Preeclampsia

Preeclampsia bụ ọbara mgbali elu na ihe ịrịba ama nke imeju ma ọ bụ mmebi akụrụ nke na-eme n'ime ụmụ nwanyị mgbe izu 20 nke afọ ime. Ọ bụ ezie na ọ dị obere, preeclampsia nwekwara ike ịpụta na nwanyị mgbe ọ mụsịrị nwa, ọtụtụ mgbe n'ime awa 48. Nke a ka ana-akpọ pureclampsia ịmụ nwa.

A maghị ezigbo ihe kpatara ọrịa preeclampsia. Ọ na - eme n’ihe dịka 3% rue 7% nke afọ ime niile. A na-eche na ọnọdụ a ga-amalite n’eriri afọ. Ihe ndị nwere ike iduga na preeclampsia na-emepe emepe gụnyere:

• Nsogbu autoimmune
• Nsogbu nke ọbara
• Nri gị
• Mkpụrụ ndụ ihe nketa gị

Ihe egwu maka ọnọdụ a gụnyere:

• Afọ izizi
• Akụkọ gara aga nke preeclampsia
• Otutu afọ (ejima ma ọ bụ karịa)
• Akụkọ banyere ezinụlọ nke preeclampsia
• Ibu
• Na-eme agadi karịa 35
• Bụ onye Afrika Afrika
  
• Akụkọ banyere ọrịa shuga, ọbara mgbali elu, ma ọ bụ ọrịa akụrụ
• Akụkọ banyere ọrịa thyroid

Ọtụtụ mgbe, ụmụ nwanyị ndị nwere preeclampsia anaghị arịa ọrịa.

Mgbaàmà nke preeclampsia nwere ike ịgụnye:

• Ọza aka na ihu ma ọ bụ anya (edema)
• Ibu ibu na-ebu ihe karịrị 1 ụbọchị 2 ma ọ bụ ihe karịrị kilogram 0.9 n'izu

Mara: A na-ewere ụfọdụ ụkwụ na nkwonkwo ụkwụ ọ bụla dị ka ihe kwesịrị ekwesị n'oge afọ ime.

Mgbaàmà nke nnukwu preeclampsia gụnyere:

• Isi ọwụwa nke na-adịghị agabiga ma ọ bụ na-aka njọ.
• Nsogbu iku ume.
• Afọ na-afụ ụfụ n'akụkụ aka nri, n'okpuru ọgịrịga. A pụkwara inwe ihe mgbu na aka nri aka nri, enwere ike ịmegharị ya na obi mgbawa, mgbu gallbladder, nje afọ, ma ọ bụ ịkụ nwa.
• Adịghị mmamịrị ọtụtụ mgbe.
• Nausea na vomiting (ihe na-enye nsogbu).
• Ọhụụ na-agbanwe, gụnyere ikpu ìsì nwa oge, ịhụ ọkụ ma ọ bụ ntụpọ na-egbu maramara, ịdị nro maka ìhè, na ọhụụ nhụsianya.
• Na-enwe mmetụta nke isi ma ọ bụ nkụda mmụọ.

Onye nlekọta ahụike ga-eme nyocha anụ ahụ. Nke a nwere ike igosi:

• Ọbara mgbali elu, na-adịkarị elu karịa 140/90 mm Hg
• Ọza na aka na ihu
• Ibu ibu

A ga-eme ule ọbara na mmamịrị. Nke a nwere ike igosi:

• Protein na mmamịrị (proteinuria)
• Enzymes imeju dị elu karịa nke nkịtị
• Mbadamba platelet dị ala
• Creatdị okike creatinine dị elu karịa nke nkịtị n’ọbara gị
• Elu uric acid etoju

A ga-eme ule iji:

• Hụ ka ọbara gị si ekpokọta nke ọma
• Lelee ahụike nwa ahụ

Nsonaazụ nke afọ ime ultrasound, ule na-enweghị nchekasị, na ule ndị ọzọ ga-enyere onye na-eweta gị aka ikpebi ma ekwesịrị ịmụ nwa gị ozugbo.

Mụ nwanyị ndị nwere ọbara mgbali elu na mmalite nke afọ ime ha, na-esote nnukwu ịrị elu nke ọbara mgbali elu kwesịrị ka elebara ha anya maka ihe ịrịba ama ndị ọzọ nke preeclampsia.

Preeclampsia na-edozikarị mgbe a mụsịrị nwa na ịmụ nwa. Agbanyeghị, ọ nwere ike ịdịgide ma ọ bụ bido ọbụna mgbe ị nyechara ya

Ọtụtụ mgbe, n’izu iri atọ na asaa, nwa gị etolitela iji gbasie ike n’èzí n’akpa nwa.

N'ihi nke a, onye na-enye gị ọrụ nwere ike chọọ ka a mụọ nwa gị ka ọrịa preeclampsia ghara ịka njọ. Nwere ike ịnweta ọgwụ iji nyere aka ịmalite ọrụ, ma ọ bụ ị nwere ike ịchọrọ ngalaba C.

Ọ bụrụ na nwa gị etozughi oke ma ị nwere obere preeclampsia, enwere ike ijikwa ọrịa a n'ụlọ ruo mgbe nwa gị tozuru. The na-eweta ga-ikwu:

• Ugboro dọkịta na-aga eleta iji hụ na gị na nwa gị na-eme nke ọma.
• Ọgwụ iji belata ọbara mgbali gị (mgbe ụfọdụ).
• Ogo nke preeclampsia nwere ike gbanwee ngwa ngwa, yabụ ị ga-achọ nlebara anya na nlezianya.

A naghị atụ aro ezumike zuru oke.

Mgbe ụfọdụ, a na-anabata nwanyị dị ime nke nwere ọrịa preeclampsia n'ụlọ ọgwụ. Nke a na-eme ka ndị otu ahụike lekọta nwa ahụ na nne anya nke ọma.

Ọgwụgwọ n'ụlọ ọgwụ nwere ike ịgụnye:

• Nlekọta nlekọta nke nne na nwa
• Ọgwụ iji chịkwaa ọbara mgbali ma gbochie ọnya na nsogbu ndị ọzọ
• Ingba ogwu Steroid maka ịtụrụ ime n'okpuru izu iri atọ na anọ iji nyere aka mee ka mmepe nke ngụgụ nwa ahụ dị ngwa

Gị na onye na-eweta gị ga-aga n’ihu na-atụle oge kachasị dị mma iji wepụta nwa gị, na-atụle:

• Ga-eme ka ụbọchị ime gị dị nso.
• Ogo nke preeclampsia. Preeclampsia nwere ọtụtụ nsogbu siri ike nke nwere ike imerụ nne ahụ.
• Otú nwa ahụ si eme nke ọma n’afọ.

A ga-amụrịrị nwa ahụ ma ọ bụrụ na enwere ihe ịrịba ama nke nnukwu preeclampsia. Ndị a gụnyere:

• Nnwale ndị na-egosi na nwa gị anaghị eto nke ọma ma ọ bụ na ọ naghị enweta ọbara na oxygen zuru ezu.
• Ọnụ ọgụgụ dị ala nke ọbara mgbali gị karịrị 110 mm Hg ma ọ bụ karịa 100 mm Hg na-adịgide karịa oge 24.
• Ihe arụ ọrụ imeju na-adịghị mma.
• Isi isi ọwụwa.
• Mgbu n'ime ebe afọ (afọ).
• Mgbaji ma ọ bụ mgbanwe nke ọrụ ọgụgụ isi (eclampsia).
• Fluid buildup na nne akpa ume.
• Ọrịa HELLP (obere).
• Obere platelet dị ala ma ọ bụ ọbara ọgbụgba.
• Ala mmamịrị n’apịtị, ọtụtụ protin na mmamịrị, yana ihe ịrịba ama ndị ọzọ na akụrụ gị anaghị arụ ọrụ nke ọma.

Ihe ịrịba ama na mgbaàmà nke preeclampsia na-apụkarị n'ime izu isii mgbe nnyefechara. Agbanyeghị, ọbara mgbali elu na-akawanye njọ ụbọchị ole na ole mgbe mbuchara. Are ka nọ n'ihe ize ndụ maka preeclampsia ruo izu isii mgbe nnyefechara gị. Reelọ a preeclampsia nke a na-ebute ọnwụ ka ukwuu. Ọ bụrụ n’ịchọpụta ihe mgbaàmà ọ bụla nke preeclampsia, kpọtụrụ ndị na-elekọta ahụike gị ozugbo.

Ọ bụrụ na ịrịa ọrịa preeclampsia, ị nwere ike ibute ya ọzọ n'oge afọ ime ọzọ. N’ọtụtụ ọnọdụ, ọ naghị adị ka oge mbụ.

Ọ bụrụ na ị nwere ọbara mgbali elu karịa ihe karịrị otu afọ ime, ị nwere ike ị nwere ọbara mgbali elu mgbe ị mere agadi.

Obere oge ma nsogbu siri ike maka nne nwere ike ịgụnye:

• Nsogbu ọbara ọgbụgba
• Ọdịdọ (eclampsia)
• Oge nwa ebu n’afọ
• Mbido nkewa Plasenta n’akpa nwa tupu nwa amụrụ
• Mgbapu nke imeju
• Ọkụ
• Ọnwụ (adịkarịghị)

Inwe akụkọ banyere preeclampsia na-eme ka nwanyị bụrụ ihe egwu dị elu maka nsogbu n'ọdịnihu dị ka:

• Ọrịa obi
• Ọrịa shuga
• Ọrịa akụrụ
• Ogologo ọbara mgbali elu

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ na ị nwere mgbaàmà nke preeclampsia n'oge afọ ime gị ma ọ bụ mgbe nnyefe.

Enweghị ụzọ doro anya iji gbochie preeclampsia.

• Ọ bụrụ na dọkịta gị chere na ị nọ n’ihe ize ndụ nke ibute preeclampsia, ha nwere ike ịtụ aro ka ị bido aspirin (81 mg) kwa ụbọchị na ngwụcha ọnwa mbụ ma ọ bụ na mbido ọnwa nke abụọ nke afọ ime gị. Agbanyeghị, Bidola ọgwụ aspirin nwa belụsọ na ị gụtụrụla dọkịta gị mbụ.
• Ọ bụrụ na dọkịta gị echee na nri calcium ị na-eri dị obere, ha nwere ike ịgwa gị ka ị na-ewere ihe mgbakwunye calcium kwa ụbọchị.
• Enweghị ụzọ mgbochi ndị ọzọ akọwapụtara maka preeclampsia.

Ọ dị mkpa ka ndị inyom nile dị ime na-amalite nlekọta tupu oge eruo ma na-aga n'ihu site na afọ ime na mgbe nnyefe ha.

Toxemia; Afọ na-ebute ọbara mgbali elu (PIH); Ọbara mgbali afọ ime; Ọbara mgbali elu - preeclampsia

• Preeclampsia

American College of Obstetricians and Gynecologists nke American; Ktù Task Force na ọbara mgbali na afọ ime. Ọbara mgbali na afọ ime. Nkwupụta nke kọleji American nke Obstetricians and Gynecologists ’Task Force on Hypertension in Pregnancy. Obstet Gynecol. Ọrịa. 2013; 122 (5): 1122-1131. PMID: 24150027 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24150027/.

Harper LM, Tita A, Karumanchi SA. Afọ ọbara metụtara ọbara mgbali. Na: Resnik R, Lockwood CJ, Moore TR, Greene MF, Copel JA, Silver RM, eds. Nkà Mmụta Nne na Nwa nke Creasy na Resnik: Prinkpụrụ na Omume. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 48.

Sibai BM. Preeclampsia na nsogbu ọbara mgbali elu. Landon MB, Galan HL, Jauniaux ERM, et al, ndị ọzọ. Gabst’s Obstetrics: Mmekọahụ na Nsogbu. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021: Isi 38.