Ọrịa ụbụrụ

Ọrịa ụbụrụ bụ otu akụkụ nke nsogbu nwere ike ịgụnye ụbụrụ, nke na-emetụta ọrụ sistemụ ụjọ, dịka ịgagharị, mmụta, ịnụ ihe, ịhụ ụzọ, na iche echiche.

E nwere ụdị ọnya ụbụrụ dị iche iche dị iche iche, gụnyere spastic, dyskinetic, ataxic, hypotonic, na agwakọta.

Ọrịa ụbụrụ na-akpata mmerụ ma ọ bụ ụbụrụ na-adịghị mma nke ụbụrụ. Ọtụtụ n'ime nsogbu ndị a na-eme ka nwa ọhụrụ na-eto n'afọ. Ma ha nwere ike ime n'oge ọ bụla n'ime afọ 2 mbụ nke ndụ, ebe ụbụrụ nwa ahụ ka na-etolite.

N’ebe ụfọdụ ndị mmadụ na-arịa ọrịa ụbụrụ, akụkụ ụbụrụ na-emerụ ahụ n’ihi obere ikuku oxygen (hypoxia) na mpaghara ndị ahụ. Amabeghị ihe kpatara nke a.

Infmụaka akabeghị aka nwere ntakịrị ihe egwu nke ịrịa ọrịa ụbụrụ. Ọrịa ụbụrụ nwekwara ike ime n’oge ị ka dị obere n’ihi ọtụtụ ọnọdụ, gụnyere:

• Ọbara ọgbụgba na ụbụrụ
• Ọrịa ụbụrụ (encephalitis, meningitis, ọrịa herpes simplex)
• Isi mmerụ
• Ọrịa na nne n'oge ime ime (rubella)
• Jaundice a na-agwọghị
• Ọrịa ụbụrụ n'oge usoro ịmụ nwa

N'ọnọdụ ụfọdụ, anaghị achọpụta ihe kpatara ọrịa ụbụrụ na-akpata nsogbu.

Mgbaàmà nke ọrịa mkpọnwụ nke ụbụrụ nwere ike ịdị ezigbo iche n’etiti ndị nwere otu nsogbu a. Mgbaàmà nwere ike:

• Bụrụ onye dị nwayọ ma ọ bụ sie ezigbo ike
• Naanị tinye otu akụkụ nke ahụ ma ọ bụ akụkụ abụọ
• Gosiputa ya ma obu aka ma obu ukwu, ma obu tinye aka na ukwu gi

A na-ahụkarị ihe mgbaàmà tupu nwatakịrị eruo afọ 2. Mgbe ụfọdụ mgbaàmà na-ebido n’oge ọnwa atọ. Ndị nne na nna nwere ike ịchọpụta na nwa ha na-egbu oge iru ntozu oke dị ka ịnọdụ ala, ịgbagharị, na-awagharị, ma ọ bụ ije ije.

E nwere ọtụtụ ọnya ụbụrụ dị iche iche. Fọdụ ndị nwere ihe mgbaàmà agwakọta.

Ọrịa ụbụrụ a na-akpọ spastic bụ ụdị nke a na-ahụkarị. Mgbaàmà gụnyere:

• Mkpụrụ ahụ siri ike ma ghara ịgbatị. Ha nwere ike sie ike karịa ka oge na-aga.
• Norzọ na - adịghị mma (gait) - ogwe aka agbadoro n'akụkụ, ikpere gafere ma ọ bụ metụ, ụkwụ na - eme mmegharị "mkpa", jee ije na mkpịsị ụkwụ.
• Mkpịsị aka siri ike ma ghara imeghe ụzọ niile (akpọrọ nkwekọrịta).
• Adịghị ike ma ọ bụ enweghị mmegharị ahụ na otu akwara (ahumkponwu).
• Mgbaàmà nwere ike imetụta otu ogwe aka ma ọ bụ ụkwụ, otu akụkụ ahụ, ụkwụ abụọ, ma ọ bụ ogwe aka na ụkwụ.

Ihe mgbaàmà ndị a nwere ike ịpụta n'ụdị ọrịa ụbụrụ ndị ọzọ:

• Mmegharị na-adịghị mma (ntụgharị, ịgbagharị, ma ọ bụ ịkpa ike) aka, ụkwụ, aka, ma ọ bụ ụkwụ mgbe ị mụ anya, nke na-akawanye njọ n'oge oge nrụgide
• Ịma jijiji
• Ikwesighi ije ije
• Loss nke nhazi
• Ahụ ike floppy, ọkachasị na izu ike, na nkwonkwo na-agagharị nke ukwuu

Ndị ọzọ ụbụrụ na ụjọ usoro mgbaàmà nwere ike ịgụnye:

• Nkwarụ mmụta bụ ihe zuru ebe niile, mana ọgụgụ isi nwere ike bụrụ ihe nkịtị
• Nsogbu okwu (dysarthria)
• Ntị ma ọ bụ nsogbu ọhụụ
• Ọdịdọ
• Mgbu, karịsịa na ndị okenye, nke nwere ike isiri ike ijikwa

Nri na mgbaze mgbaze:

• Nsogbu ịmị ara ma ọ bụ inye ụmụ aka nri, ma ọ bụ ịta ụta na ilo ihe na ụmụaka toro eto na ndị okenye
• Akpịrị ma ọ bụ afọ ntachi

Mgbaàmà ndị ọzọ:

• Mụbara drooling
• Jiri nwayọ karịa uto nkịtị
• Ume iku ume
• Urinary ekweghị

Onye nlekọta ahụike ga-eme nyocha nyocha ọhụụ. N’ime ndị agadi, inyocha ihe ọmụma dị mkpa.

Enwere ike ịme ule ndị ọzọ dị ka ọ dị mkpa, ọtụtụ mgbe iji wepụ ọrịa ndị ọzọ:

• Nyocha ọbara
• CT scan nke isi
• Electroencephalogram (EEG)
• Inyocha ihuenyo
• MRI nke isi
• Nnwale ọhụụ

Ugwọ adịghị n’arụ ahụ. Ebumnuche nke ọgwụgwọ bụ inyere onye ahụ aka ịnọrọ onwe ya dịka o kwere mee.

Ọgwụgwọ chọrọ otu ụzọ, gụnyere:

• Isi dọkịta na-elekọta
• Dentist (ezé ego-acha ọkụ na-atụ aro ihe ọ bụla 6 ọnwa)
• Onye na-elekọta mmadụ
• Ndị nọọsụ
• Ndị ọkachamara n’ọrụ, n’anụ ahụ, na okwu ọnụ
• Ndị ọkachamara ndị ọzọ, gụnyere dibia na-agwọ ọrịa, dibịa mgbake, pulmonologist, na gastroenterologist

Ọgwụgwọ dabere na mgbaàmà nke onye ahụ na mkpa igbochi nsogbu.

Nlekọta onwe na nlekọta ụlọ gụnyere:

• Inweta nri na nri zuru oke
• Idobe ulo
• Ime omume ndị ndị na-enye ọrụ kwadoro
• Na-eme nlekọta afọ kwesịrị ekwesị (ihe ntanetị, mmiri, eriri, laxatives, omume eriri afọ mgbe niile)
• Chebe nkwonkwo site na mmerụ ahụ

Istinye nwatakịrị ahụ n'ụlọ akwụkwọ oge niile akwadoro belụsọ ma nkwarụ anụ ahụ ma ọ bụ mmepe ọgụgụ isi na-eme ka nke a ghara ikwe omume. Ọpụrụiche ma ọ bụ ịga ụlọ akwụkwọ pụrụ inye aka.

Ndị na-esonụ nwere ike inye aka na nkwukọrịta na mmụta:

• Iko
• Ihe na-enyere mmadụ aka ịnụ ihe
• Akwara na ọkpụkpụ nkwado
• Ihe na-enyere mmadụ aka ịga ije
• Oche nkwagharị

Usoro ọgwụgwọ anụ ahụ, ọgwụgwọ ọrụ, enyemaka orthopedic, ma ọ bụ ọgwụgwọ ndị ọzọ nwekwara ike ịdị mkpa iji nyere aka na ọrụ na nlekọta kwa ụbọchị.

Ọgwụ nwere ike ịgụnye:

• Anticonvulsants iji gbochie ma ọ bụ belata oge ijide
• Nsí botulinum iji nyere aka na spasticity na drooling
• Akwara na-ezu ike iji belata ịma jijiji na spasticity

Gerywa ahụ nwere ike ịdị mkpa n'ọnọdụ ụfọdụ iji:

• Jikwaa ngwa ngwa gastroesophageal
• Bee ụfọdụ irighiri akwara site na ọkpụkpụ azụ iji nyere aka na mgbu na spasticity
• Debe akpa nri
• Hapụ nkwekọrịta nkwekọrịta

Nsogbu na ike ọgwụgwụ n’etiti ndị nne na nna na ndị ọzọ na-elekọta ndị nwere nsogbu ụbụrụ. Chọọ nkwado na ozi ndị ọzọ sitere na ụlọ ọrụ ndị ọkachamara n'ọrịa ụbụrụ.

Ọrịa ụbụrụ bụ ọrịa na-adịte ndụ aka. Enwere ike ịchọ nlekọta ogologo oge. Nsogbu a anaghị emetụta ogologo ndụ mmadụ tụrụ anya ya. Ọnụ ọgụgụ nke nkwarụ dịgasị iche iche.

Ọtụtụ ndị toro eto nwere ike ibi n'obodo ahụ, ma ọ bụ na-enweghị onwe ha ma ọ bụ nwee ọkwa enyemaka dị iche iche.

Ọrịa ụbụrụ nwere ike ibute nsogbu ahụike ndị a:

• Ọkpụkpụ thinning (osteoporosis)
• Imechi eriri afọ
• Ntughari hip na ogbu na nkwonkwo na nkwonkwo úkwù
• Mmerụ sitere na ọdịda
• Nrụgide nrụgide
• Nkwekọrịta nkwekọrịta
• Ọrịa na-eju anya site na ọkọ
• Ihe oriri na-edozi ahụ
• Mbelata nkwurịta okwu (mgbe ụfọdụ)
• Belata ọgụgụ isi (mgbe ụfọdụ)
• Scoliosis
• Ọdụdọ (ihe dị ka ọkara nke ndị mmadụ na-arịa ọrịa ụbụrụ)
• Ihere ọha

Kpọọ onye na-ahụ maka ọrụ gị ma ọ bụrụ na mgbaàmà nke ọrịa ụbụrụ na-etolite, ọkachasị ma ọ bụrụ na ịmara na mmerụ ahụ mere n'oge ọmụmụ ma ọ bụ nwata.

Inweta nlekọta ahụike nke ọma tupu ị mụọ nwa nwere ike belata ihe egwu maka ụfọdụ ihe na-akpata obere ọrịa ụbụrụ. N'ọtụtụ ọnọdụ, a gaghị egbochi mmerụ ahụ na-akpata nsogbu ahụ.

Ndị nne dị ime nwere ọnọdụ ahụike ụfọdụ nwere ike ọ dị mkpa ka a gbasoo ha n'ụlọ ọgwụ ịmụ nwa dị oke egwu.

Ahụ mkpọnwụ; Paralysis - spastic; Ọkpụkpụ Spastic; Ọkpụkpụ Spastic; Spastic quadriplegia

• Nri oriri na - edozi - nwata - nsogbu nsogbu
• Gastrostomy nri tube - bolus
• Jejunostomy nri tube

• Usoro nhụjuanya nke etiti na usoro ụjọ nke elu

Greenberg JM, Haberman B, Narendran V, Nathan AT, Schibler K. Ọrịa Neonatal nke prenatal na perinatal. Na: Resnik R, Lockwood CJ, Moore TR, Greene MF, Copel JA, Silver RM, eds. Nkà Mmụta Nne na Nwa nke Creasy na Resnik: Prinkpụrụ na Omume. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 73.

Johnston MV. Encephalopathies. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 616.

Nass R, Sidhu R, Ross G. Autism na nkwarụ mmepe ndị ọzọ. Na: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. Ọkpụkpụ Bradley na Clinical Practice. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 90.

Oskoui M, Shevell MI, Swaiman KF. Ọrịa ụbụrụ. Na: Swaiman KF, Ashwal S, Ferriero DM, et al, eds. Swaiman’s Pediatric Neurology: cikpụrụ na Omume. Nke isii. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi nke 97.

Verschuren O, Peterson MD, Balemans AC, Hurvitz EA. Mmega ahụ na mmega ahụ iji kwado ndị nwere nsogbu ụbụrụ. Nwa Med Nwa Neurol. 2016; 58 (8): 798-808. PMID: 26853808 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26853808.