Akwụkwụ na-adọ

Akwụkwụ na-adọ bụ nsogbu ụbụrụ nke mmadụ na-ejide onwe ya ugboro ugboro ka oge na-aga. Ọdụdọ bụ ngosipụta nke usoro a na-achịkwaghị achịkwa na nke na-adịghị ahụkebe nke ụbụrụ sel nke nwere ike ibute mgbanwe na uche ma ọ bụ omume.

Akwụkwụ na-eme mgbe mgbanwe ụbụrụ na-eme ka ọ bụrụ ihe na-atọ ụtọ ma ọ bụ mgbakasị ahụ. N'ihi ya, ụbụrụ na-ezipụ mgbaàmà na-adịghị mma. Nke a na - eduga n'ịdọ aka na ntị ugboro ugboro, enweghị atụ. (Otu njide nke na-anaghị eme ọzọ abụghị akwụkwụ.)

Akwụkwụ nwere ike ịbụ n'ihi ọnọdụ ahụike ma ọ bụ mmerụ ahụ nke na-emetụta ụbụrụ. Ma obu, ihe kpatara ya nwere ike amaghi (idiopathic).

Ihe ndị na-akpatakarị ọrịa akwụkwụ na-agụnye:

• Ọrịa strok ma ọ bụ ọgụ na-adịte aka (TIA)
• Mgbaka, dị ka ọrịa Alzheimer
• Ọkpụkpụ ụbụrụ na-emerụ ahụ
• Ọrịa, gụnyere etuto ụbụrụ, meningitis, encephalitis, na HIV / AIDS
• Nsogbu ụbụrụ nke dị n'oge a mụrụ (nkwarụ ụbụrụ ụbụrụ)
• Ọrịa ụbụrụ nke na-eme n’oge ma ọ bụ dị nso na ịmụ nwa
• Nsogbu Metabolism dị n'oge a mụrụ (dị ka phenylketonuria)
• Ọrịa ụbụrụ
• Vesselsdị arịa ọbara na-adịghị ahụkebe na ụbụrụ
• Ọrịa ndị ọzọ na-emebi ma ọ bụ na-ebibi ụbụrụ
• Nsogbu ọdịdọ nke na-agba n'ime ezinụlọ (ọrịa na-efe efe)

Ọrịa akwụkwụ na-amalitekarị n’agbata afọ 5 na afọ 20. Enwerekwa ohere dị elu nke ndị okenye gafere afọ 60. Mana ọnya akwụkwụ nwere ike ịda n'oge ọ bụla. Enwere ike ịbụ ezinụlọ ezinụlọ nke ọdụdọ ma ọ bụ akwụkwụ.

Mgbaàmà na-adịgasị iche site na mmadụ gaa na mmadụ. Fọdụ ndị mmadụ nwere ike ịkọ nkọ ngwa ngwa. Ndị ọzọ na-ama jijiji nke ukwuu ma gharakwa ịmụrụ anya. Ofdị njide ahụ dabere na akụkụ ụbụrụ emetụta.

Ọtụtụ mgbe, ihe ọdịdọ ahụ yiri nke dị n’ihu ya. Fọdụ ndị na-arịa ọrịa akwụkwụ na-enwe mmetụta dị ịtụnanya tupu ọdịdọ ọbụla. Mmetụta nwere ike ịdị na-egbu mgbu, na-esi ísì ụtọ nke na-adịghị adị n'ezie, ma ọ bụ mgbanwe mmetụta uche. A na-akpọ ihe a aura.

Dọkịta gị nwere ike ịgwa gị gbasara ụdị ijidesi ị nwere ike ịnwe:

• Enweghị (petit mal) ọdịdọ (ịkọ afa)
• Ọdịdị tonic-clonic (nnukwu mal) (gụnyere ahụ dum, gụnyere ahụ, akwara siri ike, na nche nche)
• Nchọpụta (elekwasị anya) (nwere ike ịgụnye ihe mgbaàmà ọ bụla akọwapụtara n'elu, dabere na ebe ụbụrụ ahụ malitere)

Dọkịta ahụ ga-eme nyocha ahụ. Nke a ga-agụnye nlezianya anya na ụbụrụ na usoro ụjọ.

A ga-eme EEG (electroencephalogram) iji nyochaa ọrụ eletriki na ụbụrụ. Ndị nwere akwụkwụ na-enwe ọrụ eletrik na-adịghị ahụkebe nke a hụrụ na ule a. N'ebe ụfọdụ, ule ahụ na-egosi ebe ụbụrụ dị ebe ọnya malitere. Bụrụ nwere ike ịpụta na ọ dị mma mgbe ọdịdọ ma ọ bụ n'etiti ọdịdọ.

Iji chọpụta akwụkwụ ma ọ bụ atụmatụ maka ịwa ahụ akwụkwụ, ị nwere ike:

• Yiri ihe ndekọ EEG maka ụbọchị ma ọ bụ izu ka ị na-eme ndụ gị kwa ụbọchị.
• Nọgide na ụlọ ọgwụ pụrụ iche ebe enwere ike ịdekọ ọrụ ụbụrụ ebe igwefoto vidiyo na-ejide ihe na-eme gị n'oge ọdịdọ. Nke a ka akpọrọ video EEG.

Ule nke enwere ike ime gunyere:

• Ọbara ọbara
• Ọbara ọbara
• Ọnụọgụ ọbara zuru ezu (CBC)
• Nnwale ọrụ akụrụ
• Nnwale ọrụ imeju
• Lumbar mgbapu (ọgidigi azụ)
• Ule maka ọrịa na-efe efe

Isi CT ma ọ bụ MRI na-enyocha ihe a na-emekarị iji chọpụta ihe kpatara na ebe nsogbu dị na ụbụrụ.

Ọgwụgwọ maka akwụkwụ na-agụnye ị medicinesụ ọgwụ, mgbanwe ndụ, na oge ụfọdụ ịwa ahụ.

Ọ bụrụ na akwụkwụ nwere n’ihi etuto, arịa ọbara na-adịghị ahụkebe, ma ọ bụ ọbara ọgbụgba na ụbụrụ, ịwa ahụ iji gwọọ nsogbu ndị a nwere ike ime ka ihe ọdịdọ ahụ kwụsị.

Ọgwụ iji gbochie njigide, a na-akpọ anticonvulsants (ma ọ bụ ọgwụ antiepileptic), nwere ike belata ọnụọgụ nke ọdịdọ n'ọdịnihu:

• Ndị ọgwụ na-eji ọnụ. Kedu ụdị edere aha gị dabere na ụdị njide ị nwere.
• Ọ ga-adị mkpa ka a gbanwee usoro ọgwụgwọ gị site n'oge ruo n'oge. Nwere ike ịchọ nyocha ọbara oge niile iji lelee mmetụta ndị ọzọ.
• Na-a yourụ ọgwụ gị mgbe niile n'oge dị ka a gwara gị. Ahapụ ọgwụ nwere ike ime ka ijide gị. Akwụsịla ị takingụ ma ọ bụ gbanwee ọgwụ n'onwe gị. Gwa dọkịta gị na mbụ.
• Ọtụtụ ọgwụ ọgwụ akwụkwụ na-ebute ntụpọ ọmụmụ. Womenmụ nwanyị ndị na-eme atụmatụ ịtụrụ ime kwesịrị ịgwa dọkịta ha tupu ha emezie ọgwụ.

Ọtụtụ ọgwụ akwụkwụ nwere ike imetụta ahụike nke ọkpụkpụ gị. Gwa dọkịta gị ma ị chọrọ vitamin na mgbakwunye ndị ọzọ.

Akwụkwụ na-adọ nke anaghị adịcha mma mgbe anwalechara ọgwụ mgbochi ọrịa abụọ ma ọ bụ atọ a na-akpọ "akwụkwụ akwụkwụ na ahụ ike." N'okwu a, dọkịta nwere ike ịkwado ịwa ahụ na:

• Wepu ụbụrụ ụbụrụ na-adịghị mma na-akpata ọdịdọ.
• Debe ihe omimi nke vagal (VNS). Ngwaọrụ a yiri nke obi obi. O nwere ike inye aka belata ọnụ ọgụgụ ọdịdọ.

A na-etinye ụfọdụ ụmụaka nri pụrụ iche iji nyere aka gbochie ọnya. Ihe kachasị ewu ewu bụ nri ketogenic. Nri dị obere carbohydrates, dị ka nri Atkins, nwekwara ike inye aka na ụfọdụ ndị toro eto. Jide n'aka na gị na dọkịta gị kwurịtara nhọrọ ndị a tupu ịnwale ha.

Ndụ obibi ma ọ bụ mgbanwe ahụike nwere ike ime ka ọnụọgụ nke ndị okenye na ụmụaka nwere akwụkwụ. Gwa dọkịta gị banyere:

• Ogwu ohuru, vitamin, ma obu ihe ndi ozo
• Mmetụta uche
• Ọrịa, karịsịa ọrịa
• Enweghị ụra
• Ime afọ ime
• Ikwu ogwu ogwu ogwu
• Ụ mmanya ma ọ bụ ọgwụ ndị ọzọ e ji atụrụ ndụ
• Ngosipụta na ọkụ na-enwu enwu ma ọ bụ na-akpali akpali
• Hyperventilation

Ihe ndị ọzọ:

• Ndị mmadụ na akwụkwụ na-adọ ga-eyi ọla ịchọ mma nke ahụike ka e wee nweta ọgwụgwọ ọfụma ma ọ bụrụ na ọdịdọ amalite.
• Ndị nwere ọrịa akwụkwụ na-anaghị achịkwa nke ọma ekwesịghị ịkwọ ụgbọala. Lelee iwu nke steeti gị gbasara ndị nwere ikike ijidesi ohere ịkwọ ụgbọala.
• EJIla ígwè ọrụ ma ọ bụ mee ihe ndị nwere ike ime ka mmadụ ghara ịma, dị ka ịrị ugwu, ịgbara igwe kwụ otu ebe, na igwu mmiri nanị.

Nchegbu nke inwe ọrịa akwụkwụ ma ọ bụ ịbụ onye na-elekọta onye nwere ọrịa akwụkwụ nwere ike inyere aka site na isonyere otu ndị na-akwado ya. N'ime ndị otu a, ndị otu na-ekerịta ahụmịhe na nsogbu.

Peoplefọdụ ndị na-arịa ọrịa akwụkwụ nwere ike belata ma ọ bụ kwụsị ọgwụ ha na-egbochi ọnyụnyụ mgbe ha na-enweghị ọdụdụ kemgbe ọtụtụ afọ. Tainfọdụ ụdị akwụkwụ nwata na-apụ ma ọ bụ ka mma na afọ, na-abụkarị na ngwụcha afọ iri na ụma ma ọ bụ 20s.

Maka otutu ndi mmadu, oria ojoo bu onodu ndu ndu. N'okwu ndị a, ọ dị mkpa ka aga n'ihu na-egbochi ọgwụ mgbochi ọrịa. Enwere ezigbo ihe egwu dị na ọnwụ mberede na akwụkwụ.

Nsogbu nwere ike ịgụnye:

• Nsogbu mmụta
• Iku ume na nri ma ọ bụ mmiri n’ime akpa ume n’oge ọdịdọ, nke nwere ike ibute oyi baa mmadụ
• Mmetụta site na ọdịda, bumps, imetọ onwe ya, ịkwọ ụgbọala ma ọ bụ igwe ọrụ n'oge ijide
• Na-adịgide adịgide ụbụrụ mmebi (ọrịa strok ma ọ bụ mmebi ndị ọzọ)
• Mmetụta nke ọgwụ

Kpọọ nọmba mberede obodo gị (dịka 911) ma ọ bụrụ:

• Nke a bụ oge mbụ mmadụ nwere ihe ọdịdọ
• A na-ejide ọdịdọ na onye na-eyighị mgbaaka ID ID (nke nwere ntuziaka na-akọwa ihe ị ga-eme)

N'ihe banyere onye jidere mbụ, kpọọ 911 maka nke ọ bụla n'ime ọnọdụ mberede ndị a:

• Nke a bụ njide dị ogologo karịa ka mmadụ na-ejikarị, ma ọ bụ ọnya dị iche iche maka onye ahụ
• Ikwugharị ugboro ugboro na nkeji ole na ole
• Ugboro ugboro ugboro ọdịdọ nke nsụhọ ma ọ bụ omume nkịtị adịghị adịghachi n'etiti ha (ọnọdụ epilepticus)

Kpọọ dọkịta gị ma ọ bụrụ na mgbaàmà ọhụụ ọ bụla apụta:

• Ọnwụ ntutu
• Nausea ma ọ bụ vomiting
• Rash
• Mmetụta nke ọgwụ, dị ka iro ụra, izu ike, mgbagwoju anya, ịkwa ụra
• Ma jijiji ma ọ bụ mmegharị na-adịghị mma, ma ọ bụ nsogbu na nhazi

Onweghi uzo ama ama igbochi oria n’akpo oso. Iri nri na ihi ụra nke ọma, na izere ị alcoholụbiga mmanya na ọgwụ na-akwadoghị iwu nwere ike ibelata ohere nke ịda ọrịa na ndị ọrịa na-efe efe.

Belata ihe egwu maka mmerụ ahụ site na ịkpu okpu agha n'oge ọrụ ndị dị egwu. Nke a nwere ike ibelata ohere nke ụbụrụ merụrụ ahụ nke na-eduga na njide na akwụkwụ.

Nsogbu ọdịdọ; Akwụkwụ na-adọ - akwụkwụ na-adọ

• Surgerywa ahụ ụbụrụ - ihapu
• Akwụkwụ na-adọ na ndị okenye - ihe ị ga-ajụ dọkịta gị
• Akwụkwụ na-adọ na ụmụaka - ihapu
• Akwụkwụ na-adọ na ụmụaka - ihe ị ga-ajụ dọkịta gị
• Akwụkwụ na-adọ ma ọ bụ ọdịdọ - ihapu
• Mgbu ọkụ - ihe ị ga-ajụ dọkịta gị
• Stereotactic radiosurgery - igbapu

• Structuresdị Brain
• Limbic usoro
• Ọrụ nke akwara vagus na epilepsy
• Usoro nhụjuanya nke etiti na usoro ụjọ nke elu
• Mgba aghara - enyemaka mbu - usoro

Abou-Khalil BW, Gallagher MJ, Macdonald RL. Akwụkwụ. Na: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. Ọkpụkpụ Bradley na Clinical Practice. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 101.

González HFJ, Yengo-Kahn A, Englot DJ. Mmetụta akwara na-adịghị mma maka ọgwụgwọ nke akwụkwụ. Ọrịa Neurosurg N Am. 2019; 30 (2): 219-230. PMID: 30898273 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30898273.

Thijs RD, Ntughari R, O'Brien TJ, Sander JW. Akwụkwụ na-adọ ndị okenye. Lancet. 2019; 393 (10172): 689-701. PMID: 30686584 pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30686584/.

Wiebe S. Akwụkwụ na-adọ. Na: Goldman L, Schafer AI, eds. Ọgwụ Goldman-Cecil. Nke 26th. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 375.