Ọdịmma iku ume

Ndinaya

• Na nchikota
• Gịnị bụ iku ume iku ume?
• Gịnị na-akpata iku ume iku ume?
• Kedu ihe mgbaàmà nke ọdịda iku ume?
• Kedu ka esi achọpụta ọrịa iku ume?
• Kedu ọgwụgwọ maka iku ume iku ume?

Na nchikota

Gịnị bụ iku ume iku ume?

Igwe iku ume bụ ọnọdụ ọbara gị anaghị enwe oxygen zuru oke ma ọ bụ nwee nnukwu carbon dioxide. Mgbe ụfọdụ ị nwere ike ịnwe nsogbu abụọ.

Mgbe ị na-eku ume, akpa ume gị na-ekuru oxygen. Oxygen ahụ na-abanye n’ọbara gị, nke na-eburu gị akụkụ ahụ gị. Akụkụ ahụ gị, dịka obi gị na ụbụrụ gị, chọrọ ọbara a bara ọgaranya oxygen ịrụ ọrụ nke ọma.

Akụkụ ọzọ nke iku ume bụ iwepụ carbon dioxide na ọbara ma kuo ya ume. Inwebiga carbon dioxide n’ọbara gị nwere ike imerụ akụkụ ahụ gị.

Gịnị na-akpata iku ume iku ume?

Ọnọdụ ndị na-emetụta iku ume gị nwere ike ime ka ikuku iku ume. Ọnọdụ ndị a nwere ike imetụta mọzụlụ, irighiri akwara, ọkpụkpụ, ma ọ bụ anụ ahụ nke na-akwado iku ume. Ma ọ bụ ha nwere ike imetụta akpa ume ozugbo. Ọnọdụ ndị a gụnyere

• Ọrịa ndị na-emetụta ngụgụ, dị ka COPD (ọrịa na-adịghị ala ala nke na-egbochi egbochi), cystic fibrosis, oyi baa, akpa ume nke na-akpata ọrịa, na COVID-19
• Ọnọdụ ndị na-emetụta irighiri akwara na akwara na-achịkwa iku ume, dị ka amyotrophic lateral sclerosis (ALS), muscular dystrophy, ọgidigi azụ ọnya, na ọrịa strok
• Nsogbu na spain, dị ka scoliosis (a eriri na spain). Ha nwere ike imetụta ọkpụkpụ na akwara eji iku ume.
• Mmebi nke anụ ahụ na ọgịrịga gburugburu ngụgụ. Mmerụ obi nwere ike ịkpata mmebi a.
• Seụ ọgwụ ike ma ọ bụ mmanya na-aba n'anya
• Inye mmerụ ahụ, dị ka anwụrụ ọkụ (site na ọkụ) ma ọ bụ anwụrụ ọkụ na-emerụ ahụ

Kedu ihe mgbaàmà nke ọdịda iku ume?

Ihe mgbaàmà nke ọdịda iku ume na-adabere n'ihe kpatara ya na ọkwa nke oxygen na carbon dioxide n'ime ọbara gị.

Obere ikuku oxygen n'ọbara nwere ike ime ka iku ume na agụụ ikuku (mmetụta nke ị nweghị ike iku ume na ikuku zuru oke). Akpụkpọ ahụ́ gị, egbugbere ọnụ gị na mbọ aka gị nwekwara ike inwe acha anụnụ anụnụ. Igwe carbon dioxide dị elu nwere ike ime ka iku ume na mgbagwoju anya ngwa ngwa.

Fọdụ ndị nwere nsogbu iku ume nwere ike ihi ụra nke ukwuu ma ọ bụ tụfuo. Ha nwekwara ike ịnwe arrhythmia (obi obia obula). Nwere ike ịnwe mgbaàmà ndị a ma ọ bụrụ na ụbụrụ na obi gị anaghị enweta oxygen zuru oke.

Kedu ka esi achọpụta ọrịa iku ume?

Onye nlekọta ahụike gị ga-achọpụta ọdịda iku ume dabere na

• Akụkọ banyere ahụike gị
• Nnyocha ahụ, nke gụnyere
• Na-ege ntị na ngụgụ gị iji chọpụta ụda na-adịghị mma
• Ige obi gị ntị iji lelee arrhythmia
• Na-achọ achagharị agba na anụ ahụ gị, n’egbugbere ọnụ gị na mbọ aka gị
• Nnyocha nyocha, dị ka
• Pulse oximetry, obere ihe mmetụta nke na-eji ọkụ iji chọpụta ókè oxygen dị n’ọbara gị. Ihe mmetụta ahụ na-aga na njedebe nke mkpịsị aka gị ma ọ bụ na ntị gị.
• Nnyocha ikuku gas ọbara, ule nke na-atụle ikuku oxygen na carbon dioxide n'ọbara gị. A na-ewepụta ọbara ọbara na akwara, na-abụkarị na nkwojiaka gị.

Ozugbo a chọpụtara na ị nwere iku ume, onye na-eweta gị ga-achọ ihe na-akpata ya. Ule maka nke a na-agụnye x-ray. Ọ bụrụ na onye na-eweta gị chere na ị nwere ike ịnwe arrhythmia n'ihi ọdịda iku ume, ị nwere ike ịnwe EKG (electrocardiogram). Nke a dị mfe, ule na-enweghị mgbu nke na-achọpụta ma dekọọ ọrụ eletriki obi gị.

Kedu ọgwụgwọ maka iku ume iku ume?

Ọgwụgwọ maka iku ume iku ume na-adabere

• Ma ọ dị oke (obere oge) ma ọ bụ na-adịghị ala ala (na-aga n'ihu)
• Olee otu o siri sie ike
• Ihe na-akpata ya

Nnukwu iku ume iku ume nwere ike ịbụ ihe mberede ahụike. Nwere ike ịchọ ọgwụgwọ na ngalaba nlekọta kpụ ọkụ n'ọnụ n'ụlọ ọgwụ. Enwere ike ịgwọ ọrịa iku ume na-adịghị ala n'ụlọ. Mana ọ bụrụ na ọrịa iku ume gị na-adịghị ala ala dị njọ, ịnwere ike ịchọ ọgwụgwọ na ụlọ ọrụ nlekọta ogologo oge.

Otu n’ime ebumnuche ọgwụgwọ bụ ka ịnweta ikuku oxygen na akpa ume gị na akụkụ ndị ọzọ ma wepu carbon dioxide n’ahụ gị. Ihe mgbaru ọsọ ọzọ bụ ịgwọ ihe kpatara ọnọdụ ahụ. Ọgwụ nwere ike ịgụnye

• Oxygen ọgwụ, site na cannula nke imu (obere obere rọba abụọ nke na-aga n'imi gị) ma ọ bụ site na ihe nkpuchi nke dabara imi na ọnụ gị
• Tracheostomy, oghere ịwa ahụ nke na-agafe n'ihu olu gị na ikuku ikuku gị. A na-etinye tube iku ume, nke a na-akpọkwa tracheostomy, ma ọ bụ tube trach, n'ime oghere ahụ iji nyere gị aka iku ume.
• Ventilator, igwe na-eku ume nke na-eku ume ikuku n’akpa ume gị. Ọ na-ebukwa carbon dioxide n’akpa ume gị.
• Usoro ọgwụgwọ ndị ọzọ, dị ka ventilashị na-enweghị nsogbu (NPPV), nke na-eji nrụgide ikuku dị nro ka ikuku ikuku gị meghee mgbe ị na-ehi ụra. Usoro ọgwụgwọ ọzọ bụ akwa pụrụ iche na-ama jijiji ma na-aga ihu, iji nyere gị aka iku ume ma pụọ.
• Fluids, mgbe mgbe site na igba ogwu (IV), iji meziwanye ọbara na ahụ gị. Ha na-enyekwa nri.
• Ọgwụ maka ahụ erughị ala
• Ọgwụgwọ maka ihe kpatara ikuku iku ume. Usoro ọgwụgwọ ndị a nwere ike ịgụnye ọgwụ na usoro.

Y’oburu n’inwe iku ume iku ume, lee onye n’elekọta ahuike anya maka nlekọta ahụike na-aga n’ihu. Onye na-enye gị nwere ike ịnye ume na mgbazigharị akpa ume.

Ọ bụrụ na iku ume gị adịghị ala ala, gbaa mbọ hụ na ịmara mgbe na ebe ị ga-enweta enyemaka maka mgbaàmà gị. Needkwesiri nlekọta mberede ma ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà siri ike, dịka nsogbu iku ume ma ọ bụ ikwu okwu. Kwesịrị ịkpọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ na ị chọpụta na mgbaàmà gị na-akawanye njọ ma ọ bụ ọ bụrụ na ị nwere akara ngosi na mgbaàmà ọhụụ.

Ibi na nsogbu iku ume nwere ike ibute ụjọ, ụjọ, ịda mba na nrụgide. Usoro ọgwụgwọ, ọgwụ, na otu nkwado nwere ike inyere gị aka ịka mma.

NIH: National Heart, Lung, na Ọbara Institute