Ọrịa Autism

Ọrịa Autism (ASD) bụ nsogbu mmepe. Ọ na-apụtakarị na afọ 3 mbụ nke ndụ. ASD na-emetụta ikike ụbụrụ iji zụlite mmekọrịta mmekọrịta na mmekọrịta mmekọrịta.

A maghị ezigbo ihe kpatara ASD. O yikarịrị ka ọtụtụ ihe na-eduga na ASD. Nnyocha na-egosi na mkpụrụ ndụ ihe nketa nwere ike itinye aka, ebe ọ bụ na ASD na-agba ọsọ n'ezinụlọ ụfọdụ. Ọgwụ ụfọdụ anara n'oge afọ ime nwekwara ike ibute ASD n'ime nwatakịrị ahụ.

A na-enyo enyo ihe ndị ọzọ, mana egosighi ya. Fọdụ ndị sayensị kweere na o nwere ike ịbụ na o mebiri akụkụ ụbụrụ a na-akpọ amygdala. Ndị ọzọ na-ele anya ma nje nwere ike ịkpalite mgbaàmà.

Fọdụ ndị nne na nna anụla na ọgwụ mgbochi nwere ike ibute ọrịa ASD. Mana ọmụmụ ahụbeghị njikọ dị n'etiti ọgwụ mgbochi na ASD. Ndị ọkachamara ahụike niile na ndị gọọmentị na-ekwu na enweghị njikọ dị n'etiti ọgwụ mgbochi na ASD.

Mmụba nke ụmụaka nwere ASD nwere ike ịbụ n'ihi nchoputa ka mma yana nkọwa ọhụụ nke ASD. Autism ụdịdị dị iche iche ugbu a na-agụnye syndromes na mbụ na-ahuta ka iche iche nsogbu:

• Nsogbu Autistic
• Ọrịa Asperger
• Nsogbu umuaka umuaka
• Nsogbu mmepe nke zuru ebe niile

Imirikiti ndị nne na nna nke ụmụaka ASD na-enyo enyo na ihe dị njọ site n'oge nwatakịrị ahụ dị ọnwa 18. Childrenmụaka nwere ASD na-enwekarị nsogbu:

• Di ka egwu
• Mmekọrịta mmekọrịta
• Nkwurịta okwu ọnụ na nke na-enweghị isi

Fọdụ ụmụaka dị ka ihe dị mma tupu ha eruo afọ 1 ma ọ bụ 2. Ha na-atụfu na mberede asụsụ ma ọ bụ mmekọrịta mmekọrịta mmadụ na ibe ya.

Mgbaàmà nwere ike ịdị iche site na oke ruo oke.

Onye nwere autism nwere ike:

• Kpachara anya na anya, ịnụ ihe, imetụ aka, ịnụ isi, ma ọ bụ detụ ire (dịka ọmụmaatụ, ha na-ajụ iyi akwa "itching" ma nwee iwe ma ọ bụrụ na a manyere ha iyi uwe ahụ)
• Na-ewe iwe nke ukwuu mgbe a gbanwere usoro ihe omume
• Tinyegharịa mmegharị ahụ ugboro ugboro
• Na-etinye ihe na-adịkarị iche

Nsogbu nkwukọrịta nwere ike ịgụnye:

• Enweghị ike ịmalite ma ọ bụ jigide mkparịta ụka
• Na-eji mmegharị ahụ kama iji okwu ọnụ
• Na-emepe asụsụ nwayọ nwayọ ma ọ bụ na enweghị
• Adịghị edozi anya ile ihe ndị ọzọ na-ele anya
• Adighi atule onwe ya uzo di nma (ima atu, si "ichoro mmiri" mgbe nwatakiri putara "Achorom mmiri")
• Adighi egosi ihe ndi ozo (nke aputara na mbu ọnwa iri na ano nke ndu)
• Na-ekwughachi okwu ma ọ bụ amaokwu ụfọdụ n’isi, dị ka azụmahịa

Mmekọrịta mmekọrịta:

• Anaghi eme enyi
• Anaghị akpọ egwuregwu mmekọrịta
• Napụrụ
• Nwere ike ịzaghachi na anya ma ọ bụ ịmụmụ ọnụ ọchị, ma ọ bụ nwere ike izere ịkpọ anya
• Nwere ike were ndị ọzọ
• Na-ahọrọ ịnọrọ naanị gị na ndị ọzọ
• Enweghị ike igosi ọmịiko

Nzaghachi nye ihe omuma:

• Anaghị ama jijiji n’olu dara ụda
• Nwere ikike ịhụ ụzọ, ịnụ ihe, aka, ịnụ isi, ma ọ bụ nke uto nke ukwuu
• Nwere ike ịchọta ụda nkịtị na-egbu mgbu ma jide aka ha na ntị
• Nwere ike ịdọrọ na kọntaktị anụ ahụ n'ihi na ọ na-akpali akpali ma ọ bụ na-agwụ ike
• Igwe na-acha rubs, ọnụ ma ọ bụ na-egbu ihe
• Nwere ike ịnwe nzaghachi dị oke elu ma ọ bụ dị ala

Kpọọ:

• Adịghị e imitateomi omume nke ndị ọzọ
• Na-ahọrọ egwuregwu naanị ya ma ọ bụ egwuregwu
• Na-egosiputa obere egwuregwu ma ọ bụ n'echeghị eche

Omume:

• Na-eme ihe dị egwu
• Nwee ihe otu isiokwu ma ọ bụ otu ọrụ
• Nwere obere anya na-adịru
• Nwere nnọọ warara ọdịmma
• Na-emebiga ihe ókè ma ọ bụ na-emebiga ihe ókè
• Na-eme ihe ike megide ndị ọzọ ma ọ bụ onwe ya
• Na-egosiputa mkpa siri ike maka ihe otu
• Na-emegharị mmegharị ahụ

Childrenmụaka niile kwesịrị ịnwale ule ha site n'aka ndị dọkịta ha.Enwere ike ịchọ nyocha ọzọ ma ọ bụrụ na ndị nlekọta ahụike ma ọ bụ ndị nne na nna na-echegbu onwe ha. Nke a bụ eziokwu ma ọ bụrụ na nwatakịrị ahụzughị otu n'ime ihe ngosipụta asụsụ a:

• Na-echu ụra site na ọnwa 12
• Ntughari aka (n'igosi, bye-bye) site na ọnwa iri na abụọ
• Na-ekwu otu mkpụrụ okwu site na ọnwa 16
• Na-ekwu okwu ahịrịokwu abụọ site na ọnwa 24 (ọ bụghị naanị ikwughachi)
• Na-efunahụ asụsụ ọ bụla ma ọ bụ nkà mmekọrịta mmadụ na afọ ọ bụla

Childrenmụaka ndị a nwere ike ịchọ nnwale ịnụ, nnwale ọbara, yana ule nyocha maka ASD.

Onye na-eweta ọrụ nwere nyocha na ịgwọ ọrịa ASD kwesịrị ịhụ nwa ahụ ka ọ mee nchoputa ahụ. N'ihi na enweghi ule ọbara maka ASD, nchoputa na-adaberekarị na ntuziaka sitere na akwụkwọ ahụike akpọrọ aha Diagnostic na Statistical Manual of Mkpụrụ Ọrịa (DSM-V).

Nyocha nke ASD na-agụnye nyocha nke anụ ahụ na ụjọ zuru oke (neurologic). Enwere ike ime ule iji chọpụta ma enwere nsogbu na mkpụrụ ndụ ihe nketa ma ọ bụ mmegharị ahụ. Metabolism bụ usoro anụ ahụ na nke ahụ.

ASD gụnyere ọtụtụ ụdị mgbaàmà. Yabụ, otu, nwale nwale enweghị ike ịgwa nwata ezigbo ikike ya. Ọ kachasị mma ịnwe otu ndị ọkachamara ka ha nyochaa nwa ahụ. Ha nwere ike ịtụle:

• Nkwurịta okwu
• Asụsụ
• Ugbo moto
• Okwu
• Ihe ịga nke ọma n'ụlọ akwụkwọ
• Ikike iche echiche

Fọdụ ndị nne na nna achọghị ka nwa ha chọpụta maka na ha na-atụ ụjọ na a ga-akpọ nwata ahụ akara. Ma na-enweghị nchoputa, nwa ha nwere ike ọ gaghị enweta ọgwụgwọ na ọrụ ndị dị mkpa.

N'oge a, enweghị ọgwụgwọ maka ASD. Usoro ọgwụgwọ ga-eme ka atụgharị uche maka ọtụtụ ụmụaka. Ihe ka ọtụtụ mmemme na-adabere na ọdịmma nke nwatakịrị na usoro ihe omume ahaziri nke ọma.

Atụmatụ ọgwụgwọ nwere ike ijikọ usoro, gụnyere:

• Nyocha gbasara omume (ABA)
• Ọgwụ, ọ bụrụ na achọrọ ya
• Ọgwụ aka ọrụ
• Usoro ọgwụgwọ anụ ahụ
• Ọgwụgwọ asụsụ-okwu

AHR BE AKWHAKWỌ AKW (KWỌ (ABA)

Ihe omume a bụ maka ụmụaka. Ọ na-enyere ụfọdụ aka. ABA na-eji nkuzi mmadu eme ihe n'otu n'otu nke na-eme ka nkà di iche iche di ike. Ebumnuche bụ ime ka nwatakiri ahụ rụọ ọrụ nke ọma maka afọ ha.

A na-eme ihe omume ABA n'ụlọ nwatakịrị. Otu ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-elekọta ihe omume ahụ. Mmemme ABA nwere ike ịdị oke ọnụ ma usoro ụlọ akwụkwọ anaghị eji ya. Ndị nne na nna na-achọkarị ego na ndị ọrụ sitere na isi mmalite ndị ọzọ, nke na-adịghị adị n'ọtụtụ obodo.

Na-akụzi

A na-akpọ mmemme ọzọ Ọgwụgwọ na Mmụta nke Autistic na Njikọ Nkwukọrịta Relatedmụakaaka (TEACCH). Ọ na-eji usoro ihe osise na ihe ngosi ndị ọzọ. Ndị a na-enyere ụmụaka aka ịrụ ọrụ nke aka ha ma hazie ma hazie gburugburu ha.

Ọ bụ ezie na TEACCH na-agba mbọ imeziwanye nkà nwatakịrị na ikike imeghari, ọ na-anabatakwa nsogbu ndị metụtara ASD. N'adịghị ka mmemme ABA, TEACCH anaghị atụ anya ka ụmụaka nweta ọgwụgwọ dịka ọgwụgwọ.

ỌGWỤ

O dighi ogwugwo na agwo ASD n’onwe ya. Ma a na-ejikarị ọgwụ agwọ ọrịa omume ma ọ bụ nsogbu mmetụta uche nke ndị nwere ASD nwere. Ndị a gụnyere:

• Ọgba aghara
• Nchegbu
• Nsogbu ntị
• Oké mmanye nke nwatakịrị ahụ enweghị ike ịkwụsị
• Mgbatị ahụ
• Mmetụta
• Iwe
• Ọnọdụ mgbanwe
• Mgbapụ
• Nsogbu ihi ụra
• Tantrum

Naanị ọgwụ risperidone ka akwadoro ka ọ gwọọ ụmụaka gbara afọ 5 ruo 16 maka iwe na mwakpo nwere ike ibute ASD. Ọgwụ ndị ọzọ enwere ike iji bụ ndị na-eme ka ọnọdụ uche dị elu na ihe na-akpali akpali.

Nri

Fọdụ ụmụaka nwere ASD yiri ka ha na-eme nke ọma na nri na-enweghị gluten ma ọ bụ na-enweghị mkpụrụ ego. Gluten dị na nri nwere ọka wit, rye, na ọka bali. Casein dị na mmiri ara ehi, chiiz, na ngwaahịa mmiri ara ehi ndị ọzọ. Ọ bụghị ndị ọkachamara niile kwenyere na mgbanwe na nri na-eme mgbanwe. Ọ bụghịkwa ọmụmụ ihe niile egosila nsonaazụ ọma.

Ọ bụrụ na ị na-eche mgbanwe ndị a ma ọ bụ mgbanwe nri ndị ọzọ, gwa onye na-eweta ọrụ na onye na-eri nri edebanyere aha. Chọrọ ijide n'aka na nwa gị ka na-enweta calorie zuru oke na ezigbo nri.

OZI OZI

Kpachara anya maka ọgwụgwọ a kpọsara ebe niile maka ASD nke na-enweghị nkwado sayensị, yana akụkọ banyere ọgwụgwọ ọrụ ebube. Ọ bụrụ na nwatakịrị gị na-arịa ọrịa ASD, soro ndị mụrụ ya ndị ọzọ kwurịta okwu. Soro ndị ọkachamara ASD tụlee nchegbu gị. Soro ọganihu nke nyocha ASD, nke na-eto ngwa ngwa.

Ọtụtụ ụlọ ọrụ na-enye ozi ndị ọzọ ma nyere aka na ASD.

Site na ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị, ọtụtụ mgbaàmà ASD nwere ike ịka mma. Ọtụtụ ndị nwere ASD nwere ụfọdụ mgbaàmà na ndụ ha niile. Ma, ha na ezinụlọ ha ma ọ bụ obodo ha ga-ebi.

ASD nwere ike jikọọ na ọrịa ụbụrụ ụbụrụ ndị ọzọ, dịka:

• Ọrịa na-emebi emebi X
• Nkwarụ ọgụgụ isi
• Ọkpụkpụ tubular

Fọdụ ndị nwere autism na-ebute ọdịdọ.

Nrụgide nke ịnagide autism nwere ike ibute nsogbu mmekọrịta mmadụ na nke mmetụta uche maka ezinụlọ na ndị na-elekọta ya, yana maka onye nwere autism.

Ndị nne na nna na-echekarị na enwere nsogbu mmepe ogologo oge tupu a chọpụta nchoputa. Kpọọ onye na-ahụ maka ọrụ gị ma ọ bụrụ na ịchọrọ na nwa gị anaghị eto eto.

Autism; Nsogbu Autistic; Ọrịa Asperger; Ọgba aghara nke umuaka; Nsogbu mmepe nke zuru ebe niile

Bridgemohan CF. Ọgba aghara nke Autism. Na: Kliegman RM, St. Geme JW, Blum NJ, Shah SS, Tasker RC, Wilson KM, eds. Nelson Akwụkwọ ọgụgụ nke Ọrịa edimụaka. 21nke. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020: isi 54.

Websitelọ Ọrụ maka Nchịkwa na Mgbochi Ọrịa na ebe nrụọrụ weebụ. Autism ụdịdị dị iche iche, nkwanye na ntuziaka. www.cdc.gov/ncbddd/autism/hcp-recommendations.html. Emelitere August 27, 2019. Nabata May 8, 2020.

Nass R, Sidhu R, Ross G. Autism na nkwarụ mmepe ndị ọzọ. Na: Daroff RB, Jankovic J, Mazziotta JC, Pomeroy SL, eds. Ọkpụkpụ Bradley na Clinical Practice. Nke 7. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016: isi 90.

National Institute of Mental Health na ebe nrụọrụ weebụ. Ọrịa Autism. www.nimh.nih.gov/health/topics/autism-spectrum-disorders-asd/index.shtml. Emelitere March 2018. Nweta May 8, 2020.