Igbu onwe onye na omume igbu onwe ya

Igbu onwe onye bu igbu mmadu n’onwe ya n’uche. Omume igbu onwe bụ ihe ọ bụla nwere ike ime ka mmadụ nwụọ, dị ka ị takingụ ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ ịkụda ụgbọ ala na ụma.

Igbu onwe onye na omume igbu onwe ya na-emekarị na ndị nwere otu ma ọ bụ karịa n'ime ihe ndị a:

• Ọrịa ụbụrụ
• Nsogbu banyere ụdị mmadụ
• Nsogbu
• Ụ ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ mmanya
• Nsogbu nrụgide post-traumatic (PTSD)
• Ọrịa
• Akụkọ banyere mmekpa ahụ nke mmekọahụ, mmekọahụ, ma ọ bụ nke mmetụta uche
  
• Nsogbu ndụ na-akpata nrụgide, dị ka nnukwu nsogbu ego ma ọ bụ mmekọrịta

Ndị mmadụ na-achọ igbu onwe ha na-achọkarị ịhapụ ọnọdụ nke yiri ka ọ gaghị ekwe omume obibi. Ọtụtụ ndị na-anwa igbu onwe ha na-achọ enyemaka site na:

• Ihere na-eme ndị mmadụ, na-ama ha ikpe, ma ọ bụ na-ebo gị ihe ndị ọzọ
• Na-eche dị ka onye a tara ahụhụ
• Mmetụta nke ịjụ, ọnwụ, ma ọ bụ owu ọmụma

Omume igbu onwe nwere ike ime mgbe enwere ọnọdụ ma ọ bụ ihe omume onye ahụ hụrụ na ọ karịrị akarị, dị ka:

• Ka nká (ndị agadi nwere ọnụ ọgụgụ kasị elu nke igbu onwe ha)
• Ọnwụ nke onye a hụrụ n'anya
• Ụ ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ mmanya
• Mmetụta uche
• Nnukwu ọrịa ma ọ bụ ihe mgbu
• Enweghị ọrụ ma ọ bụ nsogbu ego

Ihe egwu maka igbu onwe nke ndị nọ n'afọ iri na ụma gụnyere:

• Tonweta egbe
• Onye ezinaụlọ nke gbuchara onwe ya
• Akụkọ banyere imerụ onwe ha ahụ na nzube
• Akụkọ banyere eleghara anya ma ọ bụ mmegbu
• Ibi n'ime obodo ebe ntiwapụ nke igbu onwe onye na-eto eto na nso nso a
• Ihunanya nke ima

Ọ bụ ezie na ụmụ nwoke nwere ike ịnwụ karịa ụmụ nwanyị karịa igbu onwe ha, ụmụ nwanyị nwere okpukpu abụọ karịa ịnwa igbu onwe ha.

Ọtụtụ ọnwụnwa igbu onwe anaghị ebute ọnwụ. A na-eme ọtụtụ n'ime mgbalị ndị a n'ụzọ ga-eme ka nnapụta nwee ike. Mgbalị ndị a na-abụkarị mkpu enyemaka.

Fọdụ ndị na-anwa igbu onwe ha n'ụzọ na-agaghị egbu egbu, dị ka nsị ma ọ bụ ịdoụbiga mmanya ókè. Menmụ nwoke na-ahọrọkarị ime ihe ike, dịka ịgbagbu onwe ha. N’ihi nke a, ọnwụ ụmụ nwoke na-achọkarị igbu onwe ha na-akpatakarị ọnwụ.

Ndị ikwu nke ndị na-anwa ma ọ bụ mezue igbu onwe ha na-ata onwe ha ụta ma ọ bụ na-ewe oké iwe. Ha nwere ike ile ọnwụnwa ahụ nke igbu onwe ya anya dị ka ịchọ ọdịmma onwe onye nanị. Agbanyeghị, ndị na-anwa igbu onwe ha na-echekarị na ha na-emere ndị enyi ha na ndị ikwu ha ihe ọma site n'ịchụpụ onwe ha n'ụwa.

Ọtụtụ mgbe, ma ọ bụghị mgbe niile, mmadụ nwere ike igosi ụfọdụ akara na omume tupu ịnwa igbu onwe ya, dị ka:

• Inwe nsogbu itinye uche ma ọ bụ iche echiche nke ọma
• Inye ihe
• Ikwu okwu maka ilapu ma obu mkpa odi "idozi ihe m n'usoro"
• Omume na-agbanwe na mberede, karịsịa ịdị jụụ mgbe oge nchegbu gasịrị
• Ghara inwe mmasị n'ihe omume ndị ha na-emebu na-emebu
• Omume ndị na-ebibi onwe ha, dị ka ị drinkingụbiga mmanya ókè, ị drugsụ ọgwụ ọjọọ, ma ọ bụ ịkwa ahụ ha
• Hapụ ndị enyi ma ọ bụ achọghị ịpụ
• Na mberede inwe nsogbu n'ụlọ akwụkwọ ma ọ bụ ọrụ
• Ikwu okwu banyere onwu ma obu igbu onwe, ma obu ikwu na ha choro imeru aru
• Ikwu okwu banyere inwe olile-anya ma-ọbụ obi amamikpe
• Nginggbanwe ụra ma ọ bụ iri nri
• Hazi ụzọ ha ga-esi gbuo onwe ha (dịka ịzụ egbe ma ọ bụ ọtụtụ mkpụrụ ọgwụ)

Ndị nọ n'ihe ize ndụ nke igbu onwe ha nwere ike ha agaghị achọ ọgwụgwọ maka ọtụtụ ebumnuche, gụnyere:

• Ha kwenyere na ọ dịghị ihe ga-enyere aka
• Ha achoghi agwa onye obula ha nwere nsogbu
• Ha na-eche na ịrịọ maka enyemaka bụ ihe ngosi nke adịghị ike
• Ha amaghị ebe ha ga-aga maka enyemaka
• Ha kwenyere na ndị ha hụrụ n'anya ga-aka mma ma ọ bụrụ na ha anọghị

Mmadụ nwere ike chọọ ọgwụgwọ mberede mgbe ọ nwara igbu onwe ya. Ha nwere ike ịchọ enyemaka mbụ, CPR, ma ọ bụ ọgwụgwọ kpụ ọkụ n'ọnụ karịa.

Ndị mmadụ na-achọ igbu onwe ha nwere ike ịdị mkpa ịnọ n'ụlọ ọgwụ maka ọgwụgwọ yana belata ihe egwu nke ịnwa n'ọdịnihu. Agwọ bụ otu n'ime akụkụ kachasị mkpa nke ọgwụgwọ.

Ekwesịrị ịtụle ma gwọọ nsogbu ọ bụla metụtara ahụike ọgụgụ isi nke nwere ike iduga ọnwụnwa igbu onwe ya. Nke a gụnyere:

• Ọrịa ụbụrụ
• Nsogbu banyere ụdị mmadụ
• Ụ ọgwụ ọjọọ ma ọ bụ mmanya na-aba n'anya
• Nnukwu ịda mba
• Ọrịa
• Nsogbu nrụgide post-traumatic (PTSD)
  

Were nnwale igbu onwe gị na iyi egwu mgbe niile. Ọ bụrụ na gị ma ọ bụ onye ị maara na-eche maka igbu onwe gị, ịnwere ike ịkpọ Lifeline Mgbochi Mgbasa Onwe Onye na 1-800-273-8255 (1-800-273-TALK), ebe ị nwere ike ịnweta nkwado efu na nzuzo kwa oge ma ọ bụ n'abalị.

Kpọọ 911 ma ọ bụ nọmba mberede obodo gị ozugbo ọ bụrụ na onye ị maara gbalịrị igbu onwe ya. K NOTDỌN̄ owo oro ikpọn̄, idem ke ama okokot ọnọ un̄wam.

Ihe dịka otu ụzọ n'ụzọ atọ nke ndị na-anwa igbu onwe ha ga-anwale ọzọ n'ime afọ 1. Ihe dịka 10% nke ndị na-eyi egwu ma ọ bụ na-achọ igbu onwe ha ga-emesị gbuo onwe ha.

Kpọọ onye nlekọta ahụike ozugbo ma ọ bụrụ na gị ma ọ bụ onye ị maara na-eche echiche igbu onwe gị. Onye ahụ chọrọ nlekọta ahụike ọgụgụ isi ozugbo. AKW dismissKWỌ onye ahụ dị ka nanị ịnwa ịdọrọ uche.

Izere ihe ọ alcoholụ alcoholụ na-aba n'anya na ọgwụ ọjọọ (ndị ọzọ na-abụghị ọgwụ edere ede) nwere ike belata ihe ize ndụ nke igbu onwe.

N'ụlọ ndị nwere ụmụaka ma ọ bụ ndị nọ n'afọ iri na ụma:

• Debe ọgwụ ọgwụ niile edere n'elu ma kpọchie.
• Edebela ihe ọ alcoholụ alcoholụ na-aba n'anya n'ụlọ, ma ọ bụ mechie ya.
• Edebela egbe n’ụlọ. Ọ bụrụ na ị debere egbe n'ụlọ, kpọchie ya ma hapụ mgbọ ahụ.

N’ime ndị meworo okenye, nyochaakwu mmetụta nke enweghị olileanya, ịbụ ibu, na ịbụghị nke.

Ọtụtụ ndị mmadụ na-achọ igbu onwe ha na-ekwu maka ya tupu ha anwaa. Mgbe ụfọdụ, nanị ịgwa onye nwere mmasị na onye na-adịghị ekpe ikpe na ha ikpe iji zuo ihe ize ndụ nke igbu onwe ya.

Agbanyeghị, ọ bụrụ na ị bụ enyi, onye otu ezinaụlọ, maọbụ na ọ dị onye ị maara na ị nwere ike ịnwa igbu onwe gị, yabụna anwa ịchịkwa nsogbu ahụ n'onwe gị. Chọọ enyemaka. Ogige mgbochi igbu onwe nwere ọrụ ekwentị "hotline".

Echefula iyi egwu igbu onwe ma ọ bụ nwara igbu onwe gị.

Da mba - igbu onwe; Bipolar - igbu onwe ya

• Da mbà n’obi na ụmụaka
• Ndakpọ mmụọ n'etiti ndị agadi

Ebe nrụọrụ weebụ American Psychiatric Association. Diagnostic na Statistical Manual of Mkpụrụ Ọrịa. Nke 5. Arlington, VA: Akwụkwọ ọgụgụ isi nke American. 2013.

Brendel RW, Brezing CA, Lagomasino IT, Perlis RH, Stern TA. Onye na-egbu onwe ya. Na: Stern TA, Fava M, Wilens TE, Rosenbaum JF, eds. Achlọ Ọgwụ General Massachusetts Comprehensive Clinical Psychiatry. Nke abụọ ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 53.

DeMaso DR, Walter HJ. Igbu onwe ya na ịnwa igbu onwe ya. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum, NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 40.