Ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka

Ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka (JIA) bụ okwu ejiri kọwaa otu ọgba aghara ụmụaka gụnyere ọrịa ogbu na nkwonkwo. Ha bụ ọrịa na-adịte aka (na-adịghị ala ala) nke na-akpata mgbu na nkwonkwo nkwonkwo. Aha ndị na-akọwa ụdị ọnọdụ a agbanweela kemgbe ọtụtụ iri afọ gara aga ka a na-amatakwu banyere ọnọdụ ahụ.

Amaghị ihe kpatara JIA. Echere na ọ bụ ọrịa autoimmune. Nke a pụtara na ahụ na-awakpo ma na-ebibi anụ ahụ dị mma n'amaghị ama.

JIA na-amalitekarị tupu ọ dị afọ 16. Mgbaàmà nwere ike ịmalite mgbe ọnwa isii dị.

Leaguetù International Association of Associations for Rheumatology (ILAR) atụpụtala ụzọ a na-achịkọta ụdị ọrịa ogbu na nkwonkwo nke ụmụaka:

• Nhazi usoro nke JIA. Gụnyere nkwonkwo ọzịza ma ọ bụ ihe mgbu, ahụ ọkụ, na ọkụ ọkụ. Ọ bụ obere ụdị a na-ahụkarị mana ọ nwere ike bụrụ nke kacha njọ. O yiri ka ọ dị iche karịa ụdị JIA ndị ọzọ ma yie ka okenye okenye na-amalite.
• Polyarthritis. Gụnyere ọtụtụ nkwonkwo. Dị JIA a nwere ike ghọọ ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo. Ọ nwere ike ịgụnye 5 ukwu ma ọ bụ karịa ukwu na obere nkwonkwo ụkwụ na ogwe aka, yana agba na olu. Rheumatoid ihe nwere ike ịdị.
• Oligoarthritis (na-adịgide adịgide ma gbatịkwuo). Gbasara nkwonkwo 1 ruo 4, ọtụtụ nkwojiaka, ma ọ bụ ikpere. Ọ na-emetụtakwa anya.
• Ọrịa ogbu na nkwonkwo nke Enthesitis. Yiri spondyloarthritis na ndị okenye ma na-agụnye njikọta sacroiliac.
• Ọrịa ogbu na nkwonkwo Psoriatic. Achọpụtara na ụmụaka nwere ọrịa ogbu na nkwonkwo na psoriasis ma ọ bụ ọrịa ntu, ma ọ bụ nwee ezigbo onye ezinụlọ ya na psoriasis.

Mgbaàmà nke JIA nwere ike ịgụnye:

• Fụrụ akpụ, acha ọbara ọbara, ma ọ bụ nkwonkwo ọkụ
• Pingmebi ma ọ bụ nsogbu iji ụkwụ
• Na mberede nnukwu ahụ ọkụ, nke nwere ike ịlaghachi
• Rash (na akpati na nsọtụ) nke na-abịa ma na-ekpo ọkụ
• Ike, mgbu, na mmachi mmegharị nke nkwonkwo
• Obere ihe mgbu nke na-anaghị agabiga
• Ahụ mgbaàmà nke anụ ahụ dịka akpụkpọ anụ, lymph gland fụrụ akpụ, na ọdịdị ọrịa

JIA nwekwara ike ịkpata nsogbu anya a na-akpọ uveitis, iridocyclitis, ma ọ bụ iritis. Enwere ike enweghi mgbaàmà ọ bụla. Mgbe mgbaàmà anya anya na-eme, ha nwere ike ịgụnye:

• Anya uhie
• Anya mgbu, nke nwere ike ịka njọ mgbe ị na-ele anya na ìhè (photophobia)
• Ọhụụ gbanwere

Nnwale ahụ pụrụ igosi nza aza, nkwonkwo ọkụ, na nro nke dị nro nke na-afụ ụfụ ịmegharị. Nwatakịrị ahụ nwere ike iwe ọkụ. Ihe ịrịba ama ndị ọzọ gụnyere:

• Imeju aza
• Ọkpụkpụ aza
• Ọrịa lymph fụrụ akpụ

Ule ọbara nwere ike ịgụnye:

• Rheumatoid ihe
• Erythrocyte sedimentation ọnụego (ESR)
• Ihe mgbochi antiinuclear (ANA)
• Ọnụọgụ ọbara zuru ezu (CBC)
• HLA-B27

Ihe nyocha ọbara ọ bụla ma ọ bụ ihe niile nwere ike ịbụ ihe nkịtị na ụmụaka nwere JIA.

Onye na-ahụ maka ahụike nwere ike itinye obere agịga n'ime nkwonkwo aza iji wepụ mmiri mmiri. Nke a nwere ike inyere aka chọpụta ihe kpatara ọrịa ogbu na nkwonkwo. O nwekwara ike inye aka belata ihe mgbu. Onye na-enye gị nwere ike ịgbanye steroid n'ime nkwonkwo iji nyere aka belata ọzịza.

Nyocha ndị ọzọ enwere ike ịme gụnyere:

• X-ray nke nkwonkwo
• Nyocha ọkpụkpụ
• X-ray nke obi
• ECG
• Onye na-ahụ maka ọgwụ anya na - enyocha anya mgbe niile - Ekwesịrị ime nke a ọbụlagodi na enweghi akara anya.

Ọgwụ ndị na-adịghị egbochi ọgwụ ọjọọ (NSAIDs) dị ka ibuprofen ma ọ bụ naproxen nwere ike zuru ezu iji chịkwaa mgbaàmà mgbe ọ bụ naanị obere ọnụ nke nkwonkwo aka.

A pụrụ iji corticosteroids mee ihe maka iwe ọkụ ka njọ iji nyere aka ịchịkwa mgbaàmà. N'ihi nsí ha, a ga-ezere ụmụaka ndị a ogologo oge iji ọgwụ ndị a eme ihe.

Childrenmụaka ndị nwere ọrịa ogbu na nkwonkwo n'ọtụtụ nkwonkwo, ma ọ bụ ndị nwere ahụ ọkụ, ọkụ ọkụ, na gland fụrụ akpụ nwere ike ịchọ ọgwụ ndị ọzọ. Ndị a na-akpọ ọgwụ antirheumatic na-agbanwe ọrịa (DMARDs). Ha nwere ike inye aka belata ọzịza na nkwonkwo ma ọ bụ ahụ. DMARD gụnyere:

• Methotrexate
• Ọgwụ ndị na-agwọ ọrịa, dị ka etanercept (Enbrel), infliximab (Remicade), na ọgwụ ndị yiri ya

Childrenmụaka nwere JIA systemic nwere ike ịchọ ndị na - egbochi usoro ihe ọmụmụ IL-1 ma ọ bụ IL-6 dịka anakinra ma ọ bụ tocilizumab.

Childrenmụaka nwere JIA kwesịrị ịdị gara gara.

Mmega ahụ ga - enyere aka mee ka uru ahụ ha na nkwonkwo ha sie ike.

• Ije ije, ịnyịnya ígwè, na igwu mmiri pụrụ ịbụ ihe omume dị mma.
• Shouldmụaka kwesịrị ịmụta ijikere tupu ha emega ahụ.
• Gwa dọkịta ma ọ bụ onye na-agwọ ọrịa ahụ banyere omume ị ga-eme mgbe nwa gị na-enwe ihe mgbu.

Childrenmụaka ndị nwere mwute ma ọ bụ iwe banyere ọrịa ogbu na nkwonkwo ha nwere ike ịchọ nkwado ọzọ.

Fọdụ ụmụaka nwere JIA nwere ike chọọ ịwa ahụ, gụnyere mgbatị ndị ọzọ.

Withmụaka nwere naanị nkwonkwo ole na ole metụtara nwere ike ọ gaghị enwe mgbaàmà ọ bụla ruo ogologo oge.

N'ọtụtụ ụmụaka, ọrịa ahụ ga-abụ nke na-anaghị arụ ọrụ ma na-ebute obere mmebi nkwonkwo.

Ogo nke ọrịa na-adabere na ọnụ ọgụgụ nke nkwonkwo emetụta. O yikarịrị ka ihe mgbaàmà ọ ga-apụ na ọnọdụ ndị a. Childrenmụaka a na-enwekarị ihe mgbu (na-adịghị ala ala), nkwarụ, na nsogbu n'ụlọ akwụkwọ. Childrenfọdụ ụmụaka nwere ike ịga n'ihu na-arịa ọrịa ogbu na nkwonkwo mgbe ha toro.

Nsogbu nwere ike ịgụnye:

• Iyipu ma ọ bụ mbibi nke nkwonkwo (nwere ike ime na ndị mmadụ nwere JIA siri ike karị)
• Ngwa ngwa ngwa
• Aka na aka n’etughi aka
• Ọnwụ nke ọhụụ ma ọ bụ ọhụụ na-ebelata site na uveitis na-adịghị ala ala (nsogbu a nwere ike ịdị njọ, ọbụlagodi mgbe ọrịa ogbu na nkwonkwo ahụ adịchaghị njọ)
• Anaemia
• Ellingza gburugburu obi (pericarditis)
• Mgbu ogologo oge (na-adịghị ala ala), ịga ụlọ akwụkwọ adịghị mma
• Ọrịa na-arụ ọrụ na Macrophage, ọrịa siri ike nke nwere ike ịmalite na usoro JIA

Kpọọ onye na-eweta gị ma ọ bụrụ:

• Gị, ma ọ bụ nwa gị, na-ahụ ihe mgbaàmà nke JIA
• Mgbaàmà na-akawanye njọ ma ọ bụ anaghị emeziwanye na ọgwụgwọ
• Mgbaàmà ọhụrụ na-etolite

Enweghị mgbochi mgbochi mara maka JIA.

Ọrịa ogbu na nkwonkwo nke ndị na-eto eto (JRA); Ojejoje ekfu anụ iya; N'agbanyeghị ọrịa; Ọrịa spondyloarthritis

Beukelman T, Nigrovic PA. Ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka: echiche nke oge ya? J Rheumatol. 2019; 46 (2): 124-126. PMID: 30710000 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30710000.

Nordal EB, Rygg M, Fasth A. Nlekọta ahụike nke ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka. Na: Hochberg MC, Gravallese EM, Silman AJ, Smolen JS, Weinblatt ME, Weisman MH, eds. Rheumatology. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2019: isi 107.

Ombrello MJ, Arthur VL, Remmers EF, et al.Mkpụrụ ndụ ihe nketa na-ama ọdịiche dị n'etiti ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka na ụdị ndị ọzọ nke ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka: ọgwụgwọ na ọgwụgwọ. Ann Rheum Dis. Ọrịa. 2017; 76 (5): 906-913. PMID: 27927641 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27927641.

Ringold S, Weiss PF, Beukelman T, et al. Nwelite 2013 nke 2011 American College of Rheumatology na-atụ aro maka ọgwụgwọ nke ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka: nkwanye maka ọgwụgwọ ahụike nke ụmụaka nwere ọrịa ogbu na nkwonkwo na-arịa ọrịa na-arịa ọrịa na-arịa ọrịa ogbu na nkwonkwo na-egosi n'etiti ụmụaka na-anata ọgwụ ndị na-ahụ maka ọgwụ. Ọrịa ogbu ogbu na nkwonkwo. Ọrịa. 2013; 65 (10): 2499-2512. PMID: 24092554 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24092554.

Schulert GS, Minoia F, Bohnsack J, et al. Mgbakwunye Mmetụta nke usoro ọgwụgwọ ọrịa na ahụike na ụlọ nyocha nke ọrịa ọrịa macrophage na-emetụta ọrịa ogbu na nkwonkwo na-eto eto. Ogbu na nkwonkwo na-elekọta Res (Hoboken). 2018; 70 (3): 409-419. PMID: 28499329 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28499329.

Ter Haar NM, van Dijkhuizen EHP, Swart JF, et al. Ọgwụgwọ iji nwaa iji recombinant interleukin-1 onye nnata ihe nnabata dị ka usoro mbụ nke monotherapy na usoro izizi ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka: nsonaazụ sitere na ọmụmụ ihe afọ ise. Ogbu na nkwonkwo Rheumatol. 2019; 71 (7): 1163-1173. PMID: 30848528 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30848528.

Wu EY, Rabinovich OA. Ọrịa ogbu na nkwonkwo ụmụaka. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Schor NF, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 180.