“Ọrịa Kasị Ukwuu Na Akụkọ Mere Eme” Afọ 100 Gara Aga - Ma Ọtụtụ n'ime Anyị Ka Na-enweta Ihe Ndị Bụ́ Eziokwu

Ndinaya

• 1. Ọrịa a malitere na Spen
• 2. Ọrịa ahụ bụ ọrụ nke nnukwu nje
• 3. Oke mbu nke oria ojoo a kacha egbu mmadu
• 4. Nje virus gburu gburu ọtụtụ ndị butere ya
• 5. Usoro ọgwụgwọ nke ụbọchị ahụ enwechaghị mmetụta na ọrịa ahụ
• 6. Ọrịa a gbasoro akụkọ ụbọchị
• 7. Ọrịa ahụ gbanwere usoro nke Agha Worldwa Mbụ
• 8. Ogwu mgbochi oria zuru ebe nile kwusiri oria ojoo a
• 9. Mkpụrụ ndụ ihe nketa nje enweghị usoro
• 10. Ọrịa 1918 nyere nkuzi ole na ole maka 2018

Anyị gụnyere ngwaahịa anyị chere bara uru maka ndị na - agụ akwụkwọ anyị. Ọ bụrụ na ịzụta site na njikọ na ibe a, anyị nwere ike nweta obere ọrụ. Nke a bụ usoro anyị.

Afọ a bụ afọ 100 nke nnukwu influenza na-efe efe nke 1918. N’agbata nde mmadụ 50 na 100 ka a na-eche na ha nwụrụ, na-anọchite anya ihe ruru pesenti ise nke ndị bi n’ụwa. Ọkara otu ijeri mmadụ butere ọrịa ahụ.

Karịsịa dị ịrịba ama bụ predilection nke afọ 1918 maka igbu ndụ ndị na-eto eto na-enweghị ahụ ike, na-emegide ụmụaka na ndị agadi, ndị na-ata ahụhụ kachasị. Fọdụ akpọwo ya oria a kasị gbasasịa n’akụkọ ihe mere eme.

Ọrịa flu 1918 abụwo okwu a na-akọ mgbe niile na narị afọ gara aga. Ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme na ndị ọkà mmụta sayensị enweela ọtụtụ nkwupụta banyere mmalite, mgbasa na nsonaazụ ya. N'ihi ya, ọtụtụ n'ime anyị nwere nghọtahie na-ezighi ezi banyere ya.

Site na imezi akụkọ ifo 10 ndị a, anyị nwere ike ịghọta nke ọma ihe mere n'ezie wee mụta otu esi egbochi ma belata ọdachi ndị a n'ọdịnihu.

1. Ọrịa a malitere na Spen

Onweghi onye kwenyere na ọrịa akpọrọ “Spanish flu” bidoro na Spain.

Ọrịa a nwere ike inweta aha a n'ihi Agha Iwa Mbụ, nke nọ na-aga n'ihu n'oge ahụ. Mba ndị bụ isi sonyere na agha ahụ chọrọ izere ịgba ndị iro ha ume, yabụ, amachiri oke oke ọrịa ahụ na Germany, Austria, France, United Kingdom na US N'aka nke ọzọ, Spain na-anọpụ iche enweghị mkpa iji gbochie flu n'okpuru eyiri. Nke ahụ mere ka ndị mmadụ chee na ọ bụ Spain na-ebute ọrịa a.

N'ezie, a na-arụ ụka banyere oke ọrịa ahụ ruo taa, ọ bụ ezie na nchepụta ekwuola na East Asia, Europe na ọbụna Kansas.

2. Ọrịa ahụ bụ ọrụ nke nnukwu nje

Ọrịa 1918 gbasara ngwa ngwa, gbuo nde mmadụ 25 naanị n'ime ọnwa isii mbụ. Nke a dugara ụfọdụ ịtụ egwu njedebe nke ihe a kpọrọ mmadụ, ma na-eme ka echiche na-egosi na ụdị nke influenza na-egbu egbu kachasị egbu.

Otú ọ dị, nnyocha e mere na nso nso a na-egosi na nje ahụ n’onwe ya, ọ bụ ezie na ọ na-egbu egbu karịa ụdị ndị ọzọ, adịghị iche n’ụzọ dị iche na nke ahụ kpatara ọrịa ndị ọzọ n’afọ ndị ọzọ.

Otutu n'ime onu ogugu onu ogugu di elu nwere ike ikwu na otutu ndi mmadu noo n'ogige ndi agha na gburugburu obodo, tinyere nri na edozi aru, nke tara ahuhu n'oge agha. Ugbu a, echere na ọtụtụ ọnwụ bụ n'ihi mmepe nke oyi baa n'ahụ na ngụgụ nke influenza na-ebelata.

3. Oke mbu nke oria ojoo a kacha egbu mmadu

N'ezie, ọnwụ mbụ nke ọrịa na-efe efe na ọkara mbụ nke 1918 pere mpe.

Ọ bụ na agba nke abụọ, site na Ọktoba ruo Disemba nke afọ ahụ, ka a hụrụ ọnụ ọgụgụ kachasị elu nke ọnwụ. Ebili mmiri nke atọ n’oge opupu ihe ubi nke afọ 1919 na-egbu egbu karịa nke mbụ ma ọ dị obere karịa nke abụọ.

Ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere ugbu a na mmụba pụtara ìhè nke ọnwụ na ebili mmiri nke abụọ sitere na ọnọdụ ndị na-akwado mgbasa nke nje na-egbu egbu. Ndị nwere nwayọọ na-anọ n'ụlọ, mana ndị nwere ọria siri ike na-ejukarị n'ụlọ ọgwụ na ogige, na-ebuwanye ibu nke ụdị nje na-egbu egbu.

4. Nje virus gburu gburu ọtụtụ ndị butere ya

N'ezie, imirikiti ndị butere ọrịa ahụ na 1918 anwụghị. Ọnwụ ndị nwụrụ n'etiti ndị butere ọrịa ahụ n'ofe anaghị akarị pasent 20.

Otú ọ dị, ọnụ ọgụgụ ọnwụ dịgasị iche n'etiti otu dị iche iche. Na United States, ọnwụ dịkarịsịrị n'etiti ndị amaala America, ikekwe n'ihi ntakịrị ọnụọgụ nke ọnya nje influenza gara aga. N'ọnọdụ ụfọdụ, e kpochapụrụ obodo ndị America nile.

N'ezie, ọbụlagodi ọnụọgụ pasent 20 nwụrụ nke ukwuu, nke na-egbu ihe na-erughị otu pacenti nke ndị butere ya.

5. Usoro ọgwụgwọ nke ụbọchị ahụ enwechaghị mmetụta na ọrịa ahụ

Enweghị usoro ọgwụgwọ ọ bụla na-egbochi nje virus dị n'oge flu 1918. Nke ahụ ka bụ eziokwu taa, ebe ọtụtụ nlekọta ahụike maka ọrịa ahụ bụ iji kwado ndị ọrịa, karịa ịgwọ ha.

Otu echiche na-atụ aro na a pụrụ ikwu na ọ bụ nsị ọgwụ aspirin na-egbu ọtụtụ ọrịa flu. Ndị ọrụ ahụike n’oge ahụ na-atụ aro nnukwu ọgwụ aspirin nke ruru gram 30 kwa ụbọchị. Taa, ihe dị ka gram anọ ka a ga-ewere dị ka ọgwụ kachasị mma kwa ụbọchị. Nnukwu ọgwụ aspirin pụrụ iduga n'ọtụtụ mgbaàmà ọrịa na-efe efe, gụnyere ọbara ọgbụgba.

Otú ọ dị, ọ na-eyi ka ọnụ ọgụgụ ndị nwụrụ n’ọnọdụ hà larịị n’ebe ụfọdụ n’ụwa ebe ọgwụ aspirin na-adịghị adị ngwa ngwa, ya mere arụmụka ahụ gara n’ihu.

6. Ọrịa a gbasoro akụkọ ụbọchị

Ndị ọrụ ahụike ọha na eze, ndị ọrụ mmanye iwu na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị nwere ihe kpatara oke ọrịa 1918, nke butere obere mkpuchi na akwụkwọ akụkọ. Na mgbakwunye na ụjọ na nkwupụta zuru oke nwere ike ime ka ndị iro nwee obi ike n'oge agha, ha chọrọ ichebe udo ọha na eze ma zere ụjọ.

Otú ọ dị, ndị isi meghachiri omume. N’oge ọrịa ahụ na-efe efe, achọpụtara iche iche n’ọtụtụ obodo. A manyere ụfọdụ igbochi ọrụ ndị dị mkpa, gụnyere ndị uwe ojii na ọkụ.

7. Ọrịa ahụ gbanwere usoro nke Agha Worldwa Mbụ

O yighị ka ọrịa ahụ ọ gbanwere nsonaazụ nke Agha Iwa Mbụ, n'ihi na ndị agha nọ n'akụkụ abụọ nke ọgụ ahụ metụtara ya.

Otú ọ dị, enwere obi abụọ ọ bụla na agha ahụ bụ ọrịa na-efe efe. Tụkwasị uche nke ọtụtụ nde ndị agha mepụtara ọnọdụ dị mma maka mmepe nke ụdị nje na-eme ihe ike ma gbasaa gburugburu ụwa.

8. Ogwu mgbochi oria zuru ebe nile kwusiri oria ojoo a

A naghị etinye ọgwụ mgbochi megide flu dị ka anyị si mara ya taa na 1918, yabụ enweghị oke ọrụ na ịkwụsị ọrịa a.

Ikpughe ihe ndị na-akpata ahụ́ ọkụ ahụ n'oge gara aga nwere ike ịbụ ihe nchebe. Dị ka ihe atụ, ndị soja jerela ozi agha ruo ọtụtụ afọ nwụrụ obere ọnwụ ka ndị so n’agha ọhụrụ.

Tụkwasị na nke ahụ, nje virus na-agbanwe ngwa ngwa nwere ike gbanwee oge na-adịghị na nsogbu. Nke a bu amụma site n'ụdị nhọrọ eke. Ebe ọ bụ na nsogbu ndị na-egbu egbu na-egbu onye ha bịara ngwa ngwa, ha agaghị agbasa ngwa ngwa dị ka ụdị nsogbu na-egbu egbu.

9. Mkpụrụ ndụ ihe nketa nje enweghị usoro

N’afọ 2005, ndị nchọpụta kwuputara na ha enweela ihe ịga nke ọma n’usoro usoro ihe ọmụmụ mkpụrụ ndụ ihe nketa nke nje influenza nke 1918. E weghachiri nje ahụ n'ahụ ahụ nke ọrịa flu gburu na permafrost nke Alaska, yana site n'omume nke ndị agha America ndị dara ọrịa n'oge ahụ.

Afọ abụọ ka nke ahụ gasịrị, achọpụtara na nje virus a gosipụtara ihe mgbaàmà ndị a hụrụ n'oge ọrịa a. Nnyocha na-egosi na enwe ndị nwụrụ mgbe usoro ahụ ha ji alụso ọrịa ọgụ butere nje virus, nke a na-akpọ "oké mmiri ozuzo cytokine." Ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere ugbu a na ụdị usoro ahụ nke na-emebiga ihe ókè so kpata ọnwụ dị elu n'etiti ndị na-eto eto nwere ahụike na 1918.

10. Ọrịa 1918 nyere nkuzi ole na ole maka 2018

Ọrịa influenza siri ike na-emekarị. Ndị ọkachamara kwenyere na nke na-esonụ abụghị ajụjụ “ọ bụrụ” kama “mgbe.”

Ọ bụ ezie na mmadụ ole na ole dị ndụ nwere ike icheta oke ọrịa ahụ na-efe na 1918, anyị nwere ike ịga n'ihu na-amụta ihe mmụta ya, nke sitere na ọnụ ahịa dị ukwuu nke ịsa aka na ọgwụ mgbochi na ikike nke ọgwụ nje. Taa, anyị maara nke ọma otu esi ewepu ma jikwa ọnụ ọgụgụ buru ibu nke ndị ọrịa na-arịa ọrịa na-anwụ anwụ, anyị nwekwara ike ịkọwa ọgwụ mgbochi, nke na-adịghị na 1918, iji lụsoo ọrịa nje nke abụọ ọgụ. Ikekwe olileanya kachasị mma dị na imeziwanye nri na-edozi ahụ, idebe ihe ọcha na ụkpụrụ obibi, nke na-eme ka ndị ọrịa nwee ike iguzogide ọrịa ahụ.

Maka ọdịnihu dị nso, ọrịa na-efe efe ga-anọgide na-abụ ihe omume kwa afọ nke oge ndụ mmadụ. Dị ka ọha na eze, anyị nwere ike inwe olile anya na anyị mụtara nnukwu nkuzi ọrịa na-efe efe nke ọma zuru oke iji gbochie mbibi ọzọ dị etu ahụ n'ụwa niile.

Isiokwu a pụtara na mbụ Mkparịta ụka.

Richard Gunderman bụ Prọfesọ nke Radiology, Pediatrics, Education Medical, Philosophy, Liberal Arts, Philanthropy, na Medical Humanities na Health Studies na Mahadum Indiana.