Mgbaka

Ndinaya

• Na nchikota
• Kedu ihe bụ mgbaka?
• Kedu ụdị ụdị mgbaka?
• Nye nọ n’ihe ize ndụ maka isi mgbaka?
• Kedu ihe bụ mgbaàmà nke mgbaka?
• Kedu ka esi achọpụta ọrịa mgbaka?
• Gịnị bụ ọgwụgwọ maka mgbaka?
• Enwere ike igbochi mgbaka?

Na nchikota

Kedu ihe bụ mgbaka?

Dementia bụ ọnwụ nke ọrụ ọgụgụ isi nke siri ike iji metụta ndụ na ọrụ gị kwa ụbọchị. Ọrụ ndị a gụnyere

• Nchekwa
• Nkà asụsụ
• Nlere anya (ikike gị ịghọta ihe ị hụrụ)
• Idozi nsogbu
• Nsogbu na ọrụ kwa ụbọchị
• Ike itinye uche na ị anda ntị

Ọ bụ ihe dị mma ịghọ onye na-echezọ echefu ka ị na-etolite. Ma isi mgbaka abụghị akụkụ nke ịka nká. Ọ bụ ajọ nsogbu nke na-egbochi ndụ gị kwa ụbọchị.

Kedu ụdị ụdị mgbaka?

Dị ụdị nkwarụ ndị a na-ahụkarị bụ ndị a maara dị ka nsogbu nkwonkwo akwara. Ndị a bụ ọrịa nke mkpụrụ ndụ ụbụrụ na-akwụsị ịrụ ọrụ ma ọ bụ nwụọ. Ha gụnyere

• Ọrịa Alzheimer, nke bụ ụdị nkwarụ kachasị n'etiti ndị agadi. Ndị mmadụ na Alzheimer nwere mbadamba ihe na tangles na ụbụrụ ha. Ihe ndị a bụ nrụpụta na - adịghị mma nke protein dị iche iche. Beta-amyloid protein na-akụda ma na-eme mbadamba ihe n'etiti mkpụrụ ndụ ụbụrụ gị. Protein protein Tau na-ewulite ma na-etuto tangles n’ime sel akwara nke ụbụrụ gị. Enwekwaghị njikọ n'etiti mkpụrụ ndụ akwara na ụbụrụ.
• Lewy ahụ mgbaka, nke na-ebute mgbaàmà mmegharị ahụ yana mgbaka.Ahụ Lewy bụ ihe na-adịghị mma nke protein na ụbụrụ.
• Ọrịa nke Frontotemporal, nke na-akpata mgbanwe n'akụkụ ụfọdụ nke ụbụrụ:
  • Mgbanwe ndị dị na ihu ihu na-ebute mgbaàmà akparamàgwà
  • Mgbanwe ndị dị na lobe nke anụ ahụ na-ebute asụsụ na nsogbu mmụọ
• Vascular dementia, nke gụnyere mgbanwe n’obara ọbara nke ụbụrụ. Ọ na-abụkarị ọrịa strok ma ọ bụ atherosclerosis (obi ike nke akwara) na ụbụrụ.
• Mixed dementia, nke a Nchikota abụọ ma ọ bụ karịa ụdị mgbaka. Dịka ọmụmaatụ, ụfọdụ ndị nwere ọrịa Alzheimer na nkwarụ vascular.

Ọnọdụ ndị ọzọ nwere ike ịkpata ọrịa mgbaka ma ọ bụ ọrịa mgbaka-dịka mgbaàmà, gụnyere

• Creutzfeldt-Jakob ọrịa, nsogbu ụbụrụ na-adịghị ahụkebe
• Ọrịa Huntington, ọrịa ketara eketa, na-aga n'ihu
• Ahụhụ ụbụrụ na-adịghị ala ala (CTE), kpatara mmerụ traumatic ụbụrụ ugboro ugboro
• Ọrịa ọrịa metụtara nje HIV (HAD)

Nye nọ n’ihe ize ndụ maka isi mgbaka?

Ihe ụfọdụ nwere ike ibute ihe ọghọm gị maka ịrịa ọrịa mgbaka, gụnyere

• Agka nká. Nke a bụ nnukwu ihe ọghọm maka mgbaka.
• Okingụ sịga
• Ọrịa shuga a na-achịkwaghị achịkwa
• Ọbara mgbali elu
• Ụbiga mmanya ókè
• Inwe ezigbo ndị ezinụlọ nwere nkwarụ

Kedu ihe bụ mgbaàmà nke mgbaka?

Ihe mgbaàmà nke mgbaka nwere ike ịdị iche, dabere na akụkụ nke ụbụrụ emetụta. Ndifre mban̄a edi akpa mfịna. Ebumnuche na-ebutekwa nsogbu na ikike iche echiche, idozi nsogbu, yana echiche. Dịka ọmụmaatụ, ndị nwere isi mgbaka nwere ike

• Gafuo ebe amaara
• Jiri okwu di iche iji zoo aka na ihe ndi ozo
• Chefuo aha onye ezin’ulo ma obu enyi gi
• Chefuo ihe ochie
• Chọrọ enyemaka rụọ ọrụ ndị ha na-emebu n'onwe ha

Fọdụ ndị nwere isi mgbaka apụghị ịchịkwa mmetụta ha na omume ha nwere ike ịgbanwe. Ha nwere ike ịbụ ndị na-enweghị mmasị, nke pụtara na ha enweghịzi mmasị n’ihe ndị na-eme kwa ụbọchị ma ọ bụ ihe ndị a na-eme kwa ụbọchị. Ha nwere ike ịkwụsị igbochi ha ma kwụsị iche banyere mmetụta ndị ọzọ.

Typesfọdụ ụdị mgbaka nwekwara ike ịkpata nsogbu na nguzozi na mmegharị.

Ntọala nke mgbaka sitere na nwayọ ruo n'okike. N'ime usoro kachasị dị nro, ọ ka na-amalite imetụta ọrụ mmadụ. N'ebe kachasị njọ, onye ahụ na-adabere kpamkpam na ndị ọzọ maka nlekọta.

Kedu ka esi achọpụta ọrịa mgbaka?

Iji mee nchoputa, onye nlekọta ahụike gị

• Ga-ajụ maka akụkọ gbasara ahụike gị
• Ga-eme nyocha anụ ahụ
• Ga-enyocha echiche gị, ebe nchekwa gị, na ikike asụsụ gị
• Nwere ike ịnwale, dịka nyocha ọbara, nyocha mkpụrụ ndụ ihe nketa, na nyocha ụbụrụ
• Nwere ike ime nyocha ahụike ọgụgụ isi iji hụ ma nsogbu ọgụgụ isi na-eso ihe mgbaàmà gị

Gịnị bụ ọgwụgwọ maka mgbaka?

Enweghị ọgwụgwọ maka ọtụtụ ụdị ụdị isi mgbaka, gụnyere ọrịa Alzheimer na nsogbu ahụ Lewy. Ọgwụ nwere ike inye aka mee ka ọrụ uche dịrị ogologo oge, jikwaa mgbaàmà akparamàgwà, ma belata mgbaàmà nke ọrịa. Ha nwere ike ịgụnye

• Ọgwụ nwere ike imeziwanye ncheta na iche echiche nwa oge ma ọ bụ belata nkwụsị ha. Ha na-arụ ọrụ na ụfọdụ ndị mmadụ. Ọgwụ ndị ọzọ nwere ike ịgwọ mgbaàmà dịka nchekasị, ịda mba, nsogbu ihi ụra, na nkwonkwo akwara. Fọdụ n'ime ọgwụ ndị a nwere ike ibute nsonaazụ siri ike na ndị nwere isi mgbaka. Ọ dị mkpa ka gị na onye na-elekọta ahụike gị gwa gị gbasara ọgwụ ga-adị gị mma.
• Ọgwụ aka ọrụ iji nyere aka ịchọta ụzọ isi dị mfe ịme ihe omume kwa ụbọchị
• Usoro okwu iji nyere aka na ilo nsogbu na nsogbu ikwu okwu n'olu dara ụda na nke ọma
• Ndụmọdụ gbasara uche iji nyere ndị nwere mgbaka na ezinụlọ ha aka ka ha mụta otu esi ejikwa mmetụta na omume siri ike. O nwekwara ike inyere ha aka ime atụmatụ maka ọdịnihu.
• Egwu ma ọ bụ ọgwụgwọ nka iji belata nchekasị ma melite ọdịmma

Enwere ike igbochi mgbaka?

Ndi oru nyocha ahubeghi uzo a nwaputara iji gbochie oria. Ibi ndụ dị mma nwere ike imetụta ụfọdụ nsogbu gị nwere isi mgbaka.