Ọrịa ume iku ume nwa ọhụrụ

Ọrịa iku ume ume ọhụrụ (RDS) bụ nsogbu a na-ahụkarị nye ụmụaka akaghi aka. Ọnọdụ a na-eme ka o siere nwa ahụ ike iku ume.

Neonatal RDS pụtara na ụmụ ọhụrụ ndị ngụgụ ha amalitebeghị.

Ọrịa a bụkarị nke enweghị ihe na-amị amị nke dị n'akpa ume a na-akpọ surfactant. Ihe a na-enyere ngụgụ aka iju ikuku ma na-egbochi akpa ikuku ka ọ ghara ịmalite. Surfactant nọ mgbe ngụgụ ahụ mepụtara nke ọma.

Neonatal RDS nwekwara ike ịbụ n'ihi nsogbu mkpụrụ ndụ ihe nketa na mmepe ume.

Ọtụtụ ikpe nke RDS na-eme ụmụ amụrụ tupu izu 37 ruo 39. Nwatakịrị ahụ akaghi aka karịa, nke ka elu ohere nke RDS mgbe amuchara nwa. Nsogbu a bụ ihe a na-ahụkarị na ụmụ amụrụ zuru oke (mgbe izu 39 gasịrị).

Ihe ndị ọzọ nwere ike ime ka ihe gbasara RDS dịkwuo elu gụnyere:

• Nwanne nwoke ma obu nwanne nwanyi nwere RDS
• Ọrịa shuga na nne
• Wa ahụ n’onwe ya ma ọ bụ tinye ya n’ọrụ tupu nwa ọhụrụ eruo
• Nsogbu banyere nnyefe nke na-ebelata ọbara na-abanye nwa ọhụrụ
• Otutu afọ (ejima ma ọ bụ karịa)
• Ọrụ ọsọ

Ọtụtụ mgbe, ihe mgbaàmà na-apụta n’ime nkeji oge amụrụ nwa. Agbanyeghị, enwere ike ha agaghị ahụ ha ọtụtụ awa. Mgbaàmà nwere ike ịgụnye:

• Bulish akpụkpọ nke akpụkpọ ahụ na imi (cyanosis)
• Nkwụsịtụ na iku ume (apnea)
• Mbelata mmepụta mmamịrị
• Gọzie gị
• Na-eku ume ngwa ngwa
• Na-emighị emi iku ume
• Iku ume na iku ume na-ada ụda mgbe ị na-eku ume
• Breathinggha ume iku ume (dịka ịkpụghachi akwara obi yana iku ume)

A na-eji nyocha ndị a achọpụta ọnọdụ ahụ:

• Nyocha gas - na-egosi obere oxygen na oke acid na mmiri mmiri.
• Igwe x-ray - na-egosi “iko ala” na ngụgụ nke ụdị ọrịa ahụ bụ. Nke a na - amalite oge awa isii rue iri na abụọ mgbe amuchara nwa.
• Nyocha ụlọ nyocha - nyere aka ịchịkwa ọrịa dịka ihe kpatara nsogbu iku ume.

Mụaka aka nká ma ọ bụ nwee ọnọdụ ndị ọzọ na-eme ka ha nọrọ n’ihe ize ndụ maka nsogbu ahụ kwesịrị ka otu ndị ọrụ ahụike ọkachamara na nsogbu iku ume nwa na-agwọ ya mgbe a mụrụ ya.

A ga-enye ụmụaka ọkụ ikuku oxygen. Otú ọ dị, ọ dị mkpa iji nlezianya nyochaa ọgwụgwọ a iji zere mmetụta ndị sitere na oke oxygen.

Inyekwu surfactant nwa ọhụrụ na-arịa ọrịa egosila na ọ ga-enye aka. Otú ọ dị, a na-ebute surfactant ahụ kpọmkwem n'ọdụ ụgbọ elu nwa ahụ, ya mere ụfọdụ ihe ize ndụ gụnyere. Achọpụtakwara nyocha ọzọ nke ụmụ ọhụrụ kwesịrị inweta ọgwụgwọ a yana otu esi eji.

Igwe ikuku na-enyere aka na ventilashị (igwe na-eku ume) nwere ike ịzọpụta ụfọdụ ụmụaka. Agbanyeghị, iji igwe iku ume nwere ike imebi anụ ahụ ngụgụ, yabụ ekwesịrị izere ọgwụgwọ a ma ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume. Iesmụaka nwere ike chọọ ọgwụgwọ a ma ọ bụrụ na ha nwere:

• Carbon dioxide dị elu n'ọbara
• Obere oxygen
• Ọbara pH dị ala (acidity)
• Ugboro ugboro kwụsịtụrụ na iku ume

Usoro ọgwụgwọ a na-akpọ nrụgide ikuku na-aga n'ihu na-aga n'ihu (CPAP) nwere ike igbochi mkpa enyemaka maka ventilashị ma ọ bụ surfactant n'ọtụtụ ụmụaka. CPAP na-ezipụ ikuku n'ime imi iji nyere aka mepee oghere ikuku. Enwere ike inye ya site na ventilator (ka nwa ahụ na-eku ume onwe ya) ma ọ bụ jiri ngwaọrụ CPAP dị iche.

Mụaka nwere RDS chọrọ nlekọta anya. Nke a gụnyere:

• Inwe ọnọdụ dị jụụ
• Ijizi nwayọọ
• Nọgide na ọnọdụ ahụ dị mma
• Jiri nlezianya na-ejikwa mmiri na ihe oriri
• Na-agwọ ọrịa ozugbo

Ọnọdụ a na-akawanye njọ ụbọchị abụọ ma ọ bụ anọ mgbe amuchara nwa ma jiri nwayọ nwayọ na-eme nke ọma. Fọdụ ụmụaka nwere oke nsogbu iku ume iku ume ga-anwụ. Nke a na-apụtakarị n’etiti ụbọchị abụọ na asaa.

Nsogbu dị ogologo oge nwere ike ịmalite n'ihi:

• Oke oxygen.
• Nnukwu nrụgide nyefere na ngụgụ.
• Ọrịa ka njọ ma ọ bụ ntozu okè. RDS nwere ike jikọta ya na mbufụt nke na-akpata ngụgụ ma ọ bụ mmebi ụbụrụ.
• Oge mgbe ụbụrụ ma ọ bụ akụkụ ndị ọzọ enwetaghị oxygen.

Ikuku ma ọ bụ gas nwere ike ịmalite na:

• Oghere gbara gburugburu akpa ume (pneumothorax)
• Oghere dị n'agbata akpa ume abụọ (pneumomediastinum)
• Mpaghara dị n'etiti obi na obere akpa nke gbara obi gburugburu (pneumopericardium)

Ọnọdụ ndị ọzọ metụtara RDS ma ọ bụ oke nká nwere ike ịgụnye:

• Ọbara ọgbụgba n'ime ụbụrụ (ọgbụgba ọbara ọgbụgba nke nwa amụrụ ọhụrụ)
• Ọbara ọgbụgba (ọgbụgba ọbara ọgbụgba; mgbe ụfọdụ metụtara ya na iji ihe eji eme ihe)
• Nsogbu na mmepe ume na uto (bronchopulmonary dysplasia)
• Ọganihu na-egbu oge ma ọ bụ nkwarụ ọgụgụ isi metụtara ụbụrụ mmebi ma ọ bụ ọbara ọgbụgba
• Nsogbu na mmepe anya (retinopathy of prematurity) na ikpu ìsì

Ọtụtụ mgbe, nsogbu a na - amalite obere oge amụrụ nwa mgbe nwa ahụ ka nọ n’ụlọ ọgwụ. Ọ bụrụ na ị mụọla nwa n'ụlọ ma ọ bụ n'èzí ụlọ ọgwụ, nweta enyemaka mberede ma ọ bụrụ na nwa gị nwere nsogbu iku ume.

Stepsme ihe iji gbochie ịmụ nwa akaghi aka nwere ike inyere aka gbochie RDS amụrụ ọhụrụ. Nlekọta nlekọta tupu oge eruo na nlele anya oge niile na-amalite ozugbo nwanyị chọpụtara na ọ dị ime nwere ike inyere aka izere ịmụ nwa.

Enwere ike belata ihe ize ndụ nke RDS site na oge kwesịrị ekwesị nke nnyefe. Enwere ike inyefe ya ma ọ bụ jiri ya rụọ ọrụ. Enwere ike ime nyocha ụlọ nyocha tupu nnyefe iji chọpụta ịdị njikere nke ngụgụ nwa ahụ. O gwụla ma ahụike dị mkpa, ebupụtara ma ọ bụ nyefee afọ ga-egbu oge ruo mgbe opekata mpe izu 39 ma ọ bụ ruo mgbe ule gosipụtara na akpa ume nwa ahụ etolitela.

Ọgwụ ndị a na-akpọ corticosteroids nwere ike inye aka mee ka ngwa ngwa ngwa ngwa tupu amụọ nwa. A na-enyekarị ha ụmụ nwanyị dị ime n’agbata izu 24 na 34 nke afọ ime, ndị yikarịrị ka ha ga-eweta n’izu sochirinụ. Achọkwuru nnyocha iji chọpụta ma ọ bụrụ na corticosteroids nwekwara ike ịbara ụmụ ọhụrụ ndị na-erubeghị afọ 24 ma ọ bụ karịa karịa izu 34 uru.

N'oge ụfọdụ, ọ ga-ekwe omume ịnye ọgwụ ndị ọzọ iji gbuo oge ọrụ na nnyefe ruo mgbe ọgwụ steroid nwere oge ịrụ ọrụ. Usoro ọgwụgwọ a nwere ike belata ogo nke RDS. O nwekwara ike inye aka igbochi nsogbu ndị ọzọ gbasara ịka nká. Otú ọ dị, ọ gaghị ewepụ ihe ize ndụ ndị ahụ kpam kpam.

Ọrịa akpụkpọ anụ Hyaline (HMD); Ọrịa na-arịa ọrịa iku ume; Ọrịa iku ume iku ume na ụmụ aka; RDS - ụmụ ọhụrụ

Kamath-Rayne BD, Jobe AH. Nwa ebu n'afọ na ntaneti na akụrụngwa. Na: Resnik R, Lockwood CJ, Moore TR, Greene MF, Copel JA, Silver RM, eds. Nkà Mmụta Nne na Nwa nke Creasy na Resnik: Prinkpụrụ na Omume. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 16.

Klilegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM. Kesaa akpa ume ọrịa na nwata. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 434.

Rozance PJ, Rosenberg AA. Nwa amadi. Na: Gabbe SG, Niebyl JR, Simpson JL, et al, eds. Obstetrics: Ime nke Nsogbu na Nsogbu. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi 22.

Wambach JA, Hamvas A. Ọrịa na-arịa ume iku ume na nwa ọhụrụ. Na Martin RJ, Fanaroff AA, Walsh MC, eds. Fanaroff na Martin nke Neonatal-Perinatal Medicine. Nke iri.Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2015: isi nke 72.