Mee elu!

Ndinaya

• Nyochaa maka

A na -achụ ụmụ nwanyị abụọ na -arụ ụdị ọrụ a n'ọrụ ha. Nsogbu akụ na ụba emetụtala ụlọ ọrụ ha nke ukwuu, atụmanya ha maka ịchọta ọkwa ọhụrụ dịkwa ole na ole. Ha nwere agụmakwụkwọ yiri ya, akụkọ gbasara ọrụ na ahụmịhe ọrụ. Ị nwere ike iche na ha ga-enwe otu ohere nke ịdakwasị ụkwụ ha, ma ha anaghị eme: Otu afọ ka e mesịrị, otu onye na-enweghị ọrụ, gbajiri ma na-ewe iwe, ebe onye nke ọzọ abanyela na ntụziaka ọhụrụ. Ọ dịrịghị ya mfe, ọ naghịkwa enweta ego dị ka ọ na-enweta n'ọrụ ochie ya. Mana ọ nwere obi ụtọ ma nwee nchekwube ma na-eleghachi anya azụ na nchụpụ ya dị ka ohere a na-atụghị anya ya iji soro ụzọ ndụ ọhụrụ.

Anyị niile ahụla ya: Mgbe ọdachi mere, ụfọdụ mmadụ na -eme nke ọma, ebe ndị ọzọ dara. Ihe na-ekewa ndị lanarịrịnụ bụ nkwụsi ike ha -- ikike ịtachi obi na ọbụna nwee ọganihu n'okpuru ọnọdụ nrụgide. "Ụfọdụ ndị mmadụ na-enwe ike ibili n'oge ahụ," ka Roberta R. Greene, Ph.D., bụ prọfesọ nke ọrụ mmekọrịta ọha na eze na Mahadum Texas na Austin na onye nchịkọta akụkọ nke na-ekwu. Resiliency: Mgbakwụnye agbakwunyere na omume, amụma na nyocha (National Association of Social Workers, 2002). "Mgbe nsogbu pụtara, ha na-amalite ịkwaga n'ụzọ nke idozi ya."

Nkwụsi ike kwesịrị ịzụlite nke ọma. Kama ịbụ ndị ezumike siri ike na-eju gị afọ, ndị na-egbochi obi na-eme ihe kacha mma. Kama ịbụ ndị a zọpịara ha, ha na-eme nke ọma. Salvatore R. Maddi, Ph.D., onye hiwere Hardiness Institute Inc. na Newport Beach, Calif kwuru, "Resilience na -enyere gị aka ịgbanwe ọnọdụ nrụgide site na ọdachi nwere ike ịbụ ohere." inwe mmetụta dị mma n'ihe na-eme ha. Ha na -ahọrọ ime ihe karịa passivity, na ike karịa enweghị ike.

Kedu ka ị siri ike? N'ọgbụgba ọkụ, ị ga-anọ n'èzí, soro ndị agbata obi gị na-eme mkpesa dị mma, ka ị ga-anọdụ ala n'ime ụlọ na-akwa arịrị banyere ka ihe ọjọọ na-adị gị mgbe niile? Ọ bụrụ na ị na -asụ ude, ị kwesịrị ịmara na enwere ike mụta inwe ndidi. N'ezie, a mụrụ ụfọdụ ndị nwere ikike ịlaghachi azụ, mana ndị ọkachamara na-ekwe nkwa na ndị n'ime anyị bụ ndị na-abụghị ndị nwere ike wulite nkà na-ebuga ndị na-egbochi obi n'oge ndị siri ike.

Jụọ onwe gị ajụjụ ndị a; ka ị na-aza “ee” ka ị na-enwekwu ike. Azịza "Ee e" na-egosi mpaghara ị ga-achọ ịrụ ọrụ na ya. Mgbe ahụ soro usoro atụmatụ anyị iji wulite nkwụsi ike gị.

1. Ị tolitere n'ezinụlọ na -akwado ya?

Maddi na-ekwu, "Ndị na-agbanwe agbanwe nwere nne na nna, ndị nlereanya na ndị ndụmọdụ ndị gbara ha ume ikwere na ha nwere ike ime nke ọma." Ya na ndị ọrụ ibe ya chọpụtara na ọtụtụ ndị nwere nnukwu ntachi obi (ma ọ bụ hardiness, dị ka Maddi kpọrọ ya) toro na nne na nna na ndị okenye ndị ọzọ kụziiri ha nka nka ma kwusie ike na ha nwere ikike ịgafe ihe isi ike nke ndụ. Ndị toro eto na-esighi ike tolite nwere nrụgide yiri nke ahụ mana nkwado pere mpe.

Atụmatụ ime ihe Ị nweghị ike ịgbanwe nwata gị, mana ị nwere ike iji ụdị "ezinaụlọ" gbaa onwe gị gburugburu ugbu a. Chọọ ndị enyi na-akwado, ndị ikwu, ndị agbata obi na ndị ọrụ ibe gị, ma zere ndị na-emeso gị ihe ọjọọ. Gakwuru ndị otu nkwado gị, na -enye ha enyemaka na agbamume mgbe niile. Mgbe ahụ, mgbe ihe isi ike dakwasịrị gị ná ndụ, o yikarịrị ka ha ga-enyeghachi gị ihu ọma ahụ.

2. Ị na-anabata mgbanwe?

Ma ọ bụrụ na ọ na-efunahụ ọrụ, na nkewa ma ọ bụ ịkwaga n'obodo ọhụrụ, ọnọdụ ndị kasị sie ike ná ndụ gụnyere nnukwu mgbanwe. Ọ bụ ezie na ndị na-adịchaghị ahụkebe na-ewekarị iwe na egwu maka mgbanwe, ndị na-enwe nnukwu mmụọ nwere ike ịnabata ya wee nwee ọ andụ ma nwee mmasị na ọnọdụ ọhụrụ. Ha maara - ma nabata - mgbanwe ahụ bụ akụkụ dịịrị ndụ, ha na -achọkwa ụzọ okike iji mee mgbanwe na ya.

Al Siebert, Ph.D., onye isi ụlọ ọrụ The Resiliency Center na Portland, Ore., na-ede akwụkwọ kwuru, "Onye ọ bụla m na-ahụ nke na-agbanwe agbanwe anaghị akwụsị ịbụ nwa na-achọ ịma egwuregwu. Àgwà onye lanarịrịnụ: Ihe kpatara na ụfọdụ mmadụ ji sie ike, na-ama ihe, ma nweekwa nkà karịa n'ịkwado ihe isi ike nke ndụ ... na otu ị ga-esi dị, kwa. (Berkley Publishing Group, 1996). "Mgbe ihe ọhụrụ bịara, ụbụrụ ha na-emeghe n'èzí."

Atụmatụ ime ihe Gbalịa ka ị na-achọsi ike ma na-emeghe ka ị gbanwee n'ụzọ dị nta nke mere na mgbe nnukwu mgbanwe bịara, ma ọ bụ na ị họrọ ime ha, ị ga-ewulitela ahụmahụ ụfọdụ dị mma. Siebert na-ekwu, sị: "Ndị siri ike na-ajụ ọtụtụ ajụjụ, na-achọ ịma ka ihe si arụ ọrụ." "Ha na -eche maka ihe, nwalee, mehie ihe, merụọ ahụ, chịa ọchị."

Dị ka ihe atụ, mgbe ha gbasasịrị, ha na-aga ezumike nke e mere atụmatụ ya ogologo oge kama ịnọ n'ụlọ na-enwe olileanya na mmekọrịta ahụ akwụsịbeghị. Ọ bụrụ na ị na-egwu egwu na ịchọ ịmata ihe, ọ ga-abụ na ị ga-emeghachi omume n'ọnọdụ a na-achọghị site n'ịjụ onwe gị, "Gịnị ka m kwesịrị ime iji dozie nke a? Olee otú m ga-esi jiri ihe mere m uru?"

3. Ị na-amụta site na ahụmahụ ndị gara aga?

Mgbe ọ na-arụ ọrụ hotline igbu onwe, Robert Blundo, Ph.D., onye ọrụ na-elekọta mmadụ nwere ikike na onye prọfesọ na-arụkọ ọrụ na Mahadum North Carolina na Wilmington, na-ajụ ndị na-akpọ nsogbu ka ha tụgharịa uche n'otú ha siri lanarị ọgba aghara gara aga. Site n'iche echiche na ịmụta site na ihe ịga nke ọma gị gara aga, ọ na-ekwu, ị nwere ike ịkọwa nkà na atụmatụ ga-enyere gị aka ịtachi obi n'ọgba aghara ọhụrụ. Otu ihe ahụ na -adịkwa na ọdịda: Site n'ịtụle mmejọ gị gara aga, ị nwere ike mụta izere ime otu ihe ahụ ọzọ. Maddi na-ekwu, "Ndị nwere isi ike na-amụta nke ọma site na ọdịda.

Atụmatụ ime ihe Mgbe ọnọdụ ndị siri ike bilitere, jụọ onwe gị ụdị nkà na usoro ị ga-esi die ihe ị na-eji lanarị n'oge ihe isi ike n'oge gara aga. Gịnị kwadoro gị? Ọ bụ ịrịọ onye ndụmọdụ ime mmụọ maka enyemaka? Gịnị mere o ji kwe omume idi? Ịga ogologo igwe kwụ otu ebe? Na-ede n'akwụkwọ akụkọ gị? Ị nweta enyemaka n'aka onye na-agwọ ọrịa? Ma mgbe ị mechara ihu mmiri, nyochaa ihe butere ya. Kwuo na a chụrụ gị n'ọrụ. "Jụọ onwe gị, sị, 'Gịnị bụ ihe mmụta ebe a? Kedu ihe ngosi mbụ m leghaara anya?' "Siebert na-adụ ọdụ. Mgbe ahụ, chọpụta otu ị ga -esi edozi ọnọdụ ahụ nke ọma. Ikekwe ị gaara arịọ onye isi gị maka ọzụzụ ka mma ma ọ bụ tinyekwuo anya na nyocha arụmọrụ adịghị mma. Nlegharị anya bụ 20/20: Jiri ya!

4. Ị na-ahụ maka nsogbu gị?

Ndị na-enweghị ike ime ka nsogbu ha na-etinye na ndị ọzọ ma ọ bụ ihe omume n'èzí. Ha na -ata di ma ọ bụ nwunye ha ụta maka alụmdi na nwunye na -adịghị mma, onye isi ha maka ọrụ ọjọọ, mkpụrụ ndụ ihe nketa ha maka nsogbu ahụike. N'ezie, ọ bụrụ na mmadụ emee gị ihe jọgburu onwe ya, ọ bụ ya kpatara ya.Mana ndị na -eguzogide na -anwa ikewapụ onwe ha na onye ahụ ma ọ bụ ihe omume mebiri ha ma gbalịsie ike ịga n'ihu. Siebert na-ekwu, "Ọ bụghị ọnọdụ ahụ kama ka ị na-emeghachi omume na ya dị mkpa." Ọ bụrụ na ị na-ekekọta ọdịmma gị na onye ọzọ, naanị otu ụzọ ga-adị gị mma bụ ma onye ahụ kpasuru gị iwe rịọ mgbaghara, n'ọtụtụ ọnọdụ, nke ahụ agaghị adị. "Onye a tara ahụhụ na-ata ọnọdụ ahụ ụta," Siebert na-ekwu. "Onye na -eguzogide na -eburu ibu ọrụ wee sị, 'Otu m si emeghachi omume na nke a bụ ihe dị mkpa.'"

Atụmatụ ime ihe Kama iche echiche ka ị ga-esi laghachikwute mmadụ maka imejọ gị, jụọ onwe gị, sị: "Olee otu m ga-esi meere onwe m ihe ka mma?" Ọ bụrụ na nkwalite ahụ ị na-achọsi ike na-agara onye ọzọ, anọla n'ụlọ na-ebo onye isi gị ụta, na-ekiri TV ma na-eche echiche banyere ịkwụsị. Kama, lekwasị anya n'ịchọta ọrụ ọhụrụ ma ọ bụ na-ebufe n'ọnọdụ ọzọ na ụlọ ọrụ gị. Na -arụ ọrụ iji hapụ iwe gị; nke ahụ ga-ahapụ gị ịga n'ihu.

5. Ị na-agbasi mbọ ike ka ị na-enwekwu ume?

Ndị nwere obi ike na-eguzosi ike na nraranye ha ịlaghachi azụ. "A ga -enwerịrị uche na ọ bụrụ na ịnweghị ike, ị ga -achọ ya, na ọ bụrụ na ị nwere ya, ị ga -etolite karịa," Greene kwuru. N’ikwu ya n’ụzọ ọzọ, ụfọdụ ndị na-esikwu ike nanị n’ihi na ha kpebiri ịdị adị, nakwa n’ihi na ha ghọtara na n’agbanyeghị otú ọnọdụ ahụ dị, nanị ha pụrụ ikpebi ma hà ga-emeri ihe ịma aka n’isi ma ọ bụ banye na ya.

Atụmatụ ime ihe Gwa ndị enyi na-agbake ngwa ngwa site na nsogbu ka ị chọpụta ihe ga-abara ha uru, gụọ akwụkwọ gbasara ịlanarị ihe isi ike ma chee echiche tupu ị gawa otu ị nwere ike isi meghachi omume n'ọnọdụ ụfọdụ. Mgbe ihe ndị na-anwa anwa bilitere, wetuo obi jụọ onwe gị ka onye nwere obi ike ga-esi meghachi omume. Ọ bụrụ na ịchọrọ enyemaka iji meziwanye nkwụsi ike gị, tụlee ịhụ onye na -agwọ ọrịa ma ọ bụ onye na -elekọta mmadụ.

Karịsịa, nwee obi ike na ị nwere ike ịgbanwe. "Mgbe ụfọdụ ọ na-adị ya ka ọ bụ njedebe nke ụwa," Blundo na-ekwu. "Ma ọ bụrụ na ị nwere ike ịpụ n'èzí ọnọdụ ahụ wee hụ na ọ bụghị, ị nwere ike ịlanarị. Cheta na ị nwere nhọrọ mgbe niile."

Nyochaa maka