Kedu ihe bụ nkwarụ frontotemporal, isi mgbaàmà na ọgwụgwọ

Ndinaya

• Main ịrịba ama na mgbaàmà
• Ihe nwere ike ibute ya
• Kedu ka esi eme nchoputa
• Nhọrọ ọgwụgwọ
• Ọdịiche dị n'etiti mgbaka ọrịa frontotemporal na ọrịa Alzheimer

Nkwarụ nke Frontotemporal, nke a na-akpọbu Pick's disease, bụ ụdị nsogbu na-emetụta akụkụ ụfọdụ nke ụbụrụ, nke a na-akpọ n'ihu lobes. Ọrịa ụbụrụ ndị a na-ebute mgbanwe n'omume, akparamagwa ma na-ebute ihe isi ike na nghọta na ịmepụta okwu.

Typedị nkwarụ a bụ otu n’ime ụdị ọrịa na-anaghị emetụta akwara, nke pụtara na ọ na-akawanye njọ karịa oge, ọ nwere ike ime ọbụlagodi ndị okenye nọ n’afọ ndị 65, na ọdịdị ya metụtara mgbanwe nke mkpụrụ ndụ ihe nketa site n’aka ndị nne na nna nye ụmụaka.

Ọgwụgwọ ọrịa mgbaka n'ihu na-adabere n'iji ọgwụ ndị na-ebelata mgbaàmà ma na-eme ka ndụ mmadụ ka mma, ebe ọ bụ na ụdị ọrịa a enweghị ọgwụgwọ ma na-agbanwe oge.

Main ịrịba ama na mgbaàmà

Ihe ịrịba ama na mgbaàmà nke mgbaka frontotemporal na-adabere n'akụkụ ụbụrụ nke emetụta ma nwee ike ịdị iche na mmadụ na mmadụ, agbanyeghị, mgbanwe ndị a nwere ike ịbụ:

• Omume: mgbanwe mmadụ, mkpali, enweghị mgbochi, agwa ike, mmanye, mgbakasị, enweghị mmasị na ndị ọzọ, ingestion nke ihe ndị a na-agaghị eri eri na imegharị mmegharị ugboro ugboro, dịka ịkụ aka ma ọ bụ ezé mgbe niile, nwere ike ime;
• Asụsụ: onye ahụ nwere ike isiri ya ike ikwu okwu ma ọ bụ ide ihe, nsogbu ịghọta ihe ha na-ekwu, ichefu ihe okwu pụtara na mgbe ikpe kacha njọ, enweghịzi ikike ịkpọpụta okwu;
• Njin: akwara ịma jijiji, nkwesi ike na akwara, nsogbu na ilo ma ọ bụ ịga ije, mmegharị nke ogwe aka ma ọ bụ ụkwụ na, ọtụtụ mgbe, nsogbu na ịchịkwa agụụ nke urinate ma ọ bụ nsị nwere ike ịpụta.

Mgbaàmà ndị a nwere ike ịpụta ọnụ ma ọ bụ onye nwere ike ịnwe naanị otu n'ime ha, ha na-apụtakarị nwayọ ma na-akawanye njọ karịa oge. Ya mere, ọ bụrụ na mgbanwe ndị a emee, ọ dị mkpa ịchọ enyemaka site na neurologist ozugbo enwere ike, ka e wee mee nyocha a kapịrị ọnụ ma gosipụta ọgwụgwọ kachasị mma.

Ihe nwere ike ibute ya

Akọwapụtaghị ihe na-akpata ọrịa mgbaka n'ihu, mana ụfọdụ ọmụmụ na-egosi na ha nwere ike ịbụ ngbanwe na mkpụrụ ndụ ihe nketa kpọmkwem, metụtara protein Tau na protein TDP43. A na - ahụ protein ndị a na ahụ ma nyere mkpụrụ ndụ aka ịrụ ọrụ nke ọma, agbanyeghị, maka ebumnuche amabeghị, ha nwere ike mebie ma mee ka nkwarụ frontotemporal.

Mgbanwe protein ndị a nwere ike ịmalite site na mkpụrụ ndụ ihe nketa, ya bụ, ndị mmadụ nwere akụkọ gbasara ezinụlọ nke ụdị ụdị ụdị mgbarụ ahụ nwere ike ịnata ụdị nsogbu ahụ ụbụrụ. Tụkwasị na nke ahụ, ndị mmadụ merụrụ ahụ ụbụrụ ụbụrụ nwere ike ịnwe mgbanwe ụbụrụ ma mebie nkwarụ frontotemporal. Mụtakwuo banyere trauma isi na ihe mgbaàmà ya.

Kedu ka esi eme nchoputa

Mgbe mgbaàmà na-egosi, ọ dị mkpa ịkpọtụrụ onye na-ahụ maka akwara akwara ga-eme nyocha ahụike, ya bụ, ọ ga-eme nyocha nke mgbaàmà akọwara yana, mgbe ahụ, ọ nwere ike igosi arụmọrụ nke nyocha iji nyochaa ma ọ bụrụ na onye ahụ nwere ihu igwe mgbaka. Ọtụtụ oge, dọkịta ahụ na-atụ aro ịme nyocha ndị a:

• Nyocha ule: dị ka MRI ma ọ bụ CT scan iji nyochaa akụkụ nke ụbụrụ a na-emetụta;
• Neuropsychological ule: ọ na-enyere aka ịchọpụta ikike icheta ihe na ịchọpụta nsogbu nke okwu ma ọ bụ omume;
• Mkpụrụ ndụ ihe nketa: ọ na-agụnye nyocha ọbara iji nyochaa ụdị protein na nke mkpụrụ ndụ ihe na-adịghị mma;
• Mmanya mmanya: egosiputara iji chọpụta mkpụrụ ndụ nke usoro ụjọ ahụ na-emetụta;
• Ọnụọgụ ọbara zuru ezu: a na-eme ya iji wezuga ọrịa ndị ọzọ nwere mgbaàmà ndị yiri nke nkwarụ frontotemporal.

Mgbe ọkà mmụta akwara na-enyo enyo na ọrịa ndị ọzọ dịka akpụ ma ọ bụ ụbụrụ ụbụrụ, ọ nwekwara ike ịnye nyocha ndị ọzọ dịka nyocha anụ ụlọ, ụbụrụ biopsy ma ọ bụ nyocha ụbụrụ. Hụ ihe ụbụrụ scintigraphy bụ na otu esi eme ya.

Nhọrọ ọgwụgwọ

A na-eme ọgwụgwọ maka nkwarụ nke frontotemporal iji belata mmetụta na-adịghị mma nke mgbaàmà ahụ, melite ogo ndụ ma bulie atụmanya ndụ mmadụ, ebe ọ bụ na ọgwụ ọgwụ ma ọ bụ ịwa ahụ enweghị ọgwụgwọ iji gwọọ ụdị nsogbu a. Agbanyeghị, enwere ike iji ọgwụ ụfọdụ mee ka ihe mgbaàmà kwụsie ike dị ka ndị na-eme ihe ike, antidepressants na antiepileptics.

Ka nsogbu a na-aga n’ihu, onye ahụ nwere ike isiri ya ike ijegharị, ilo ihe, ịta nri na ọbụna ịchịkwa eriri afọ ma ọ bụ eriri afọ na, ya mere, usoro ọgwụgwọ na usoro okwu, nke na-enyere mmadụ aka ịme ihe ndị a kwa ụbọchị, nwere ike ịdị mkpa.

Ọdịiche dị n'etiti mgbaka ọrịa frontotemporal na ọrịa Alzheimer

N’agbanyeghi na o nwere ihe mgbaàmà yiri ya, oria enweghi nsogbu dika oria Alzheimer, dika otutu oge, achoputara ya n’etiti ndi di n’agbata 40 na 60, di iche na ihe n’eme na oria Alzheimer nke a na eme oria a, tumadi mgbe afọ 60 gachara.

Na mgbakwunye, na nkwarụ nke frontotemporal, nsogbu omume, mmeju anya na aghụghọ na-ahụkarị karịa ncheta ncheta, nke bụ ihe mgbaàmà zuru oke na ọrịa Alzheimer, dịka ọmụmaatụ. Chọpụta ihe bụ mgbaàmà ndị ọzọ na mgbaàmà nke ọrịa Alzheimer.