Ajụjụ isii ịjụ dọkịta gị ma ọ bụrụ na mgbaàmà UN gị anaghị emeziwanye

Ndinaya

• 1. M na-a myụ ọgwụ m n’ụzọ ziri ezi?
• 2. Anọ m n ’ọgwụ ziri ezi?
• 3. Ana m a doseụ ọgwụ kwesịrị ekwesị?
• 4. Kedụ ụzọ ndị ọzọ m nwere eji agwọ ọrịa?
• 5. Ihe ndị ọzọ enwere ike ịkpata ihe mgbaàmà m?
• 6. Ì ji n'aka na m dara mbà n'obi?

Ndị na-agwọ ọrịa ọgwụ na-arụ ọrụ nke ọma n'ịchịkwa ihe mgbaàmà na nnukwu nsogbu ịda mbà n'obi (UN). Ma naanị otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ndị mmadụ ga-ahụ ahụ efe zuru oke site na mgbaàmà ha na ọgwụ mbụ ha na-anwale. Banyere ndị nwere MDD agaghị enweta ahụ efe zuru oke site na antidepressant, n'agbanyeghị nke ha na-ewere na mbụ. Ndị ọzọ ga-aka mma nwa oge, mana n'ikpeazụ, mgbaàmà ha nwere ike ịlaghachi.

Ọ bụrụ na ịnweta ihe dịka nwute, ụra na-ehi ụra, na enweghị ùgwù onwe onye na ọgwụ anaghị enyere gị aka, ọ bụ oge ịgwa dọkịta gị banyere nhọrọ ndị ọzọ. Ndị a bụ ajụjụ isii iji duru gị na mkparịta ụka ahụ ma mee ka ị banye n'ụzọ ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị.

1. M na-a myụ ọgwụ m n’ụzọ ziri ezi?

Ihe ruru ọkara nke ndị bi na ịda mba adịghị ewe ọgwụ mgbochi ha etu dọkịta ha si chọọ - ma ọ bụ ma ọlị. Ikwu ogwu nwere ike imetụta otu ogwu si aru oru.

Ọ bụrụ na ịmebeghị ya, soro dọkịta gị gafere usoro ịgba ọgwụ iji hụ na ị na-a theụ ọgwụ ahụ nke ọma. Akwụsịla ị takingụ ọgwụ gị na mberede ma ọ bụ na-enweghị ịkpọtụrụ dọkịta gị. Ọ bụrụ na mmetụta ndị ọzọ na-enye gị nsogbu, jụọ dọkịta gị ma ị nwere ike ịgbanwe gaa na obere ọgwụ, ma ọ bụ ọgwụ ọzọ nwere obere ọghọm.

2. Anọ m n ’ọgwụ ziri ezi?

A kwadoro ọtụtụ ụdị antidepressants iji mesoo UN. Dọkịta gị nwere ike ịmalite gị na onye na-emechi ihe nchịkwa serotonin (SSRI) dị ka fluoxetine (Prozac) ma ọ bụ paroxetine (Paxil).

Nhọrọ ndị ọzọ gụnyere:

• serotonin-norepinephrine
  reuptake inhibitors (SNRIs) dị ka duloxetine (Cymbalta) na venlafaxine (Effexor)
  XR)
• atypical antidepressants
  dị ka bupropion (Wellbutrin) na mirtazapine (Remeron)
• tricyclic
  antidepressants dika nortriptyline (Pamelor) na desipramine (Norpramin)

Chọta ọgwụ na-arụ ọrụ maka gị nwere ike ịnwale ụfọdụ nnwale. Ọ bụrụ na ọgwụ mbụ ị na-anwale anaghị enyere aka mgbe izu ole na ole gasịrị, dọkịta gị nwere ike ịgbanwe gị na antidepressant ọzọ. Nwee ndidi, n'ihi na ọ ga-ewe izu atọ ma ọ bụ anọ maka ọgwụ gị ịmalite ọrụ. Oge ụfọdụ, o nwere ike were gị izu asatọ tupu ị chọpụta mgbanwe ọnọdụ gị nọ na ya.

Otu ụzọ dọkịta gị nwere ike isi dakọtara gị na ọgwụ ziri ezi bụ ule cytochrome P450 (CYP450). Nnwale a na-achọ ọdịiche ụfọdụ nke mkpụrụ ndụ nke na-emetụta etu ahụ gị si arụ ọrụ antidepressants. Nke a nwere ike inyere dọkịta gị aka ịchọpụta ụdị ọgwụ nwere ike ịhazi ahụ gị nke ọma, na-eduga na obere mmetụta na arụmọrụ ka mma.

3. Ana m a doseụ ọgwụ kwesịrị ekwesị?

Dọkịta gị nwere ike ịmalite gị na obere ọgwụ mgbochi iji hụ ma ọ na-arụ ọrụ. Ọ bụrụ na ọ bụghị, ha ga-eji nwayọ mụbaa ọgwụ ahụ. Ihe mgbaru ọsọ bụ inye gị ọgwụ zuru oke iji belata mgbaàmà gị, na-enweghị na-akpata mmetụta ndị na-adịghị mma.

4. Kedụ ụzọ ndị ọzọ m nwere eji agwọ ọrịa?

Ọgwụ mgbochi ịgwọ ọrịa abụghị naanị usoro ọgwụgwọ maka UN. I nwekwara ike nwalee psychotherapy dị ka cognitive behavioral therapy (CBT). Na CBT, ị na-arụ ọrụ na onye na-agwọ ọrịa na-enyere gị aka ịmata usoro iche echiche na-emerụ ahụ ma chọpụta ụzọ ndị dị irè iji merie nsogbu ndị dị na ndụ gị. achọpụta na nchikota ọgwụ na CBT na-arụ ọrụ nke ọma na mgbaàmà ịda mbà n'obi karịa ọgwụgwọ naanị.

Mmetụta akwara Vagus (VNS) bụ ọgwụgwọ ọzọ ndị dọkịta na-eji maka ịda mbà n'obi mgbe antidepressants adịghị arụ ọrụ. Na VNS, a na-etinye waya na eriri irighiri nke na-esi n'azụ olu gị gaa n'ụbụrụ gị. Ejikọtara ya na ngwaọrụ yiri nke a nke na-ebufe ọkụ eletrik na ụbụrụ gị iji belata mgbaàmà ịda mbà n'obi.

Maka oke ịda mbà n'obi, usoro ọgwụgwọ electroconvulsive (ECT) bụkwa nhọrọ. Nke a abughi otu "ujo ogwu" nke enyere ndi oria na nkpuru obi ha. ECT bụ ọgwụgwọ dị mma ma dị irè maka ịda mbà n'obi nke na-eji ike eletrik dị nro iji gbanwee ụbụrụ kemịkal.

5. Ihe ndị ọzọ enwere ike ịkpata ihe mgbaàmà m?

Enwere ọtụtụ ihe nwere ike njọ mgbaàmà ịda mba. O nwere ike ịbụ na ihe ọzọ na-eme ná ndụ gị na-eme ka obi jọọ gị njọ, na ọgwụ naanị ya ezughi iji dozie nsogbu ahụ.

Tụlee ihe ndị ọzọ nwere ike ịkpata obi ọjọọ:

• ọgba aghara n'oge na-adịbeghị anya,
  dị ka ọnwụ nke onye a hụrụ n'anya, ezumike nká, nnupụisi buru ibu, ma ọ bụ ịgba alụkwaghịm
• owu ọmụma site na ibi
  naanị ma ọ bụ na enweghị mmekọrịta mmekọrịta zuru oke
• shuga dị elu, hazie ya
  nri
• obere mmega
• nrụgide dị elu site na a
  ọrụ siri ike ma ọ bụ mmekọrịta na-adịghị mma
• ị drugụ ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ mmanya

6. Ì ji n'aka na m dara mbà n'obi?

Ọ bụrụ na ịnwalela ọtụtụ antidepressants ma ha arụ ọrụ, ọ ga-ekwe omume na ọnọdụ ahụike ọzọ ma ọ bụ ọgwụ ị na-a isụ bụ ihe kpatara ị na-enwe ihe mgbaàmà nke UN.

Ọnọdụ ndị nwere ike ibute ịda mba-dịka mgbaàmà gụnyere:

• ma ọ bụ
  underactive thyroid (hypothyroidism ma ọ bụ hyperthyroidism)
• nkụda obi
• lupus
• Ọrịa Lyme
• ọrịa shuga
• mgbaka
• otutu sclerosis (MS)
• ọrịa strok
• Ọrịa Parkinson
• -adịghị ala ala mgbu
• anaemia
• mgbochi okpo iku ume
  (OSA)
• ị abuseụ ọgwụ ọjọọ
• nchegbu

Ọgwụ nke nwere ike ibute mgbaàmà nkụda mmụọ gụnyere:

• opioid ihe ngbu mgbu
• ọbara mgbali elu
• ihe corticosteroids
• ọgwụ igbochi afọ
• ogwuuwu

Ọ bụrụ na ọgwụ na-akpata mgbaàmà gị, ịgbanwe na ọgwụ ọzọ nwere ike inye aka.

O nwekwara ike ịbụ na ị nwere ọnọdụ ahụike ọgụgụ isi ọzọ, dịka nsogbu ọrịa bipolar.Ọ bụrụ na ọ dị otú ahụ, ọ ga-adị mkpa ka gị na dọkịta gị kwurịta nhọrọ ịgwọ ọrịa ndị ọzọ. Ọrịa ụbụrụ na ọnọdụ ahụike ọgụgụ isi ndị ọzọ chọrọ ọgwụgwọ dị iche na MDD.