Ingghọta Extrapyramidal Mgbaàmà na Ọgwụ nke Na-akpata Ha

Ndinaya

• Kedu ihe mgbaàmà extrapyramidal?
• Akathisia
• Nnukwu dystonia
• Ọrịa Parkinson
• Ọrịa na-arịa ọrịa Neuroleptic (NMS)
• Tardive dyskinesia
• Tydị nke dyskinesia tardive
• Kedu ihe na-akpata mgbaàmà extrapyramidal?
• Kedu ka esi amata mgbaàmà extrapyramidal?
• Kedu ka esi emeso mgbaàmà extrapyramidal?
• Isi okwu

Ihe mgbaàmà Extrapyramidal, nke a na-akpọkwa ọgba aghara ndị ọgwụ na-akpata, na-akọwa mmetụta ndị ụfọdụ ọgwụ mgbochi na ọgwụ ndị ọzọ kpatara. Mmetụta ndị a gụnyere:

• mmegharị ma ọ bụ na-enweghị nchịkwa
• ịma jijiji
• nkpuchi aru

Mgbaàmà nwere ike sie ike iji metụta ndụ kwa ụbọchị site na ime ka o sie ike ịgagharị, ịgwa ndị ọzọ okwu, ma ọ bụ ilekọta ọrụ ị na-arụkarị na ọrụ, ụlọ akwụkwọ, ma ọ bụ ụlọ.

Ọgwụgwọ na-enyere aka, mana ụfọdụ mgbaàmà nwere ike ịdịgide. N'ikwu okwu n'ozuzu, ngwa ngwa ị nwetara ọgwụgwọ, nke ka mma.

Gụọ na ịmụtakwu banyere mgbaàmà extrapyramidal, gụnyere ọgwụ ndị nwere ike ibute ha na otu esi achọpụta ha ma gwọọ ha.

Kedu ihe mgbaàmà extrapyramidal?

Mgbaàmà nwere ike ime na ma ndị okenye ma ụmụaka ma ọ nwere ike ịdị njọ.

Mgbaàmà mbụ nwere ike ịmalite obere oge ịmalitere ọgwụ. Ha na-egosiputa awa ole na ole mgbe ị gachara ọgwụ mbụ gị mana ha nwere ike igosipụta oge ọ bụla n'ime izu ole na ole mbụ.

Oge nwere ike ịdabere na nsonaazụ dị mkpa. Ihe mgbaàmà na-egbu oge nwere ike ime mgbe ị takingụsịrị ọgwụ ruo oge ụfọdụ.

Akathisia

Na akathisia, ị nwere ike nwee ahụ erughị ala ma ọ bụ ụjọ ma nwee agụụ mgbe niile ịkwaga. N'ime ụmụaka, nke a nwere ike igosi dịka ahụ erughị ala anụ ahụ, ahụ erughị ala, nchekasị, ma ọ bụ mgbakasị ahụ dum. Nwere ike ịchọpụta na ijegharị, ịkwụgharị ụkwụ gị, ịtụgharị n'ụkwụ gị, ma ọ bụ ịhịa aka n'ihu gị na-enyere aka izu ike ahụ.

Nnyocha na-egosi ihe egwu nke akathisia na-abawanye na ọgwụ dị elu. Ejikọtakwara mgbaàmà Akathisia na nsogbu dị ukwuu nke ọnọdụ ọzọ akpọrọ dyskinesia tardive.

Ebe ọ bụla sitere na ndị mmadụ na-ewere antipsychotics nwere ike ibute akathisia.

Medicationsfọdụ ọgwụ, gụnyere beta-blockers, nwere ike inye aka belata mgbaàmà. Ing wedata ọgwụ ọgwụ na-egbochi mmadụ ịda mbà n’obi nwekwara ike ime ka ihe ka mma.

Nnukwu dystonia

Mmeghachi omume nke Dystonic bụ mkpịsị akwara na-enweghị isi. Mmeghari ndị a na-eme ugboro ugboro ma nwee ike ịgụnye nsị anya ma ọ bụ ntabi anya, isi na-agbagọ, ire na-apụ apụ, na ịgbatị olu, n'etiti ndị ọzọ.

Mmegharị ahụ nwere ike ịdị mkpụmkpụ, mana ha nwekwara ike imetụta ọnọdụ gị ma ọ bụ sie ike ahụ gị ruo oge ụfọdụ. Ha na-emetụtakarị gị n’isi na n’olu, n’agbanyeghi na ha nwere ike ịpụta n’akụkụ ọzọ nke ahụ gị.

Dystonia nwere ike ibute isi ike na ahụ mgbu ndị ọzọ. I nwekwara ike ịkpagbu ma ọ bụ nwee nsogbu iku ume ma ọ bụrụ na mmeghachi omume na-emetụta mọzụlụ na akpịrị gị.

Ndekọ ọnụ ọgụgụ na-egosi ebe ọ bụla n'etiti ndị na-a antiụ ọgwụ mgbochi ọrịa na-enweta nnukwu dystonia, ọ bụ ezie na ọ na-ahụkarị ụmụaka na ndị na-eto eto.

Ọ na-amalitekarị n'ime awa 48 mgbe ịmalite ị takingụ ọgwụ mgbochi ma na-emeziwanye ọgwụgwọ. Wedata dose ọgwụ antipsychotic pụrụ inye aka. A pụkwara ịgwọ mmeghachi omume Dystonic na antihistamines na ọgwụ ndị na-agwọ mgbaàmà nke ọrịa Parkinson.

Ọrịa Parkinson

Parkinsonism na-akọwa mgbaàmà ndị yiri nke ọrịa Parkinson. Ihe mgbaàmà kachasị amara bụ akwara na-agbanwe agbanwe na aka gị. I nwekwara ike maa jijiji, nwekwuo salivation, nwayọ nwayọ, ma ọ bụ gbanwee ọnọdụ gị ma ọ bụ ụkwụ gị.

N'etiti ndi mmadu na-aria oripsychotics na emeputa oria Parkinson. Ha na-amalite nke nta nke nta, ọ na-abụkarị n’ime ụbọchị ole na ole mgbe ịmalite ị takingụ ọgwụ mgbochi. Mkpụrụ gị nwere ike imetụta ma mmetụta a ọ na - amalite.

Mgbaàmà dị iche na ịdị njọ, mana ha nwere ike imetụta mmegharị na ọrụ. Ha nwere ike mechara pụọ ​​onwe ha n’oge, mana enwere ike ịgwọ ha.

Ọgwụgwọ n'ozuzu ya gụnyere iwelata ọgwụ ahụ ma ọ bụ ịnwale ọgwụ mgbochi dị iche. A pụkwara iji ọgwụ na-agwọ ọrịa nke ọrịa Parkinson kpọmkwem iji gwọọ mgbaàmà.

Ọrịa na-arịa ọrịa Neuroleptic (NMS)

Mmeghachi omume a dị obere, mana ọ dị oke njọ.

N'ozuzu, ihe ịrịba ama mbụ bụ akwara na-agbanwe agbanwe na ahụ ọkụ, mgbe ahụ ụra ma ọ bụ ọgba aghara. Nwekwara ike ịnwe njide, enwere ike imetụta usoro ụjọ ụjọ gị. Mgbaàmà na-apụtakarị ozugbo, ọtụtụ mgbe n'ime awa ole na ole mgbe ịmalite ị takingụ ọgwụ mgbochi.

Nnyocha na-egosi na ihe karịrị mmadụ ga-azụlite NMS. Ọnọdụ a nwere ike ibute amaghị mmadụ, akụrụ afọ ojuju, na ọnwụ. A na-ejikọkarị ya na ịmalite antipsychotic, mana ọ na-ejikọta ya na mberede ịkwụsị ma ọ bụ gbanwee ọgwụ.

Ọgwụgwọ gụnyere ịkwụsị antipsychotic ozugbo ma nye nlekọta ahụike na-akwado. Na nlekọta ahụike ozugbo, mgbake zuru oke na-adịkarị, ọ bụ ezie na ọ nwere ike were izu abụọ ma ọ bụ karịa.

Tardive dyskinesia

Tardive dyskinesia bụ mbubreyo-mmalite extrapyramidal symptom. Ọ gụnyere imeghachi omume ugboro ugboro, mmegharị ihu, dị ka ịgbagọ ire, imegharị ihe na egbugbere ọnụ, ntamu ntamu, na ịda mba. I nwekwara ike inwe mgbanwe n’ịga ụkwụ, aka na ụkwụ, ma ọ bụ itegharị ụkwụ.

Ọ naghị adịkarị njọ ruo mgbe ị na-a takingụ ọgwụ ahụ ruo ọnwa isii ma ọ bụ karịa. Mgbaàmà nwere ike ịdịgide n'agbanyeghị agbanyeghị ọgwụgwọ. Mụ nwanyị nwere ike inwe mmetụta a. Afọ na ọrịa shuga nwere ike ibuwanye ihe egwu, dịkwa ka mgbaàmà schizophrenia na-adịghị mma ma ọ bụ mgbaàmà ndị metụtara ọrụ a na-ahụkarị.

N'etiti ndị mmadụ na-ewere ọgwụ mgbochi ọrịa nke ọgbọ mbụ, ihe dịka nwere ike ịnwe mmetụta a.

Ọgwụgwọ gụnyere ịkwụsị ọgwụ ahụ, belata ọgwụ ahụ, ma ọ bụ gbanwee na ọgwụ ọzọ. Dịka ọmụmaatụ, Clozapine, nwere ike inye aka belata mgbaàmà dyskinesia tardive. Mmetụta ụbụrụ miri emi egosila nkwa dị ka ọgwụgwọ.

Tydị nke dyskinesia tardive

• Tardive dystonia. Subdị subtype a dị njọ karịa dystonia buru ibu ma na-agụnye mmegharị ntụgharị nwayọ nwayọ n'ahụ ahụ, dịka ịgbatị olu ma ọ bụ toso.
• Na-adịgide adịgide ma ọ bụ na-adịghị ala ala akathisia. Nke a na-ezo aka na mgbaàmà akathisia, dịka mmegharị ụkwụ, mmegharị aka, ma ọ bụ ịkwa ụja, nke ga-adịru otu ọnwa ma ọ bụ karịa mgbe ị na-a takingụ otu ọgwụ ọgwụ.

Ihe abụọ a nwere mmalite ma nwee ike ịga n'ihu n'agbanyeghị ọgwụgwọ, mana ụdị mmegharị metụtara mgbaàmà ndị a dị iche.

Childrenmụaka kwụsịrị ị medicationụ ọgwụ na mberede nwekwara ike ịnwe dyskinesias. A na-ahụ mmegharị ndị a dị egwu na ugboro ugboro na toso, olu, na aka.Ha na-apụkarị onwe ha n'ime izu ole na ole, mana ịmalite ọgwụ ahụ ọzọ ma jiri nwayọọ nwayọọ belata ọgwụ ahụ nwekwara ike belata mgbaàmà.

Kedu ihe na-akpata mgbaàmà extrapyramidal?

Usoro mgbakwunye gị bụ netwọkụ ntanetị na ụbụrụ gị nke na-enyere aka ịchịkwa njikwa moto na nhazi. Ọ gụnyere baslia ganglia, usoro ihe owuwu dị mkpa maka ọrụ moto. Basal ganglia chọrọ dopamine maka ịrụ ọrụ kwesịrị ekwesị.

Antipsychotics na-enyere aka melite mgbaàmà site na ijide ndị na-anabata dopamine na sistem gị na-atụ ụjọ na igbochi dopamine. Nke a nwere ike igbochi baslia ganglia inweta dopamine zuru oke. Extrapyramidal mgbaàmà nwere ike ịzụlite n'ihi ya.

Ọrịa mgbochi nke mbụ na-ebutekarị mgbaàmà extrapyramidal. Site na antipsychotics nke ọgbọ nke abụọ, mmetụta dị n'akụkụ na-emekarị na ọnụego dị ala. Ọgwụ ndị a nwere obere njikọta maka ndị na-anabata dopamine ma jikọta onwe ha ma gbochie ụfọdụ ndị nabatara serotonin.

Ọgbọ antipsychotics nke mbụ gụnyere:

• chlorpromazine
• haloperidol
• levomepromazine
• thioridazine
• trifluoperazine
• perphenazine
• flupentixol
• fluphenazine

Ọgbọ nke abụọ antipsychotics gụnyere:

• Ogbo
• risperidone
• olanzapine
• quetiapine
• paliperidone
• aripiprazole
• ziprasidone

Kedu ka esi amata mgbaàmà extrapyramidal?

Ọ dị mkpa ịkpachara anya maka mgbaàmà ndị a ma ọ bụrụ na gị ma ọ bụ onye ị hụrụ n'anya na-ewere ọgwụ mgbochi. Mmetụta ọgwụ ọjọọ mgbe ụfọdụ yiri mgbaàmà nke ọnọdụ a na-eji ọgwụ agwọ, ma dọkịta nwere ike inyere aka chọpụta ihe mgbaàmà.

Dọkịta gị nwere ike ịjụ gị ma ọ bụ onye ezinụlọ gị gbasara mgbaàmà gị. Ha nwere ike ịhụ ihe isi ike ị na-enwe na ngagharị ma ọ bụ nhazi n'oge nleta ọfịs.

Ha nwekwara ike iji nyocha nyocha, dị ka Akara Ọgwụ Na-ahụ Maka Ọgwụ Na-ahụ Maka Ọgwụ Na-ahụ Maka Ọgwụ (DIEPSS) ma ọ bụ Extrapyramidal Symptoms Rating Scale (ESRS). Akpịrịkpa ndị a nwere ike inyekwu ozi gbasara mgbaàmà gị na ogo ha.

Kedu ka esi emeso mgbaàmà extrapyramidal?

Ọgwụgwọ maka mgbaàmà extrapyramidal nwere ike isi ike. Ọgwụ ọjọọ nwere ike ịnwe mmetụta dịgasị iche, ha na-emetụta ndị mmadụ n’ụzọ dị iche. Enweghị ụzọ ị ga-esi kwuo mmeghachi omume ị nwere ike.

Ọtụtụ mgbe naanị usoro ọgwụgwọ bụ ịnwale ọgwụ dị iche iche ma ọ bụ obere doses iji hụ nke na-eweta enyemaka kachasị na nsonaazụ obere. Dabere na mgbaàmà gị, enwere ike ịnye gị ụdị ọgwụ ọzọ yana ọgwụ mgbochi gị iji nyere aka gwọọ ha.

Ikwenyeghi igbanwe ma obu gbanwee ogwu ogwu gi n’enweghi ntuzi aka nke ndi na ahu ike gi.

Gbanwe ọgwụ gị ma ọ bụ ọgwụ gị nwere ike ibute mgbaàmà ndị ọzọ. Rịba ama kpọtụrụ dọkịta gị mmetụta ọ bụla ị na-achọghị ma ọ bụ na-adịghị mma.

Ọ bụrụ na edepụtara gị obere ọgwụ nke antipsychotic, gwa dọkịta gị ma ọ bụ onye na-agwọ ọrịa ma ọ bụrụ na ịmalite inwe mgbaàmà nke psychosis ma ọ bụ ihe mgbaàmà ndị ọzọ ọgwụ gị ga-emeso.

Ọ bụrụ n ’ịmalite iji anya arọ nrọ, echiche efu, ma ọ bụ mgbaàmà ndị ọzọ na-agbawa obi, nweta enyemaka ozugbo. Ihe mgbaàmà a nwere ike ime ka ị ghara imerụ onwe gị ma ọ bụ onye ọzọ, ya mere dọkịta gị nwere ike ịnwale usoro ọgwụgwọ dị iche.

Ọ nwere ike inyere gị aka ịgwa onye na-agwọ ọrịa gị okwu ma ọ bụrụ na ị nwee nhụjuanya n'ihi mgbaàmà extrapyramidal. Usoro ọgwụgwọ enweghị ike idozi mmetụta ndị dị na ya ozugbo, mana onye na-agwọ ọrịa gị nwere ike inye nkwado na ụzọ isi nagide mgbe mgbaàmà na-emetụta ndụ gị kwa ụbọchị ma ọ bụ bute nsogbu.

Isi okwu

N'ọnọdụ ụfọdụ, mgbaàmà extrapyramidal nwere ike ọ gaghị emetụta gị nke ukwuu. N'ọnọdụ ndị ọzọ, ha nwere ike na-egbu mgbu ma ọ bụ ahụ erughị ala. Ha nwere ike imetụta ndụ dị njọ ma mee ka obi jọọ gị njọ na nsogbu.

Ọ bụrụ na ị nwere mmetụta dị iche iche, ị nwere ike kpebie ịkwụsị ị yourụ ọgwụ gị iji mee ka ha pụọ, mana nke a nwere ike ịdị egwu. Ọ bụrụ na ịkwụsị ị takingụ ọgwụ gị, ị nwere ike ịnweta mgbaàmà ndị ka njọ. Ọ dị mkpa ịnọgide na-a yourụ ọgwụ gị dị ka enyere gị iwu ruo mgbe ị ga-agwa dọkịta gị okwu.

Ọ bụrụ na ịmalite inwe mmetụta ọ bụla mgbe ị na-ewere ọgwụ mgbochi ọrịa, gwa dọkịta gị ozugbo enwere ike. N'ọnọdụ ụfọdụ, ha nwere ike ịdịgide adịgide, mana ọgwụgwọ na-edugakarị na mma.