Ahụekere 101: Eziokwu Nri na Uru Ahụ Ike

Ndinaya

• Eziokwu nri
• Abụba na obere ego
• Ahụekere ahụekere
• Carbs
• Vitamin na mineral
• Ogige osisi ndị ọzọ
• Iwetulata ibu
• Uru ndị ọzọ ọ bara uru ahụekere
• Obi ike
• Mgbochi ọrịa gallstone
• Mmetụta ọjọọ na nchegbu mmadụ
• Nsi aflatoxin
• Ndị bu ụzọ
• Ahụekere nke ahụekere
• Isi okwu

Ahụekere (Arachis hypogaea) bụ legume nke malitere na South America.

Ha na-eji aha dị iche iche, dị ka akụ, ájá na goober.

N'agbanyeghị aha ha, ahụekere enweghị njikọ na mkpụrụ osisi. Dị ka legume, ha metụtara agwa, lentil, na soy.

N’Amerịka, a naghị erikarị ahụekere n’ọkụ. Kama, a na-erikarị ha roara n’ọkụ ma ọ bụ dị ka bọta ahụekere.

Mkpụrụ osisi ndị ọzọ gụnyere mmanụ ahụekere, ntụ ọka, na protein. A na-eji ngwongwo a eri nri dị iche iche, dịka dessers, achicha, ihe ịchọ mma, nri na nri.

Ahụekere bara ụba na protein, abụba, na nri dị iche iche dị mma. Nnyocha e mere na-egosi na ahụekere pụrụ ọbụna ịba uru n’ibu arọ ma jikọta ya na mbelata nke ọrịa obi.

Isiokwu a ga-agwa gị ihe niile ị chọrọ ịma gbasara ahụekere.

Eziokwu nri

Nke a bụ eziokwu nri na - edozi ahụ maka gram 3.5 (gram 100) nke obere ahụekere:

• Calorisị: 567
• Mmiri: 7%
• Protein: 25.8 gram
• Carbs: 16,1 gram
• Sugar: 4,7 gram
• Eriri: 8.5 gram
• Abụba: 49.2 gram
  • Satọde: 6.28 gram
  • Nlekọta: 24.43 gram
  • Akwukwo: 15.56 gram
  • Omega-3: 0 gram
  • Omega-6: 15.56 gram
  • Gbanwee: 0 gram

Ahụekere jupụtara na abụba ndị dị mma na protein dị elu. Ha dịkwa calorie pụtara nke ọma.

Abụba na obere ego

Ahụekere nwere abụba dị ukwuu.

N'ezie, a na-ekewa ha dịka ahịhịa mmanụ. A na-eji akụkụ dị ukwuu nke ihe ubi ahụekere ụwa eme mmanụ mmanụ peanut (mmanụ arachis).

Akụkụ abụba sitere na 44-56% na nke mejupụtara abụba mono na polyunsaturated, ọtụtụ n'ime ha bụ oleic na linoleic acid (1, 2, 3, 4,).

Ahụekere nwere abụba dị ukwuu, gụnyere nke mejupụtara acid na polyunsaturated abụba. A na-ejikarị ha eme mmanụ ahụekere.

Ahụekere ahụekere

Ahụekere bụ ezigbo ihe na-enye protein.

Mkpụrụ protein ahụ sitere na 22-30% nke calorie ya dum, na-eme obere ego ka ọ bụrụ isi iyi nke protein sitere na osisi (1, 3, 4).

Ndị na-edozi ahụ dị na ahụekere, arachin na conarachin, nwere ike bụrụ ihe nfụkasị ụfọdụ ndị, na-akpata mmeghachi omume na-eyi ndụ egwu ().

Maka nri osisi, ahụekere bụ ezigbo ezigbo protein. Buru n’uche na ụfọdụ ndị na-anabata ahụekere bekee.

Carbs

Ahụekere dị obere na carbs.

N'ezie, ọdịnaya carb bụ naanị ihe dị ka 13-16% nke mkpokọta (4,).

N'ịbụ ndị dị obere na carbs na protein dị elu, abụba, na eriri, ahụekere nwere obere glycemic index (GI), nke bụ otu ụzọ carbs si abanye ngwa ngwa n'ọbara gị mgbe ị risịrị nri (7).

Nke a na-eme ka ha dabara adaba maka ndị na-arịa ọrịa shuga.

Ahụekere dị obere na carbs. Nke a na - eme ka ha bụrụ ezigbo nri maka ndị na - arịa ọrịa shuga.

Vitamin na mineral

Ahụekere bụ ezigbo ihe na-enye vitamin na mineral dịgasị iche iche, gụnyere ():

• Biotin. Ahụekere bụ otu n'ime ihe ndị na-enye nri n'ụba biotin, nke dị mkpa n'oge afọ ime (,).
• Ọla kọpa. A dietary Chọpụta ịnweta, ọla kọpa bụ mgbe ala na Western nri. Ikike nwere ike ịnwe mmetụta na-adịghị mma na ahụike obi ().
• Niacin. A makwaara dị ka vitamin B3, niacin nwere ọrụ dị iche iche dị mkpa n’ahụ gị. O jikọtara ya na mbelata ọrịa nke ọrịa obi ().
• Latefụ. A makwaara ya dị ka vitamin B9 ma ọ bụ folic acid, folate nwere ọtụtụ ọrụ dị mkpa ma ọ kachasị mkpa n'oge ime ime ().
• Manganese. Achọpụta ihe, manganese dị na mmiri ọ andụ drinkingụ na ọtụtụ nri.
• Vitamin E. Antioxidant dị ike, a na-ahụkarị vitamin a n'ọtụtụ dị ukwuu na nri ndị nwere abụba.
• Thiamine. Otu n'ime vitamin B, a maara thiamine dịka vitamin B1. Ọ na - enyere sel nke ahụ gị aka ịtụgharị carbs n’ime ike yana ọ dị mkpa maka ọrụ obi gị, mọzụlụ gị, na ụjọ gị.
• Site. Ahụekere bụ ezigbo isi mmiri site na phosphorus, mineral nke na-ekere òkè dị oké mkpa n'uto na ndozi nke anụ ahụ.
• Magnesium. Nchịkọta nri dị mkpa dị mkpa dị iche iche dị mkpa dị iche iche, ekwenyesiri ike na magnesium zuru oke na-echebe megide ọrịa obi ().

Ahụekere bụ ezigbo ihe na-enye ọtụtụ vitamin na mineral. Ndị a gụnyere biotin, ọla kọpa, niacin, folate, manganese, vitamin E, thiamine, phosphorus, na magnesium.

Ogige osisi ndị ọzọ

Ahụekere nwere ọtụtụ ihe ọkụkụ bioactive na antioxidants.

N'ezie, ha bara ọgaranya na antioxidants dị ka ọtụtụ mkpụrụ osisi (14).

Imirikiti antioxidants dị na akpụkpọ ahụekere, nke a na-eri naanị mgbe obere ego bụ raw ().

Nke ahụ kwuru, ahụekere ahụekere ka gụnyere:

• p-Coumaric acid. Polyphenol a bụ otu ihe na - akpata antioxidants na ahụekere (14,).
• Resveratrol. Mgbochi ike nke nwere ike belata ihe ize ndụ nke kansa na ọrịa obi, resveratrol kachasị dị na mmanya na-acha ọbara ọbara ().
• Isoflavones. Otu klas nke polyphenols antioxidant, isoflavones jikọtara ya na ọtụtụ mmetụta ahụike ().
• Phytic acid. A hụrụ na mkpụrụ osisi, gụnyere mkpụrụ, phytic acid nwere ike imebi nsị nke iron na zinc site na ahụekere na nri ndị ọzọ a na-eri n'otu oge (19).
• Phytosterols. Mmanụ aekere nwere phytosterols dị ukwuu, nke na-egbochi absorption nke cholesterol site na akụkụ nri gị (,).

Ahụekere nwere ogige osisi dị iche iche. Ndị a na-agụnye antioxidants, dị ka coumaric acid na resveratrol, yana ndị na-enweghị nsogbu dị ka phytic acid.

Iwetulata ibu

A na-amụkarị ahụekere n'ihe banyere idebe ibu.

N'agbanyeghị na abụba na calorie dị elu, ahụekere apụtaghị na ọ na-eme ka uru dị arọ ().

N'ezie, nnyocha e mere na-egosi na ị na-eri ahụekere nwere ike inye aka mee ka ị ghara ibu ibu ma belata oke ibu gị,,,,.

Ihe ọmụmụ ndị a bụ ihe ọhụụ, nke pụtara na ha enweghị ike igosipụta ihe kpatara ya.

Otú ọ dị, otu obere, ọnwa isii ọmụmụ banyere ụmụ nwanyị nwere ahụ ike na-atụ aro na mgbe a gbanwere ahụekere ndị ọzọ na abụba na obere ahụekere, ha kwụsịrị kilogram 6.6 n'agbanyeghị agbanyeghị ịgwa ha ka ha buru ibu ().

Nnyocha ọzọ chọpụtara na mgbe a na-agbakwunye ahụekere 3 (gram 89) nke ahụekere kwa ụbọchị maka ndị okenye nwere ahụ ike maka izu 8, ha erughị oke dị ka atụ anya ().

Ihe dị iche iche na-eme ka ahụekere bụrụ nri enyi na-efu-nri:

• Ha na-ebelata iri nri site na ịkwalite izu oke karịa nri ndị ọzọ, dị ka achịcha osikapa (,).
• N'ihi otú e si ejuekere ahụekere, ndị mmadụ yiri ka ha ga-akwụ ụgwọ ahụekere ha riri elu site n'irighị nri ndị ọzọ.
• Mgbe a na-atapịghị ahụekere nke ọma, otu akụkụ n’ime ha pụrụ gabiga usoro nri gị n’enweghị obi gị dum (,).
• Nchịkọta dị elu nke protein na abụba na-edozi ahụekere nwere ike ime ka calorie na-ere ọkụ (,).
• Ahụekere bụ isi iyi nke eriri na-adịghị anyụ anyụ, bụ́ nke jikọtara ya na mbelata nke ibu ibu (,).

Ahụekere na-ejupụta nke ukwuu, a pụkwara iwere ya dị ka ihe na-arụ ọrụ dị arọ nke nrilata.

Uru ndị ọzọ ọ bara uru ahụekere

Na mgbakwunye na ịbụ nri na-efu nri-enyi na enyi, a na-ejikọ ahụekere yana ọtụtụ uru ahụike ọzọ.

Obi ike

Ọrịa obi bụ otu n'ime ihe kacha akpata ọnwụ n'ụwa niile.

Nnyocha a na-eme na nleba anya na-egosi na iri ahụekere, yana ụdị mkpụrụ ndị ọzọ, nwere ike ichebe onwe gị pụọ n'ọrịa obi (,,).

Uru ndị a nwere ike ịbụ n'ihi ihe dị iche iche (,,).

Karịsịa, ahụekere nwere ọtụtụ ihe ndị na-edozi obi. Ndị a gụnyere magnesium, niacin, ọla kọpa, oleic acid, na ọtụtụ antioxidants, dị ka resveratrol (,,,).

Mgbochi ọrịa gallstone

Nkume mmiri na-emetụta ihe dịka 10-25% nke ndị toro eto na United States ().

Nnyocha ọmụmụ abụọ na-egosi na ị na-eri ahụekere mgbe niile nwere ike belata ihe egwu nke gallstones na ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị (,).

Dika otutu gallstones bu cholesterol juputara na ya, ihe na-eme ka uekere cholesterol nwere ike ibute ihe ().

A chọkwuru ọmụmụ ihe iji gosipụta nchọta ndị a.

Dị ka isi iyi nke ọtụtụ nri na-edozi ahụ, ahụekere nwere ike inye aka gbochie ọrịa obi. Kedu ihe ọzọ, ha nwere ike belata ihe egwu gị nke gallstones.

Mmetụta ọjọọ na nchegbu mmadụ

E wezụga ọrịa allergies, e jikọtara ahụekere na ọtụtụ nsogbu ọ na-ebute.

Ma, enwere nsogbu ahụike metụtara.

Nsi aflatoxin

Ahụekere nwere ike mgbe ụfọdụ metọọ site na ụdị ebu (Aspergillus ọkụ) nke na-emepụta aflatoxin.

Ihe mgbaàmà kachasị nke nsị nke aflatoxin gụnyere agụụ na agụụ na-acha odo odo nke anya (jaundice), nke bụ akara ngosi nke nsogbu imeju.

Nnukwu nsị nke aflatoxin nwere ike ibute ọdịda imeju na ọrịa kansa imeju ().

Ihe ize ndụ nke ibute ọrịa aflatoxin na-adabere n'otú e si echekwa ahụekere. Ihe ize ndụ ahụ na-abawanye site na ọnọdụ ọkụ na iru mmiri, ọkachasị na ogbe.

Enwere ike igbochi ọrịa nje Aflatoxin site na ịmịekere nke ọma mgbe egbute ya ma debe ọnọdụ okpomọkụ na iru mmiri n'oge nchekwa ().

Ndị bu ụzọ

Ahụekere nwere ọtụtụ ihe ndị na-edozi ahụ, nke bụ ihe ndị na-emebi nsị gị nke ihe ndị na-edozi ahụ ma belata uru oriri na-edozi ahụ.

N'ime ndị na-edozi ahụekere, phytic acid bụ ihe kwesịrị ịrịba ama karịsịa.

A na - ahụ acid phytic (phytate) na mkpụrụ osisi niile, mkpụrụ, ọka, na mkpo. Na obere ego, ọ na-esite na 0.2-4.5% ().

Phytic acid na-ebelata ịnwe iron na zinc na ahụekere, na-agbadata uru ha bara uru ntakịrị (19).

Nke a anaghị abụkarị nchegbu na nri kwesịrị ekwesị na n'etiti ndị na-eri anụ mgbe niile. Ka o sina dị, ọ nwere ike ịbụ nsogbu na mba ndị ka na-emepe emepe bụ ebe isi nri bụ ọka ma ọ bụ mkpo.

Ahụekere nke ahụekere

Ahụekere bụ otu n'ime ihe ndị na-akpata ihe ndị na-emetụta nri.

Ahụhụ na ahụekere na-eme atụmatụ na-emetụta ihe dị ka 1% nke ndị America ().

Ahụekere nke ahụekere nwere ike igbu mmadụ, mgbe ụfọdụ, a na-ewere ahụekere dị ka ihe na-emetụta ahụ ike kachasị njọ ().

Ndị nwere ihe nfụkasị a kwesịrị izere ụdị ahụekere na ahụekere niile.

Enwere otutu ọghọm na ahụekere, gụnyere nsogbu nke aflatoxin nwere, ọdịnaya phytic acid, na mmeghachi omume nfụkasị siri ike.

Isi okwu

Ahụekere na-ewu ewu ka ọ dị mma.

Ha bu ezigbo nkpuru osisi sitere na osisi di elu na vitamin di iche iche, mineral, na ihe di iche-iche.

Ha nwere ike ịba uru dị ka akụkụ nke nri na-eri ọnwụ ma nwee ike belata ihe ọghọm gị nke ọrịa obi abụọ na nkume gallstones.

Agbanyeghị, na abụba dị elu, mkpo a bụ nri kalori dị elu ma ekwesighi ị eatenụbiga nri ókè.