Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo

Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo (RA) bụ ọrịa nke na-eduga na mbufụt nke nkwonkwo na anụ ahụ gbara ya gburugburu. Ọ bụ ọrịa na-adịte aka. O nwekwara ike imetụta akụkụ ndị ọzọ.

Amaghị ihe kpatara RA. Ọ bụ ọrịa autoimmune. Nke a pụtara na usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ na-awakpo anụ ahụ dị mma n'amaghị ama.

RA nwere ike ime n'oge ọ bụla, mana ọ na-adịkarị n'etiti etiti. Womenmụ nwanyị na-enweta RA karịa ụmụ nwoke.

Ọrịa, mkpụrụ ndụ ihe nketa, na mgbanwe hormone nwere ike jikọta ya na ọrịa ahụ. Ise siga nwekwara ike jikọọ RA.

Ọ bụ ihe na-adịkarịghị karịa ọrịa ogbu na nkwonkwo (OA). OA bụ ọnọdụ nke na-eme n'ọtụtụ mmadụ n'ihi iyi na akwa na nkwonkwo ka ha na-aka nká.

Ọtụtụ oge, RA na-emetụta nkwonkwo n'akụkụ abụọ nke ahụ nha anya. Mkpịsị aka, nkwojiaka, ikpere, ụkwụ, nkwonkwo aka, nkwonkwo ụkwụ, hips na ubu bụ ndị akacha emetụta.

Ọrịa ahụ na-amalite nwayọ nwayọ. Mgbaàmà mbụ nwere ike ịgụnye:

• Obere nkwonkwo mgbu
• Ike
• Ike ọgwụgwụ

Ihe mgbaàmà nwere ike ịgụnye:

• Ike nke ụtụtụ, nke na-ewe ihe karịrị 1 awa, bụ ihe a na-ahụkarị.
• Nkwonkwo nkwukọrịta nwere ike ịnwe mmasi, dị nro, ma sie ike mgbe anaghị eji ya otu awa.
• A na-enwekarị nkwonkwo nkwonkwo n'otu nkwonkwo n'akụkụ abụọ nke ahụ.
• Nkwonkwo na-aza aza aza aza.
• Ka oge na-aga, nkwonkwo nkwonkwo nwere ike ghara ịnapụ otu ụdị ụkwụ ha na-agagharị ma nwekwaa nkwarụ.

Mgbaàmà ndị ọzọ gụnyere:

• Obi mgbu mgbe ị na-eku ume (pleurisy)
• Anya na ọnụ mmiri (Sjögren syndrome)
• Anya na-ere, itching, na ihapu
• Nodules n'okpuru anụ ahụ (na-abụkarị ihe ịrịba ama nke ọrịa siri ike karị)
• Ọnụ, ịpị aka, ma ọ bụ ire aka na ụkwụ
• Nsogbu ihi ụra

A na-eme nchoputa nke RA mgbe:

• I nwere ihe mgbu na ọzịza na nkwonkwo 3 ma ọ bụ karịa.
• Ọrịa ogbu na nkwonkwo adịwo karịa izu isii.
• Have nwere nti ule maka rheumatoid ihe ma ọ bụ mgbochi CCP antibody.
• Have buliela ESR ma ọ bụ CRP elu.
• Havedị ọrịa ogbu na nkwonkwo ndị ọzọ ewepụla.

Mgbe ụfọdụ a na-eme nchoputa nke RA ọbụlagodi na enweghị ọnọdụ niile egosiri n'elu ma ọ bụrụ na ọrịa ogbu na nkwonkwo na-ahụkarị maka RA.

Enweghị ule ọ bụla nwere ike ikpebi ma ị nwere RA. Imirikiti ndị mmadụ nwere RA ga-enwe nsonaazụ nnwale dị iche. Agbanyeghị, ụfọdụ ndị ga-enwetara nsonaazụ kwesịrị ekwesị maka ule niile.

Nyocha ụlọ nyocha abụọ dị mma n'ọtụtụ mmadụ ma na-enyere aka na nchoputa ahụ bụ:

• Rheumatoid ihe
• Ihe mgbochi anti-CCP

Ule ndị a dị mma n’ọtụtụ ndị ọrịa nwere RA. Ule mgbochi anti-CCP bụ ihe akọwapụtara maka RA.

Nyocha ndị ọzọ enwere ike ịme gụnyere:

• Ọnwụ ọbara zuru ezu
• Ogwe metabolic na uric acid
• C-arụ ọrụ protein (CRP)
• Erythrocyte sedimentation ọnụego (ESR)
• Antinuclear antibody
• Ule maka ịba ọcha n'anya
• Ụzarị ọkụ
• Njikọ ultrasound ma ọ bụ MRI
• Nchịkọta ọmụmụ mmiri

RA na-achọkarị ọgwụgwọ ogologo oge site na ọkachamara n'ọrịa ogbu na nkwonkwo a na-akpọ onye na-agwọ ọrịa ogbu na nkwonkwo. Ọgwụgwọ gụnyere:

• Ọgwụ
• Usoro ọgwụgwọ anụ ahụ
• Mmega
• Mmụta iji nyere gị aka ịghọta ụdị RA, usoro ọgwụgwọ gị, yana mkpa ị na-esochi oge niile.
• Gerywa ahụ, ọ bụrụ na achọrọ

Ekwesịrị iji ọgwụgwọ mbụ maka RA nwere ọgwụ ndị akpọrọ ọgwụ na-agbanwe ọrịa (DMARDS) na ndị ọrịa niile. Nke a ga-eme ka mbibi njikọ belata ma kwụsị nrụrụ. Ekwesịrị inyocha ọrụ RA na nleta oge niile iji jide n'aka na a na-achịkwa ọrịa ahụ. Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ ịkwụsị ọganihu nke RA.

ỌGWỤ

Ọgwụ mgbochi mkpali: Ndị a gụnyere ọgwụ mgbu na ọgwụ ndị na-adịghị egbochi ọgwụ ọjọọ (NSAIDs), dịka ibuprofen, naproxen na celecoxib.

• Ọgwụ ndị a na-arụ ọrụ nke ọma iji belata ọzịza na mbufụt, mana ha nwere ike ịnwe nsonaazụ ogologo oge. Ya mere, a ga-ewere ha naanị obere oge na obere usoro mgbe enwere ike.
• Ebe ọ bụ na ha anaghị egbochi mmebi nkwonkwo ma ọ bụrụ na ejiri ya naanị, DMARDS kwesịrị iji ya.

Ọrịa na-agbanwe ọgwụ antirheumatic (DMARDs): Ndị a bụkarị ọgwụ ndị a na-ebute ụzọ na ndị nwere RA. Edere ha yana izu ike, mmega ahụ na-ewusi ike, na ọgwụ ndị na-egbochi mkpali.

• Methotrexate bụ DMARD a na-ejikarị eme ihe maka ọrịa ogbu na nkwonkwo. Enwere ike iji Leflunomide na hydroxychloroquine.
• Sulfasalazine bụ ọgwụ a na-ejikọtakarị na methotrexate na hydroxychloroquine (ọgwụgwọ okpukpu atọ).
• O nwere ike ịbụ izu ma ọ bụ ọnwa ole na ole tupu ị hụ elele ọ bụla sitere na ọgwụ ndị a.
• Ọgwụ ndị a nwere ike ịnwe nsonaazụ dị egwu, yabụ ị ga-achọ nyocha ọbara mgbe niile mgbe ị na-a themụ ha.
• Ọgwụ antimalarial - Otu ọgwụ a gụnyere hydroxychloroquine (Plaquenil). A na-ejikarị ha eme ihe na methotrexate. O nwere ike ịbụ izu ma ọ bụ ọnwa ole na ole tupu ị hụ elele ọ bụla sitere na ọgwụ ndị a.

Corticosteroids - Ọgwụ ndị a na-arụ ọrụ nke ọma iji belata ọzịza na mbufụt, mana ha nwere ike ịnwe nsonaazụ ogologo oge. Ya mere, a ga-ewere ha naanị obere oge na obere usoro mgbe enwere ike.

Ndị na-ahụ maka ọgwụ DMARD - A na-emepụta ọgwụ ndị a iji metụta akụkụ nke usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nke na-ekere òkè na usoro ọrịa nke RA.

• Enwere ike inye ha mgbe ọgwụ ndị ọzọ, dịkarị methotrexate, arụpụtabeghị. A na-agbakwunye ọgwụ ndị na-akpata ọrịa ọgwụ na methotrexate. Agbanyeghị, n'ihi na ha dị oke ọnụ, a na-achọkarị nnabata mkpuchi.
• A na-enye ọtụtụ n’ime ha n’okpuru akpụkpọ ahụ ma ọ bụ banye n’ime akwara. Enwere ugbu a ọtụtụ ụdị ihe ndị dị ndụ.

Nchịkwa ọgwụ na sịntetik nwere ike inye aka na ịgwọ RA. Agbanyeghị, ndị mmadụ na-a theseụ ọgwụ ndị a ga-elerịrị anya nke ọma n'ihi mmejọ, mana ajọ mmeghachi omume ọjọọ:

• Ọrịa sitere na nje, nje, na fungi
• Ọrịa akpụkpọ anụ, ma ọ bụghị melanoma
• Mmeghachi omume anụ ahụ
• Mmeghachi omume nfụkasị ahụ
• Nwebi obi ojoo
• Mmebi nke irighiri akwara
• Obere ọnụ ọgụgụ ọbara ọcha

SGW. AH.

Wa ahụ nwere ike ịdị mkpa iji dozie nkwonkwo ndị mebiri emebi nke ukwuu. Wa ahụ nwere ike ịgụnye:

• Mwepụ nke nkwonkwo nkwonkwo (synovectomy)
• Mgbakwunye nkwonkwo nkwonkwo, n'okwu ndị dị oke njọ, nwere ike ịgụnye ngọngọ ikpere niile (TKR) na ngbanwe hip.

Ahụike ọgwụgwọ

Omume na mmega ahụ nke onye na-agwọ ọrịa na-achịkwa nwere ike igbu oge nke njikọta njikọta ma nyere aka mee ka akwara sie ike.

Mgbe ụfọdụ, ndị na-agwọ ọrịa ga-eji igwe pụrụ iche tinye ọkụ miri emi ma ọ bụ ihe ọkụ eletrik iji belata ihe mgbu ma melite ngagharị nkwonkwo.

Usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ nwere ike inye aka belata nhụjuanya nkwonkwo gụnyere:

• Usoro nchedo ndi ozo
• Nlekọta ọkụ na oyi
• Splints ma ọ bụ orthotic ngwaọrụ iji kwado ma kwado njikọ
• Oge ezumike mgbe niile n'etiti mmemme, yana ihi ụra 8 ruo 10 kwa abalị

AH NRUT

Fọdụ ndị nwere RA nwere ike ịnagide ma ọ bụ nfụkasị ụfọdụ nri. A na-atụ aro ihe oriri na-edozi ahụ. O nwere ike inye aka iri nri juputara na azu (omega-3 fatty acids). Okingokingụ sịga ga-akwụsị. E kwesịkwara izere ị alcoholụbiga mmanya ókè.

Peoplefọdụ ndị mmadụ nwere ike irite uru na isonye na otu nkwado ọrịa ogbu na nkwonkwo.

Ma RA gị na-aga n'ihu ma ọ bụ na ọ dabere na ogo mgbaàmà gị yana nzaghachi gị na ọgwụgwọ. Ọ dị mkpa ịmalite ọgwụgwọ ozugbo enwere ike. Nleta nleta oge niile na onye na-agwọ ọrịa na-achọ iji dozie ọgwụgwọ ahụ.

Mmebi nkwonkwo na-adịgide adịgide nwere ike ịme na-enweghị ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị. Ngwọta izizi site na ọgwụ DMARD nwere ọgwụ atọ akpọrọ "ọgwụgwọ atọ," ma ọ bụ site na biologic ma ọ bụ ọgwụ elebara anya nwere ike igbochi mgbu na mmebi nkwonkwo.

Ọ bụrụ na agwọghị ya nke ọma, RA nwere ike ịmetụta ihe niile akụkụ ahụ. Nsogbu nwere ike ịgụnye:

• Mmebi na ngụgụ anụ ahụ.
• Ihe ize ndụ dị ukwuu nke ime ka akwara sie ike, na-eduga n'ọrịa obi.
• Ọkpụkpụ azụ mgbe ọkpụkpụ olu ga-emebi.
• Mbufụt nke arịa ọbara (rheumatoid vasculitis), nke nwere ike ibute akpụkpọ, akwara, obi, na nsogbu ụbụrụ.
• Mgbapu na mbufụt nke mpụta nke obi (pericarditis) na nke akwara obi (myocarditis), nke nwere ike ibute ọgbụgba obi na-eso ala.

Otú ọ dị, enwere ike izere nsogbu ndị a na ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị. Usoro ọgwụgwọ maka RA nwekwara ike ịkpata nnukwu nsogbu. Gwa onye na - enye gị ọrụ gbasara ọghọm dị na ọgwụgwọ yana ihe ị ga - eme ma ọ bụrụ na ha emee.

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ na ịchọrọ na ị nwere mgbaàmà nke ọrịa ogbu na nkwonkwo.

Enweghị mgbochi a maara. Ise siga na-akawanye njọ RA, ya mere ọ dị mkpa izere ụtaba. Treatmentzọ ọgwụgwọ n’oge kwesịrị ekwesị nwere ike inyere aka gbochie mmebi nkwonkwo ọzọ.

RA; Ogbu na nkwonkwo - rheumatoid

• ACL nwughari - nhapu
• Ankle nnọchi - ihapu
• Ikiaka ikpere - ihapu

• Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo
• Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo
• Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo

Aronson JK. Methotrexate. Na: Aronson JK, ed. Mmetụta Meyler nke Ọgwụ. Nke 16. Waltham, MA: Elsevier B.V; 2016: 886-911.

Fleischmann R, Pangan AL, Abụ IH, et al. Upadacitinib vesobo placebo ma ọ bụ adalimumab na ndị ọrịa nwere ọrịa ogbu na nkwonkwo na azịza na-ezighi ezi na methotrexate: Nsonaazụ nke usoro III, ihu abụọ, kpuru ìsì. Ogbu na nkwonkwo Rheumatol. 2019; 71 (11): 1788. PMID: 31287230 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31287230.

Kremer JM, Rigby W, Onye ọbụ NG, et al. Nkwado na-adịgide adịgide na-esochi nkwụsị nke methotrexate na ndị ọrịa nwere ọrịa ogbu na nkwonkwo nke a na-emeso ya na subcutaneous tocilizumab: nsonaazụ sitere na ikpe a na-achịkwa, nke a na-achịkwa. Ogbu na nkwonkwo Rheumatol. 2018; 70 (8): 1200-1208. PMID: 29575803pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29575803.

Mcinnes I, O'Dell JR. Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo. Na: Goldman L, Schafer AI, eds. Ọgwụ Goldman-Cecil. Nke 26th. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 248.

O'Dell JR, Mikuls TR, Taylor TH, et al. Usoro ọgwụgwọ maka ọrịa ogbu na nkwonkwo na-arụ ọrụ mgbe arụ ọrụ methotrexate. N Engl J Ahụike. Ọrịa. 2013; 369 (4): 307-318. PMID: 23755969 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23755969.

O'Dell JR. Ọgwụgwọ ọrịa ogbu na nkwonkwo. Na: Firestein GS, Budd RC, Gabriel SE, McInnes IB, O'Dell JR, eds. Akwụkwọ Kelley na Firestein nke Rheumatology. Nke iri. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi nke 71.

Singh JA, Saag KG, Àkwà SL, et al. 2015 American College of Rheumatology guideline maka ọgwụgwọ nke ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo. Ogbu na nkwonkwo Rheumatol. 2016; 68 (1): 1-26. PMID: 26545940 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26545940.