Nwa amụrụ ọhụrụ jaundice

Nwa amụrụ ọhụrụ jaundice na-eme mgbe nwa ọhụrụ nwere nnukwu bilirubin n'ọbara. Bilirubin bụ ihe na-acha edo edo nke ahụ na-emepụta mgbe ọ na-anọchi mkpụrụ ndụ ọbara uhie ochie. Imeju na-enyere aka mebie ihe ahụ ka ewepụrụ ya ahụ na stool.

Bilirubin dị elu na-eme ka akpụkpọ anụ nwa na ọcha nke anya na-acha odo odo. Nke a ka ana-akpọ jaundice.

Ọ dị njọ ka ọkwa bilirubin nwatakịrị dị ntakịrị karịa mgbe amuchara ya.

Mgbe nwa na-etolite n’akpa nwa nne ya, placenta na-ewepu bilirubin n’ahụ nwa ahụ. Plasenta bụ akụkụ na - etolite n’oge afọ iji zụọ nwa ahụ. Mgbe amuchara nwa, imeju nwa ahụ na-amalite ịrụ ọrụ a. Ọ nwere ike iwe obere oge tupu imeju nwa ahụ nwee ike ime nke a nke ọma.

Imirikiti ụmụ amụrụ ọhụrụ na-acha ọbara ọbara ma ọ bụ ọbara ọbara. Nke a na-akpọ physiological jaundice. A na-ahụkarị ya mgbe nwatakịrị dị ụbọchị abụọ ruo ụbọchị anọ. Ọtụtụ oge, ọ naghị ebute nsogbu ma laa n’ime izu abụọ.

Dị jaundice abụọ nwere ike ịpụta na ụmụ amụrụ ọhụrụ a na-enye ara. Typesdị abụọ ahụ adịghị emerụ ahụ.

• A na-ahụ jaundice na-enye ara ara na ụmụ ara ara n'oge izu mbụ nke ndụ. O yikarịrị ka ọ ga-eme mgbe ụmụ ọhụrụ anaghị enye ara ara nke ọma ma ọ bụ mmiri ara nne na-egbu oge ịbịa, na-ebute akpịrị ịkpọ nkụ.
• Ara jaundice nwere ike ịpụta na ụfọdụ ahụike, ụmụ ara na-enye ara mgbe ụbọchị 7 nke ndụ gasịrị. O nwere ike ịdị elu n'oge izu 2 na nke 3, mana ọ nwere ike ịdịru na ọkwa dị ala otu ọnwa ma ọ bụ karịa. Nsogbu a nwere ike ịbụ n'ihi etu ihe dị n'ime mmiri ara ara si emetụta mmebi nke bilirubin n'ime imeju. Ara jaundice ara dị iche karịa ara na-enye ara ara.

Ọrịa jaundice amụrụ ọhụrụ nwere ike ịdapụta ma ọ bụrụ na nwa ahụ nwere ọnọdụ nke na - eme ka mkpụrụ ndụ ọbara uhie dị mkpa ka edochie n’ahụ, dịka:

• Shapesdị sel ọbara na - adịghị ahụkebe (dị ka sickle cell anaemia)
• Typedị ụdị ọbara adịghị n’etiti nne na nwa (Rh incompatibility or ABO incompatibility)
• Ọbara ọgbụgba dị n'okpuru isi ala (cephalohematoma) kpatara mbufe siri ike
• Ubara ọbara uhie uhie, nke a na-ahụkarị na obere afọ ime (SGA) na ụfọdụ ejima
• Ofufe Ọrịa
• Enweghị ụfọdụ protein dị mkpa, a na-akpọ enzymes

Ihe ndi n’eme ka aru nwata ahu sie ike iwepu bilirubin nwekwara ike ibute jaundice ka sie ike, gunyere:

• Medicinesfọdụ ọgwụ
• Ọrịa ndị a na-ebute n'oge a na-amụ nwa, dị ka rubella, syphilis, na ndị ọzọ
• Ọrịa ndị na-emetụta imeju ma ọ bụ eriri afọ, dịka cystic fibrosis ma ọ bụ ịba ọcha n'anya
• Obere oxygen (hypoxia)
• Ọrịa (sepsis)
• Ọtụtụ ọrịa mkpụrụ ndụ ihe nketa ma ọ bụ ọrịa e ketara eketa

Iesmụaka amụrụ ngwa ngwa (akaghi aka) nwere ike ibute jaundice karịa ụmụaka zuru oge.

Jaundice na-akpata odo odo nke anụ ahụ. Ọ na-amalitekarị na ihu wee gbadata gaa n'obi, mpaghara afọ, ụkwụ, na ọbụ ụkwụ.

Mgbe ụfọdụ, ụmụ aka nwere oke jaundice nwere ike na-agwụ ike ma na-eri nri nke ọma.

Ndị na-ahụ maka ahụike ga-eleba anya maka ihe ịrịba ama nke jaundice n'ụlọ ọgwụ. Mgbe nwa amụrụ ọhụrụ laghachi n’ụlọ, ndị ezinụlọ ya ga-ahụkarị jaundice ahụ.

Nwa ọ bụla na-egosi jaundised kwesịrị ịnwe ọkwa bilirubin ozugbo. Enwere ike ime nke a site na nyocha ọbara.

Ọtụtụ ụlọ ọgwụ na-enyocha ogo bilirubin niile na ụmụaka niile n'ihe dị ka elekere 24. Lọọgwụ na-eji nyocha nwere ike ime atụmatụ ọkwa bilirubin naanị site na imetụ akpụkpọ ahụ aka. Ọ dị mkpa ịnwale ule dị elu site na nyocha ọbara.

Ule ndị a ga - eme gụnyere:

• Ọnwụ ọbara zuru ezu
• Ule nwale
• Reticulocyte gụọ

Enwere ike ịchọ nyocha ọzọ maka ụmụ ọhụrụ chọrọ ọgwụgwọ ma ọ bụ ọkwa ha niile bụ bilirubin na-arị elu ngwa ngwa karịa ka a tụrụ anya ya.

Ọgwụgwọ adịghị mkpa ọtụtụ oge.

Mgbe ọgwụgwọ dị mkpa, ụdị ahụ ga-adabere na:

• Ọkwa bilirubin nwa ahụ
• Kedu otu ọkwa ọsọ ọsọ si arị elu
• Ma nwa amụrụ n'oge (ụmụ amụrụ n'oge ka enwere ike ịgwọ ha na ọkwa bilirubin dị ala)
• Afọ ole ka nwata ahụ dị

Nwa ga-achọ ọgwụgwọ ma ọ bụrụ na ọkwa bilirubin dị oke elu ma ọ bụ na-ebili ngwa ngwa.

Nwa ọhụrụ nwere jaundice kwesịrị ịnara ọtụtụ mmiri mmiri ara ehi ma ọ bụ usoro:

• Na-enye nwatakiri ahụ nri ugboro ugboro (ihe ruru ugboro iri na abụọ kwa ụbọchị) iji gbaa ume igba afọ. Ihe enyemaka ndị a na-ewepu bilirubin site na stool. Jụọ onye na-enye gị ọrụ tupu inye nwa ọhụrụ gị usoro ọzọ.
• N'ọnọdụ ndị na-adịghị ahụkebe, nwa ọhụrụ nwere ike ịnata IV ọzọ.

Needfọdụ ụmụ amụrụ ọhụrụ kwesiri ịgwọ ha tupu ha ahapụ ụlọ ọgwụ. Ndị ọzọ nwere ike ịdị mkpa ịlaghachi ụlọ ọgwụ mgbe ha dị ụbọchị ole na ole. Ọgwụgwọ n'ụlọ ọgwụ na-ewekarị ụbọchị 1 ruo ụbọchị 2.

Mgbe ụfọdụ, a na-eji ọkụ na-acha anụnụ anụnụ pụrụ iche eme ihe na ụmụ aka nke ogo ha dị elu nke ukwuu. Ọkụ ndị a na-arụ ọrụ site n’inyere aka imebi bilirubin na akpụkpọ ahụ. A na-akpọ nke a phototherapy.

• A na-etinye nwatakịrị ahụ n'okpuru ọkụ ndị a n'àkwà na-ekpo ọkụ, nke mechiri emechi iji dobe ọnọdụ okpomọkụ mgbe niile.
• Nwa ahụ ga-eyi naanị akwa nhicha na anya anya pụrụ iche iji chebe anya.
• Ara ga-aga n'ihu n'oge phototherapy, ma ọ bụrụ na ọ kwe omume.
• N'ọnọdụ ndị na-adịghị ahụkebe, nwa ahụ nwere ike ịchọ eriri eriri (IV) iji nyefee mmiri mmiri.

Ọ bụrụ na ọkwa bilirubin adịghị oke elu ma ọ bụ na ọ naghị ebili ngwa ngwa, ị nwere ike ịme akwa phototherapy n'ụlọ na akwa mkpuchi fiberoptic, nke nwere obere ọkụ na-enwu gbaa na ya. I nwekwara ike iji akwa nke na-enwu gbaa site na akwa ụra.

• Kwesiri idobe oriọna ọkụ na akpụkpọ nwa gị ma nye nwa gị nri oge ọ bụla 2 ruo 3 awa (10 ruo 12 ugboro n'ụbọchị).
• Otu onye nọọsụ ga-abịa n'ụlọ gị ịkụziri gị otu esi eji akwa ma ọ bụ akwa, ma lelee nwa gị.
• Nọọsụ ahụ ga-alaghachi kwa ụbọchị iji lelee ogo nwa gị, nri, anụ ahụ, na ọkwa bilirubin.
• A ga-agwa gị ka ị gụọ ọnụ ọgụgụ mmiri na mmiri ruru unyi.

N'okwu kachasị njọ nke jaundice, a chọrọ mmịnye mgbanwe. N'ime usoro a, ọbara nwa ọhụrụ na-edochi ya na ọbara ọhụrụ. Inye intravenous immunoglobulin na ụmụ ọhụrụ nwere oke jaundice nwekwara ike ịdị irè n'ibelata ọkwa bilirubin.

Nwa amụrụ ọhụrụ jaundice anaghị emerụ ahụ ọtụtụ oge. Maka ọtụtụ ụmụaka, jaundice ga-aka mma na-enweghị ọgwụgwọ n'ime izu 1 na 2.

Oke bilirubin dị oke elu nwere ike imebi ụbụrụ. A na-akpọ nke a kernicterus. Ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na a na - achọpụta ọnọdụ ahụ tupu ọkwa ọ bụla dị elu nke na ọ ga-ebute nsogbu a. Ọgwụgwọ na-adịkarị irè.

Obere, ma nsogbu siri ike sitere na ọkwa bilirubin dị elu gụnyere:

• Ọrịa ụbụrụ
• Ntị
• Kernicterus, nke bụ ụbụrụ imebi site na ọkwa bilirubin dị oke elu

Amụaka niile kwesịrị ịhụ onye na-eweta ọrụ na ụbọchị 5 nke ndụ iji chọpụta jaundice:

• E kwesịrị ịhụ ụmụ ọhụrụ na-erughi awa 24 n'ụlọ ọgwụ ka ọ dị afọ 72.
• A ga-ahụ ụmụ ọhụrụ a na-ezipụ n’ụlọ n’agbata awa iri abụọ na anọ na iri anọ na asatọ site n’afọ iri isii na isii.
• A ga-ahụ ụmụ ọhụrụ a na-ezipụ n'ụlọ n'agbata elekere 48 na 72 ruo afọ 120.

Jaundice bụ ihe mberede ma ọ bụrụ na nwatakịrị ahụ nwere ahụ ọkụ, ọ ghọọ onye na-enweghị ndepụta, ma ọ bụ na ọ naghị eri nri nke ọma. Jaundice nwere ike ịdị njọ na ụmụ amụrụ ọhụrụ nwere nnukwu nsogbu.

Jaundice abughi ihe ojoo na umu aka amuru na ha enweghi nsogbu ndi ozo. Kpọọ onye na-enye nwa ọhụrụ ahụ ma ọ bụrụ:

• Jaundice siri ike (akpụkpọ ahụ na-acha odo odo)
• Jaundice na-aga n'ihu na-abawanye mgbe nleta nwa amụrụ ọhụrụ, na-anọ karịa izu 2, ma ọ bụ ihe mgbaàmà ndị ọzọ amalite
• Kwụ, karịsịa ọbụ, na-acha odo odo

Soro onye na-enye nwa gị kwurịtara ma ọ bụrụ na ị nwere ajụjụ.

Mụ amụrụ ọhụrụ, ụfọdụ njupụta nke jaundice bụ ihe dị adị ma nwekwaa ike igbochi ya. Enwere ike belata ihe egwu dị na jaundice site na inye ụmụ aka nri ma ọ dịkarịa ala 8 ruo 12 ugboro n'ụbọchị maka ọtụtụ ụbọchị mbụ yana site n'iji nlezianya chọpụta ụmụ ọhụrụ nọ n'ihe egwu kachasị.

A ga-anwale ụmụ nwanyị niile dị ime maka ụdị ọbara na ọgụ ndị na-adịghị ahụkebe. Ọ bụrụ na nne bụ Rh na-adịghị mma, a na-atụ aro ule na-esochi na eriri nwa. Enwere ike ime nke a ma ọ bụrụ na ụdị ọbara nne bụ O positive.

Nlekọta anya nke ụmụ ọhụrụ niile n'oge ụbọchị 5 nke ndụ nwere ike igbochi ọtụtụ nsogbu nke jaundice. Nke a gụnyere:

• Idtụle ihe ize ndụ nke nwa ọhụrụ maka jaundice
• Na-enyocha ọkwa bilirubin na ụbọchị mbụ ma ọ bụ karịa
• Hazi oge dịkarịa ala otu nlele maka izu mbụ nke ndụ maka ụmụ ọhụrụ ndị ezitere n'ụlọ ọgwụ na 72 awa

Jaundice nke nwa amụrụ ọhụrụ; Neonatal hyperbilirubinemia; Bili ọkụ - jaundice; Nwata - akpukpo aru; Nwa amuru ohuru - odo odo

• Nwa ohuru jaundice - ihapu
• Nwa amụrụ ọhụrụ jaundice - ihe ị ga-ajụ dọkịta gị

• Erythroblastosis fetalis - photomicrograph
• Jaundiced nwa ọhụrụ
• Ntughari mgbanwe - usoro
• Nwa jaundice

Cooper JD, Tersak JM. Hematology na oncology. Na: Zitelli, BJ, McIntire SC, Nowalk AJ, eds. Zitelli na Davis 'Atlas nke nyocha umuaka umuaka. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018: isi 12.

Kaplan M, Wong RJ, Burgis JC, Sibley E, Stevenson DK. Neonatal jaundice na ọrịa imeju. Na: Martin RJ, Fanaroff AA, Walsh MC, ụmụ. Fanaroff na Martin's Neonatal-Perinatal Medicine: Ọrịa nke Nwa Fetus na Nwa Ọhụrụ. Nke 11. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi nke 91.

Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM. Nsogbu usoro nri. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 123.

Rozance PJ, Wright CJ. Nwa amadi. Na: Landon MB, Galan HL, Jauniaux ERM, et al, eds. Gabst’s Obstetrics: Mmekọahụ na Nsogbu. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2021: isi 23.