Ọgba aghara

Nsogbu nhụjuanya ụbụrụ bụ ụdị nsogbu aghara ụda. Nsogbu ụda okwu bụ enweghị ike ịpụta ụda nke okwu. Nsogbu ụda okwu na-agụnye nsogbu nkwonkwo nkwonkwo, nkwarụ, na nsogbu olu.

Mụaka ndị nwere nsogbu ụda okwu anaghị eji ụfọdụ ma ọ bụ ụda okwu niile wee mepụta okwu dịka a tụrụ anya maka nwata nọ n'afọ ndụ ha.

Nsogbu a na-abụkarị ụmụ nwoke.

Ihe kpatara nsogbu phonological na ụmụaka bụ mgbe a na-amaghị. Ọ pụrụ ịbụ na ndị ikwu anyị enweburu nsogbu ikwu okwu na asụsụ.

Na nwatakịrị na-etolite usoro ikwu okwu nkịtị:

• Mgbe ọ dị afọ 3, ọ dịkarịa ala otu ọkara nke ihe nwatakịrị na-ekwu kwesịrị ịghọta na onye ọ na-amaghị.
• Nwa ahụ kwesịrị ịme ọtụtụ ụda n'ụzọ ziri ezi site na afọ 4 ma ọ bụ 5, belụsọ obere ụda dịka l, s, r, v, z, Nkeji 22, sh, na Nke.
• Soundsda siri ike nwere ike ọ gaghị abụ ihe zuru oke ruo afọ 7 ma ọ bụ 8.

Ọ bụ ihe dị otú o kwesịrị ụmụaka na-emehie ihe mgbe ha na-asụ asụsụ ha.

Childrenmụaka ndị ọgba aghara na-aga n'ihu na-eji usoro okwu ezighi ezi agafe afọ ha kwesịrị ịkwụsị iji ya.

Iwu ma ọ bụ usoro okwu na-ezighi ezi gụnyere ịhapụ ụda mbụ ma ọ bụ nke ikpeazụ nke okwu ọ bụla ma ọ bụ dochie ụfọdụ ụda maka ndị ọzọ.

Childrenmụaka nwere ike ịhapụ ụda n’agbanyeghi na ha nwere ike ịkpọ otu ụda olu mgbe ọ pụtara n ’okwu ndị ọzọ ma ọ bụ na mkpụrụ okwu na-enweghị isi. Iji maa atụ, nwatakịrị nke dara ụda ikpeazụ nwere ike ịsị "boo" maka "akwụkwọ" na "pi" maka "ezì", mana o nwere ike ọ gaghị enwe nsogbu ịsị mkpụrụ okwu dịka "igodo" ma ọ bụ "go".

Njehie ndị a nwere ike ime ka o siere ndị ọzọ ike ịghọta nwa ahụ. Naanị ndị òtù ezinụlọ nwere ike ịghọta nwa nwatakịrị na-enwe nsogbu nkwarụ ụda ka njọ.

Ọkammụta asụsụ na-asụ asụsụ nwere ike ịchọpụta ọrịa na-enye ụda olu. Ha nwere ike ịjụ nwatakịrị ahụ ka o kwuo ụfọdụ okwu wee jiri ule dị ka Arizona-4 (Arizona Articulation and Phonology Scale, 4th revision).

Ekwesiri inyocha umuaka iji nyere aka wepu nsogbu ndi enweghi ihe jikotara ya na nsogbu igwe. Ndị a gụnyere:

• Nsogbu akpịrị (dị ka nkwarụ ọgụgụ isi)
• Nrụrụ ntị
• Ọnọdụ Neurology (dị ka ọrịa ụbụrụ)
• Nsogbu anụ ahụ (dị ka ikpo okwu)

Onye nlekọta ahụike kwesiri ịjụ ajụjụ, dị ka a na-asụ ihe karịrị otu asụsụ ma ọ bụ otu olu n'ụlọ.

Formsdị ụdị nke nsogbu a nwere ike ịpụ onwe ha site na afọ 6.

Usoro ọgwụgwọ okwu nwere ike inyere mgbaàmà ndị siri ike karị ma ọ bụ nsogbu nsogbu okwu na-adịghị mma. Usoro ọgwụgwọ nwere ike inyere nwa ahụ aka ịmepụta ụda. Dịka ọmụmaatụ, onye na-agwọ ọrịa nwere ike igosi ebe ị ga-etinye ire ma ọ bụ otu esi emepụta egbugbere ọnụ mgbe ọ na-eme ụda.

Ihe ga-esi na ya pụta bụ afọ ole ọrịa bidoro na etu o siri sie ike. Ọtụtụ ụmụaka ga-aga n’ihu ịzụlite okwu dịkarịsịrị mfe.

N'ọnọdụ ndị siri ike, nwatakịrị ahụ nwere ike ịnwe nsogbu ịghọta ọbụna ndị ezinụlọ ya. N’ụdị ndị na-adịchaghị mma, ndị na-abụghị ndị ezinụlọ ha nwere ike ghara ịghọta ya. Nsogbu mmekọrịta mmadụ na agụmakwụkwọ (nsogbu ịgụ akwụkwọ ma ọ bụ ide ihe) nwere ike ịpụta dị ka nsonaazụ.

Kpọọ onye na-ahụ maka ọrụ gị ma ọ bụrụ na nwa gị bụ:

• O siri ike ịghọta site na afọ 4
• Enweghi ike ịme ụda ụfọdụ site na afọ 6
• Leahapụ, ịgbanwe, ma ọ bụ dochie uda ụfọdụ mgbe ọ dị afọ asaa
• Inwe nsogbu ikwu okwu nke na-akpata ihere

Ọrịa phonological na-eto eto; Nsogbu ụda okwu; Nsogbu okwu - ụda olu

Carter RG, Feigelman S. Afọ ụlọ akwụkwọ ọta akara. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 24.

Kelly DP, Natale MJ. Neurodevelopmental na ọrụ ndị isi na adịghị arụ ọrụ. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 48.

Simms MD. Asụsụ na nsogbu nkwukọrịta. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 52.

Trauner DA, Nass RD. Nsogbu asụsụ mmepe. Na: Swaiman KF, Ashwal S, Ferriero DM, et al, eds. Swaiman’s Pediatric Neurology: cikpụrụ na Omume. Nke isii. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: isi 53.