Uto eto

Mmepe ụmụaka toro afọ iri na abụọ ruo afọ iri na asatọ kwesịrị ịgụnye isi ihe gbasara ahụike na nke uche.

N'oge uto, ụmụaka na-etolite ikike:

• Ghọta echiche efu. Ndị a na-agụnye ịghọta echiche ndị ka elu banyere mgbakọ na mwepụ, na ịzụlite nkà ihe ọmụma omume, gụnyere ikike na ihe ùgwù.
• Nwee ma nọgide na-enwe mmekọrịta na-enye afọ ojuju. Ndị na-eto eto ga-amụta ịkọrọ mmekọrịta chiri anya na-enweghị nchegbu ma ọ bụ gbochie ha.
• Bugharịa uche nke onwe ha na nzube ha.
• Ajụjụ ochie ụkpụrụ enweghị ida ha amata.

Ọganihu nke anụ ahụ

N’oge uto, ndi n’eto eto gabigara ọtụtụ mgbanwe dika ha na eme okenye. Na mbido, mgbanwe mgbanwe na-apụta mgbe njirimara mmekọahụ nke abụọ pụtara.

Mụ agbọghọ:

• Girlsmụ agbọghọ nwere ike ịmalite ịmalite ịmị ara ara dị ka afọ 8. Ara na etolite n'etiti afọ 12 na 18.
• Ntutu osisi, akpaaka na ntutu n'ụkwụ na-amalitekarị itolite n'ihe dị ka afọ 9 ma ọ bụ 10, wee tozuo ogo mmadụ n'ihe dịka afọ 13 ruo 14.
• Menarche (mmalite oge ịhụ nsọ) na - aputakarị ihe dịka afọ abụọ mgbe ara nrachara na ntutu ntutu. O nwere ike ibido mgbe ọ dị afọ 9, ma ọ bụ dịka ọ dị afọ 16. Ogologo afọ nke ịhụ nsọ na United States bụ ihe dị ka afọ 12.
• Growthmụ agbọghọ na - eto eto karịa afọ 11.5 ma na - ebelata afọ 16.

Ysmụ nwoke:

• Mụ nwoke nwere ike ịmalite ịchọpụta na testicles na akpịrị ha na-eto eto ka ha dị afọ 9. N’oge na-adịghị anya, amụ amụ na-amalite ịgbatị. Ka ọ na-erule afọ 17 ma ọ bụ 18, akụkụ ahụ ha na-abụkarị ndị toro eto na nha.
• Uto nwoke na-eto eto, yana akpa abu, ụkwụ, obi, na ntutu ihu, bidoro n’ụmụ nwoke mgbe ha dị ihe dị ka afọ iri na abụọ, ma rute usoro ndị okenye n’ihe dịka afọ 17 ruo 18.
• Mụ nwoke anaghị amalite n’oge ha bụ nwata n’ejiji na mberede, dị ka mgbe nwanyị malitere ịhụ nsọ ha. Inwe umu anwuru nke oge nile (nrọ nrọ) na-egosi mmalite oge uto nke ụmụ nwoke. Wet nrọ na-amalitekarị n’agbata afọ iri na atọ na iri na asaa.
• Olu ụmụ nwoke na-agbanwe n'otu oge ka amụ amụ na-eto. Anwụrụ nocturnal na-eme na elu nke ogo dị elu.
• ’Mụ nwoke na-eto eto na-eto eto gburugburu afọ 13 na ọkara ma na-ebelata ihe dị ka afọ 18.

Àgwà

Mgbanwe mberede dị ngwa nke ndị nọ n’oge uto na-eme ka ndị nọ n’afọ iri na ụma ji onwe ha kpọrọ ihe. Ha na-enwe mmetụta ọsọ ọsọ, na-echegbu onwe ha banyere mgbanwe nke ahụ ha. Ha nwere ike iji ndị ọgbọ ha tụnyere ndị ọzọ.

Mgbanwe anụ ahụ nwere ike ọ gaghị adị na usoro dị mma, nke oge niile. Ya mere, ndị nọ n’oge uto nwere ike inwe ihe ịga nke ọma, ma n’ọdịdị ma n’ọgbakọ. Girlsmụ agbọghọ nwere ike ichegbu onwe ha ma ọ bụrụ na ha adịghị njikere maka mmalite nke oge ịhụ nsọ ha. Ysmụ nwoke pụrụ ichegbu onwe ha ma ọ bụrụ na ha amaghị banyere anwuru a na-esi n’abalị.

N’oge uto, ọ dịghị njọ ma ndị na-eto eto hapụ ndị mụrụ ha gaa mara onwe ha. Oge ụfọdụ, nke a nwere ike ịpụta na-enweghị nsogbu n’aka nne na nna ha na ndị otu ezi-na-ụlọ ha.Otú ọ dị, nke a nwere ike iduga esemokwu n'ezinụlọ ụfọdụ ka nne na nna na-anwa ịchịkwa.

Ndị enyi na-adịwanye mkpa ka ndị nọ n’afọ iri na ụma na-agbara ndị mụrụ ha ọsọ iji chọpụta aha ha.

• Ìgwè ha nwere ike ịbụ ebe nchebe. Nke a na-eme ka nwa ahụ nwee ike ịnwale echiche ọhụrụ.
• N'oge ntorobịa, ndị ọgbọ na-enwekarị ọbụbụenyi na-abụghị nke ịhụnanya. Ndị a na-agụnyekarị “otu ìgwè,” òtù ndị omempụ, ma ọ bụ klọb. Ndị otu ọgbọ na-anwakarị ime otu ihe, iyi ụdị uwe, inwe koodu nzuzo ma ọ bụ ime emume, ma soro na-eme otu ihe.
• Ka onye ahụ na-eto eto na-etolite n’agbata afọ iri na ụma (14 ruo 16 afọ) na gafee, ndị ọgbọ ha na-agbasawanye ma na-enwe ọbụbụenyi ndọrọ mmekọahụ.

Ka oge na-eto eto, ndị na-eto eto na-echekarị mkpa ọ dị igosipụta mmekọahụ ha. Ha kwesiri inwe ahụ iru ala na agụụ mmekọahụ. Ndị na-eto eto na-amụta igosipụta ma nata mmekọrịta chiri anya ma ọ bụ mmekọahụ. Ndị na-eto eto ndị na-enweghị ohere maka ụdị ahụ nwere ike isiri ha ike mgbe ha na ha nwere mmekọrịta chiri anya mgbe ha toro.

Ndị na-eto eto na-enwekarị omume ndị kwekọrọ n'ọtụtụ akụkọ ifo nke oge uto:

• Akụkọ ifo mbụ bụ na ha “nọ n’elu ihe nkiri” ma ndị ọzọ na-etinye uche ha mgbe niile n’ọdịdị ma ọ bụ omume ha. Nke a bụ ịchọkarị ọdịmma onwe onye nanị. Agbanyeghị, ọ nwere ike ịpụta (ọkachasị ndị okenye) iji gbochie oke iwe, ịhụ onwe onye n'anya (narcissism), ma ọ bụ ọbụlagodi.
• Echiche ụgha ọzọ nke oge uto bụ echiche bụ na "ọ gaghị eme m ma ọlị, naanị onye nke ọzọ." "Ọ" nwere ike ịnọchite anya ịtụrụ ime ma ọ bụ ịnata ọrịa a na-ebute site na mmekọahụ mgbe ị nwesịrị mmekọahụ na-enweghị nchebe, na-akpata ọghọm ụgbọ ala mgbe ị na-anya ụgbọ ala n'okpuru mmanya na-aba n'anya ma ọ bụ ọgwụ ọjọọ, ma ọ bụ ọtụtụ n'ime nsogbu ndị ọzọ na-adịghị mma nke omume ị riskụ ihe egwu

EGO

Ndị na-eto eto na-esikwu ike ma nwekwuo onwe ha tupu ha enwee ike ịme mkpebi dị mma. Ọ bụrụ na onye na-eto eto achọọ ka ndị ọzọ mee ihe na-adịghị mma, o nwere ike ime ka o mee ihe ọjọọ.

Ekwesịrị imesi nchebe ụgbọ ala. Okwesiri ilekwasị anya na ọrụ nke onye ọkwọ ụgbọ ala / onye njem / onye na-agafe agafe, ihe egwu nke ị abuseụbiga ihe ókè, yana mkpa ọ dị iji eriri oche. Ndị na-eto eto ekwesịghị inwe ihe ùgwù nke ịkwọ ụgbọ ala belụsọ ma ha nwere ike igosipụta na ha nwere ike ime ya n'enweghị nsogbu.

Ihe ndị ọzọ metụtara nchekwa bụ:

• Ndị na-eto eto na-etinye aka na egwuregwu kwesịrị ịmụta iji ngwa na ihe nchebe ma ọ bụ uwe. Ekwesịrị ịkụziri ha iwu nke egwuregwu na-adịghị ize ndụ yana otu esi aga ọrụ ndị ka elu.
• Ndị na-eto eto kwesịrị ịmara nke ọma banyere ihe egwu dị egwu tinyere ọnwụ mberede. Ihe iyi egwu ndị a nwere ike ime site n'iji ihe na-eme ihe mgbe niile, yana iji ọgwụ na mmanya na-eme ihe.
• Ndị na-eto eto e kwere ka ha jiri ma ọ bụ nwee ohere ị ga-eji egbe gba egbe kwesịrị ịmụta etu esi eji ha.

Ọ bụrụ na ndị nọ n’afọ iri na ụma kwesịrị inyocha onwe ha ma ọ bụrụ na ọ dị ha ka ha anaghị eso ndị ọgbọ ha eme ihe, na-enweghị mmasị ha n’ụlọ akwụkwọ ma ọ bụ n’ihe omume ọha na eze, ma ọ bụ na ha adịghị eme nke ọma n’ụlọ akwụkwọ, ọrụ, ma ọ bụ n’egwuregwu.

Ọtụtụ ndị nọ n’oge uto nọ n’ihe ize ndụ nke ịda mbà n’obi na ịnwa igbu onwe ha. Nke a nwere ike ịbụ n'ihi nrụgide na esemokwu n'ezinụlọ ha, n'ụlọ akwụkwọ ma ọ bụ na mmekọrịta ọhaneze, ndị otu ọgbọ, na mmekọrịta chiri anya.

ND TIMỌDAR ARMAR ARBARROU N'SELỌ NT SETA

Ndị na-eto eto na-achọkarị nzuzo iji ghọta mgbanwe na-eme na ahụ ha. Dika odi, ekwesiri ikwe ka ha nwee ime ulo nke aka ha. Ọ bụrụ na nke a agaghị ekwe omume, ha kwesịrị ịnwe opekata mpe oghere nzuzo.

Asingkpasu nwatakịrị ime mgbanwe banyere ahụ ya ekwesịghị ekwesị. O nwere ike ime ka ị mata onwe gị na ihere.

Ndị nne na nna kwesịrị icheta na ọ bụ ihe dị otú o kwesịrị na nwa ha dị afọ iri na ụma inwe mmasị na mgbanwe ahụ na isiokwu gbasara mmekọahụ. Ọ pụtaghị na nwa ha so ná mmekọahụ.

Ndị na-eto eto nwere ike ịnwale ụdị echiche ma ọ bụ omume dịgasị iche iche nke mmekọahụ tupu enwee ntụsara ahụ na njirimara mmekọahụ nke onwe ha. Ndị nne na nna kwesịrị ịkpachara anya ka ha ghara ịkpọ ụdị omume ọhụrụ "ihe ọjọọ," "ọrịa," ma ọ bụ "omume rụrụ arụ".

Oedipal mgbagwoju anya (ihe nwatakịrị na-adọta onye nne na nna na-abụghị nwoke ma ọ bụ nwanyị ibe ya) bụ ihe a na-ahụkarị n'oge afọ iri na ụma. Ndị nne na nna nwere ike ịnagide nke a site na ịnakwere mgbanwe anụ ahụ nwatakịrị na ịma mma ya n’emefeghị oke nke nne na nna. Ndị nne na nna nwekwara ike ịnya isi na ntorobịa ntorobịa rue ntozu oke.

Ọ bụ ihe dị otú o kwesịrị bụ́ nne ma ọ bụ nna ịhụ nwa ahụ dị mma n'anya. Nke a na-emekarị n’ihi na onye dị afọ iri na ụma na-adịkarị ka onye nke ọzọ (otu nwoke ma ọ bụ nwaanyị ibe ya) ahụ mere mgbe ọ dị obere. Ihe nke a nwere ike ime ka obi ghara ịna-ajọ mama ya njọ. Nne ma ọ bụ nna ya kwesịrị ịkpachara anya ka ọ ghara iwepụta oge ime ihe nwere ike ime ka nwa ahụ chee na ya ka ya ọrụ. Ọ bụ ihe na-ekwesịghị ekwesị ka mmasị nke nne na nna na nwa bụrụ ihe ọ bụla karịa ịdọ aka ná ntị dịka nne na nna. Mmasị nke na-agafe ókèala nne na nna na nwa nwere ike iduga n'omume mmekọrịta na-ekwesịghị ekwesị na nwa. A maara nke a dị ka idina onye ikwu.

UMUAKA NA AKW STKWỌ Ike

Ọchịchọ nke onye nọ n’afọ iri na ụma inwere onwe ya bụ akụkụ nkịtị nke mmepe. Onye nne ma ọ bụ nna ekwesịghị ile ya anya dị ka ọjụjụ ma ọ bụ ndalata nke njikwa. Ndị nne na nna kwesịrị ịdị na-agbanwe agbanwe ma na-agbanwe agbanwe. Ha kwesịrị ịnwe ige ntị na echiche nwatakịrị ahụ na-enweghị ịchịkwa njirimara onwe nwata.

Ọ bụ ezie na ndị nọ n'afọ iri na ụma na-agbagha ndị isi, ha chọrọ ma ọ bụ chọọ oke. Oke nyere ha oke nchekwa ka ha too ma rụọ ọrụ. Oke-mwube pụtara inwe tupu-iwu na ụkpụrụ banyere omume ha.

Powergba mbọ ike na-amalite mgbe ikike nọ n'okwu ma ọ bụ "ịbụ onye ziri ezi" bụ isi okwu. Ekwesiri izere ọnọdụ ndị a, ma ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume. A ga - emeri otu n'ime ndị ọzọ (ọkachasị ndị ntorobịa). Nke a ga - eme ka onye ntorobịa ahụ daa ihu. Nwa ahụ nwere ike ime ihere, na ya erughị eru, na-ewe iwe na iwe.

Ndị nne na nna kwesịrị ịdị njikere maka ma mata nghọtahie ndị nwere ike ibilite mgbe ha na-azụ ụmụ. Enwere ike imetụta ahụmịhe ahụ site n'okwu a na-edozighi site n'oge ọ bụ nwata, ma ọ bụ site na nwata.

Ndị nne na nna kwesịrị ịma na ndị na-eto eto ga na-agba ha ikike ugboro ugboro. Idobe usoro nkwukọrịta ghere oghe ma doo anya, ma a ga-ekwenye ekwenye, oke ma ọ bụ oke ga - enyere aka belata nnukwu esemokwu

Ọtụtụ ndị nne na nna na-eche na ha nwere amamihe karịa na uto onwe ha ka ha na-arịgo ihe ịma aka nke ịzụ ụmụ na-eto eto.

Mmepe - ntorobịa; Uto na mmepe - nwa

• Afọ iri na ụma

Hazen EP, Abrams AN, Muriel AC. Nwa, okenye, na okenye. Na: Stern TA, Fava M, Wilens TE, Rosenbaum JF, eds. Achlọ Ọgwụ General Massachusetts Comprehensive Clinical Psychiatry. Nke abụọ ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 5.

Holland-CMlọ Nzukọ CM. Ntorobịa na mmepe mmekọrịta mmadụ na ibe ya. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 132.

Marcdante KJ, Kliegman RM. Nchịkọta na nyocha nke ndị nọ n'afọ iri na ụma. Na: Marcdante KJ, Kliegman RM, eds. Nelson dị mkpa nke Pediatrics. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 67.