Autism: ihe ọ bụ, mgbaàmà, ihe na-akpata na ọgwụgwọ
Ndinaya
Autism, nke sayensi mara dị ka Autism Spectrum Disorder, bụ ọrịa na-arịa nsogbu na nkwukọrịta, mmekọrịta mmadụ na omume, nke ana-achọpụtakarị n'etiti afọ 2 na 3.
Ọrịa a na-eme ka nwatakịrị gosipụta ụfọdụ njirimara ụfọdụ, dị ka nsogbu na ikwu okwu na ịkọwa echiche na mmetụta, nhụsianya n'etiti ndị ọzọ na obere anya anya, na mgbakwunye na usoro ịghaghachi na mmegharị anya, dị ka ịnọdụ ala ogologo oge gaa n'ihu.
Isi mgbaàmà
Fọdụ n'ime ihe mgbaàmà na njirimara nke autism gụnyere:
- Ihe isi ike na mmekọrịta mmekọrịta, dị ka ileghara anya, ọdịdị ihu, mmegharị ahụ́, nsogbu imeta ndị enyi, ike igosipụta mmetụta uche;
- Loss na nkwukọrịta, dị ka nsogbu na ịmalite ma ọ bụ ịnọgide na-enwe mkparịta ụka, iji asụsụ ugboro ugboro;
- Omume mgbanwe, dị ka amaghị ama ka esi egwu egwu, usoro omume na-emegharị ugboro ugboro, inwe ọtụtụ "fads" na igosipụta oke mmasị na ihe akọwapụtara, dịka nku nke ụgbọ elu, dịka ọmụmaatụ.
Ihe ịrịba ama na mgbaàmà ndị a sitere na obere, nke nwere ike bụrụ nke a na-ahụghị, mana ọ nwekwara ike ịdị oke na oke, nke na-egbochi omume na nkwukọrịta nwata ahụ.
Nke a bụ otu esi amata ihe mgbaàmà bụ isi nke autism.
Otu esi akwado nchoputa
Ọ bụ pediatrician ma ọ bụ psychiatrist na-achọpụta nhụjuanya nke autism, site na nchọpụta nke nwa ahụ na arụmọrụ nke ụfọdụ nyocha nyocha, n'etiti 2 na 3 afọ.
Enwere ike ikwenye ya na autism, mgbe nwatakịrị ahụ nwere àgwà nke mpaghara 3 ndị metụtara ọrịa a: mmekọrịta mmekọrịta mmadụ na ibe ya, mgbanwe omume na nkwarụ nkwukọrịta. Ọ dịghị mkpa iji gosipụta ndepụta dị ukwuu nke mgbaàmà maka dọkịta ka ọ bịarute na nchoputa ahụ, n'ihi na ọrịa a na-egosipụta onwe ya na ogo dị iche iche na, n'ihi nke a, enwere ike ịchọpụta nwatakịrị ahụ nwere obere autism, dịka ọmụmaatụ. Lelee maka ihe ịrịba ama nke nwayọọ autism.
Ya mere, autism nwere ike mgbe ụfọdụ ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe a na-apụghị ịghọta aghọta ma nwee ike inwe mgbagwoju anya na ihere, enweghị nlebara anya ma ọ bụ eccentricity, dịka ọ dị n'ihe banyere ọrịa Asperger na oke autism na-arụ ọrụ, dịka ọmụmaatụ. Ya mere, nchoputa nke autism adịghị mfe, ma ọ bụrụ na enyo enyo ọ dị mkpa ịgakwuru dọkịta ka o wee nyochaa mmepe na omume nwata ahụ, nwee ike igosipụta ihe ọ nwere na otu esi agwọ ya.
Ihe Na-akpata Autism
Nwatakịrị ọ bụla nwere ike ibute autism, ma amabeghị ihe kpatara ya, ọ bụ ezie na a na-emewanye nyocha iji chọpụta.
Studiesfọdụ ọmụmụ enweela ike ịkọwapụta ihe gbasara mkpụrụ ndụ ihe nketa, nke nwere ike ịbụ ihe nketa, mana ọ ga-ekwe omume na ihe metụtara gburugburu ebe obibi, dị ka ibute ọrịa site na nje ụfọdụ, ị ,ụ nri ma ọ bụ ịkpọtụrụ ihe na-egbu egbu, dị ka ndu na mercury, dịka ọmụmaatụ nwere ike inwe mmetụta dị ukwuu na nrịanrịa nke ọrịa ahụ.
Fọdụ n'ime isi ihe kpatara ya gụnyere:
- Nkwarụ na akpachaghị anya nke mkpụrụ ndụ ihe nketa na ihe nketa, dị ka a hụrụ na ụfọdụ autist nwere ụbụrụ buru ibu ma dị arọ karị na njikọ akwara dị n’etiti mkpụrụ ndụ ha erughị eru;
- Ihe gbasara gburugburu ebe obibi, dị ka gburugburu ezinụlọ, nsogbu n'oge ime ime ma ọ bụ ịmụ nwa;
- Ọkpụkpụ mgbanwe nke ntule ji serotonin n'ime ọbara;
- Ọdịdị Chromosomal gosipụtara site na ofufe ma ọ bụ mbiputegharị nke chromosome 16.
Na mgbakwunye, enwere ọmụmụ ihe na-arụtụ aka na ọgwụ mgbochi ụfọdụ ma ọ bụ iji dochie oke folic acid n'oge afọ ime, mana agbanyeghị nkwubi okwu doro anya gbasara ohere ndị a, ọ dịkwa mkpa ka emekwu nyocha iji mee ka okwu a doo anya.
Otu esi eme ọgwụgwọ ahụ
Ọgwụgwọ ga-adabere n'ụdị autism nwatakịrị ahụ na ogo ogo ya, mana enwere ike ịme ya:
- Iji ọgwụ ndị dọkịta nyere iwu;
- Usoro ọgwụgwọ okwu iji melite okwu na nkwukọrịta;
- Usoro ọgwụgwọ iji kwado ọrụ kwa ụbọchị;
- Otu ọgwụgwọ iji meziwanye mmekọrịta nwa ahụ.
Ọ bụ ezie na autism enweghị ọgwụgwọ, ọgwụgwọ, mgbe emere ya n'ụzọ ziri ezi, nwere ike ịkwado nlekọta nke nwatakịrị ahụ, na-eme ka ndụ dịrị ndị nne na nna mfe. N'okwu ndị dị nro, ị ,ụ ọgwụ anaghị adị mkpa mgbe niile ma nwatakịrị ahụ nwere ike ibute ndụ dị ezigbo nso, nwee ike ịmụ ihe ma rụọ ọrụ na-enweghị mgbochi. Lelee nkọwa ndị ọzọ na nhọrọ maka ọgwụgwọ nke autism.