Ọbara akpa ume - n'ụlọ

Ọbara mgbali elu (PAH) bụ ọbara mgbali elu na-adịghị ahụkebe na akwara ume nke ngụgụ. Na PAH, akụkụ aka nri nke obi ga-arụ ọrụ siri ike karịa ka ọ na-adị.

Ka ọrịa ahụ na-akawanye njọ, ọ ga-adị mkpa ka ị gbasie ike iji lekọta onwe gị. Ọ ga-adị mkpa ka ị gbanwee n'ụlọ gị ma nweta enyemaka ọzọ n'ụlọ.

Gbalịa ije ije iji wulie ike:

• Jụọ dọkịta ma ọ bụ onye na-agwọ ọrịa ka ị ga-aga.
• Jiri nwayọ nwayọ nwayọ ka ọ na-aga.
• Gbalịa ịghara ikwu okwu mgbe ị na-eje ije ka ị ghara iku ume.
• Kwụsị ma ọ bụrụ na ị nwere obi mgbu ma ọ bụ na-eche na ọ na-agba.

Gbaa ịnyịnya igwe kwụ otu ebe. Jụọ dọkịta gị ma ọ bụ onye na-agwọ ọrịa ahụ ogologo oge na otu esi esi aga.

Nwee ike ọbụlagodi mgbe ị nọ ọdụ:

• Jiri obere ibu ma ọ bụ tubing roba iji mee ka ogwe aka na ubu gị sie ike.
• Bilie ma nọdụ ala ọtụtụ oge.
• Welite ụkwụ gị ọtọ n'ihu gị. Jide sekọnd ole na ole, wee gbadaa ha ala.

Ndụmọdụ ndị ọzọ maka nlekọta onwe gị gụnyere:

• Gbalịa iri obere nri isii n’ụbọchị. Ọ nwere ike ịdị mfe iku ume mgbe afọ adịghị eju gị.
• A drinkụla ọtụtụ mmiri mmiri tupu ma ọ bụ mgbe ị na-eri nri gị.
• Jụọ dọkịta gị ụdị nri ị ga-eri iji nweta ume.
• Ọ bụrụ na ị na-a smokeụ sịga, ugbu a bụ oge ịkwụsị ya. Anọla ndị na-ese anwụrụ pụọ ma ị pụọ. Ekwela ka ị smokingụ sịga na ụlọ gị.
• Zere isi ísì na anwụrụ ọkụ.
• Jụọ dọkịta gị ma ọ bụ onye na-agwọ ọrịa ihe omume iku ume dị mma maka gị.
• Were ọgwụ niile dọkịta gị nyere gị.
• Gwa dọkịta gị ma ọ bụrụ na ị nwere nkụda mmụọ ma ọ bụ nchegbu.
• Gwa dọkịta gị ma ọ bụrụ na ị na-emegharị anya ma ọ bụ nwee ọtụtụ ọzịza na ụkwụ gị.

Ị kwesịrị:

• Nweta flu flu kwa afọ. Jụọ dọkịta gị ma ọ bụrụ na ịnwere ọgwụ mgbochi oyi baa.
• Saa aka gị mgbe mgbe. Na-asacha ha mgbe ị gachara ụlọ mposi na mgbe gị na ndị ọrịa nọ.
• Zere ìgwè mmadụ.
• Gwa ndị ọbịa nwere oyi ka ha yi ihe mkpuchi, ma ọ bụ leta gị mgbe oyi ha gachara.

Mee ka ọ dịrị gị mfe n’ụlọ.

• Debe ihe ndị ị na-ejikarị na ntụpọ ebe ị na-ekwesịghị iru ma ọ bụ hulata iji nweta ha.
• Jiri ugbo ala nwere wiil iji bugharia ihe na ulo.
• Jiri igwe eletrik nwere ike imeghe, asacha efere, na ihe ndị ọzọ ga-eme ka ọrụ ụlọ gị dị mfe.
• Jiri ihe eji esi nri (mma, pee, na pans) na-anaghị arọ.

Iji chekwaa ike gị:

• Jiri nwayọ nwayọ nwayọ mgbe ị na-eme ihe.
• Nọdụ ala ma ọ bụrụ na ị nwere ike mgbe ị na-esi nri, na-eri nri, na-ejiji akwa, ma na-asa ahụ.
• Chọta enyemaka maka ọrụ siri ike karị.
• Gbalịa ime ọtụtụ ihe otu ụbọchị.
• Dowe ekwentị ma ọ bụ nọrọ gị nso.
• Kechie onwe gị na towel kama ihicha.
• Gbalịa belata nrụgide na ndụ gị.

N’ụlọ ọgwụ, anara ọgwụgwọ oxygen. Nwere ike iji oxygen n'ụlọ. Gbanweela ọtụtụ oxygen na-efe na-enweghị ịjụ dọkịta gị.

Nwee ikuku oxygen n'ụlọ ma ọ bụ soro gị mgbe ị na-apụ. Debe nọmba ekwentị nke onye na-ebunye gị ikuku oxygen mgbe niile. Mụta otu esi eji ikuku oxygen eme ihe n'ụlọ.

Ọ bụrụ na ịlele oxygen gị na oximeter n'ụlọ na nọmba gị na-agbadata n'okpuru 90%, kpọọ dọkịta gị.

Onye na-ahụ maka ahụike gị n’ụlọ ọgwụ nwere ike ịrịọ gị ka ị gaa nleta na-eso:

• Dọkịta na-elekọta gị
• Dibia gị (pulmonologist) ma ọ bụ dọkịta obi gị (cardiologist)
• Onye nwere ike inyere gị aka ịkwụsị ị smokingụ sịga, ọ bụrụ na ị na-ese anwụrụ

Kpọọ dọkịta gị ma ọ bụrụ na iku ume gị bụ:

• Na-esiwanye ike
• Ngwa ngwa karịa ka ọ dị na mbụ
• Na-emighị emi, ma ọ bụ na ị nweghị ike iku ume

Kpọọ dọkịta gị ma ọ bụrụ:

• Ikwesiri ịdabere n’ihu mgbe ị na-anọdụ ala, iku ume karịa
• Ra na-atụ gị ma ọ bụ na-agbagwoju gị anya
• Have nwere ahụ ọkụ
• Mkpịsị aka gị, ma ọ bụ akpụkpọ ahụ na mbọ aka gị, acha anụnụ anụnụ
• Feel na-atụgharị anya, na-agafe (syncope), ma ọ bụ na-enwe obi mgbu
• Have mụbawo ọzịza ụkwụ gị

Ọbara akpa ume - nlekọta onwe; Ọrụ - ọbara mgbali akpa ume; Na-egbochi ọrịa - ọbara mgbali akpa ume; Oxygen - ọbara mgbali akpa ume

• Primary akpa ume ọbara

Chin K, Channick RN. Ọbara akpa ume. Na: Broaddus VC, Mason RJ, Ernst JD, et al, eds. Akwụkwọ ọgụgụ Murray na Nadel nke Medicine Respiratory. Nke isii. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2016: isi 58.

McLaughlin VV, Humbert M. Pulmonary ọbara mgbali elu. Na: Zipes DP, Libby P, Bonow RO, Mann DL, Tomaselli GF, Braunwald E, eds. Ọrịa Obi Braunwald: Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọgwụ Ọrịa Cardiovascular. Nke 11. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 85.