akwara. Di na nwunye ị maara nke ọma bụ dopamine na serotonin.

8. possiblezọ ndị a ga-esi mezie usoro ụjọ ụjọ dị iche iche

Ndị nchọpụta na-arụsi ọrụ ike ịmepụta ụzọ iji mezie mmebi nke usoro ụjọ ahụ. Methodszọ ụfọdụ nwere ike ịgụnye mana ejedebeghị na mgbakwunye nke mkpụrụ ndụ na-akwalite uto, ihe ndị na-eto eto kpọmkwem, ma ọ bụ ọbụna mkpụrụ ndụ mkpụrụ ndụ iji kwalite mmụba ma ọ bụ mmezi nke anụ ahụ akwara.

9. kpalite akwara vagus nwere ike inye aka na akwụkwụ na ịda mba

Emere nke a site na iji ngwaọrụ nke na-ezipụ akara eletrik na akwara gị. Nke a, n’aka nke ya, na-eziga mgbaàmà n’akụkụ ụfọdụ nke ụbụrụ.

Mmetụta irighiri akwara nwere ike inye aka belata ọnụọgụ nke ndị na-arịa ụdị ụfọdụ nke akwụkwụ. O nwekwara ike melite mgbaàmà nke ịda mbà n'obi na oge na ndị mmadụ nke ịda mbà na-azabeghị na ọgwụgwọ ndị ọzọ. A na-enyocha irè ya maka ọnọdụ dịka isi ọwụwa na ọrịa ogbu na nkwonkwo.

10. E nwere otu irighiri akwara jikọtara ya na anụ abụba

Nyocha a na 2015 na ụmụ oke na-eji ihe onyonyo iji hụ anya sel akwara gburugburu anụ ahụ. Ndị nchọpụta chọpụtara na ihe ndị na-akpali akpali akwara ndị a kpalikwara mmebi nke anụ ahụ abụba. Achọrọ nyocha ọzọ, mana nke a nwere ike inwe mmetụta maka ọnọdụ dịka oke ibu.

11. Ndi sayensi kere akwara chebere na aka

Usoro a nwere ike ịnakọta ozi na nrụgide etinyere ma gbanwee ya ka ọ bụrụ ihe ọkụ eletrik nke enwere ike ijikọ na transistor.

Onye transistor a weputara ihe elektrik n'usoro nke kwekọrọ na nke neuron meputara. Ndị nyocha ahụ nwedịrị ike iji sistemụ a mee ka akwara dị na ụkwụ ọchịcha.

Isi okwu

I nwere ọtụtụ narị irighiri akwara na ọtụtụ ijeri akwara.

E kewara usoro ụjọ ahụ ụzọ abụọ - CNS na PNS. CNS gụnyere ụbụrụ gị na ụbụrụ gị mgbe PNS nwere irighiri akwara na-esi na CNS pụọ ma banye na mpụta gị.

Usoro akwara a dị ukwuu na-arụkọ ọrụ ọnụ dịka netwọkụ nkwukọrịta. Mmetụta uche na-enyefe ozi site na ahụ gị na gburugburu gị na CNS. Ka ọ dị ugbu a, CNS na-etinye ma na-emezi ozi a iji zipu ozi banyere otu esi aza site na akwara moto.